Baby en kind

Straffen, hoe moet dat eigenlijk?

Straffen, hoe moet dat eigenlijk?
Straffen, hoe moet dat eigenlijk?
Een kindje opvoeden, betekent ook dat je hem moet leren wat goed en slecht is. En dat is best lastig. Want hoe maak je op een goede manier duidelijk dat iets eigenlijk niet mag?

Er zijn talloze dikke boeken geschreven over opvoeding. Het is daarom niet altijd makkelijk om voor jou de beste manier van opvoeden uit te vogelen. Om je een beetje op weg te helpen, leggen wij hieronder de meest gebruikte opvoedmethodes wat betreft straffen uit. Lees ook ons artikel over belonen in de opvoeding.

Basisregels opvoeding

Straffen is soms onvermijdelijk. Het is nodig om je kind verkeerd gedrag af te leren. Daarnaast moet je kind leren verantwoordelijkheid te dragen voor zijn gedrag. Maar straffen doe je niet zomaar. Het is daarom belangrijk om kritisch na te denken over wanneer en hoe je straf geeft. Voordat je nadenkt over straffen is het belangrijk om te realiseren dat je opvoedt vanuit een aantal basisregels. Zo is het belangrijk dat je als papa en mama positief betrokken bent bij je kind. Dat betekent dat je op een warme en liefdevolle manier met je kind omgaat. Hierin vormen positieve aanmoediging en beloning van gewenst gedrag de basis. Dit kan zijn door een eenvoudige opmerking als ‘ik ben trots op je’, of ‘dat heb je goed gedaan’. Daarnaast is het noodzakelijk om een aantal gedrags- en huisregels op te stellen. Zo weet elk kind waar hij of zij aan toe is en kan jij in het belonen of straffen ook altijd terugvallen op deze regels. Als laatste is het belangrijk om consequent te zijn. Ja is ja en nee is nee. Dit klinkt eenvoudiger dan het is. Want veel kindertjes weten met drammen alsnog hun zin te krijgen. Met als gevolg dat ze dit gedrag bij elke situatie gaan toepassen.

Straffen

Nu de basisregels helder zijn kun je nadenken over straffen. Wanneer een kind ongewenst gedrag vertoont, begin dan met het zoeken naar de oorzaak voor het gedrag. Elk gedrag heeft een oorzaak. Als je daarop in weet te spelen, voelt het kind zich gehoord en begrepen. Wanneer de oorzaak niet duidelijk is, en het gedrag doorgaat, begin dan met hem te waarschuwen. Leg duidelijk uit waar de grens van het gedrag ligt. Wanneer je kind alsnog deze grens overschrijdt, kun je hem straffen. Stelregel is dat een straf realistisch, mild en zinvol moet zijn. De straf moet duidelijk in verhouding met het gedrag staan; een zware straf bij een lichte overtreding werkt waarschijnlijk averechts in de loop van de tijd; je kind raakt immuun voor je straf en het positieve effect is ver te zoeken. Daarnaast kan het ook zorgen voor veel verdriet en een goede relatie met je kind in de weg staan. Zorg dat je houding en gedrag overeenkomt met de boodschap die je overbrengt. Zeg niet met een glimlach dat je kind iets niet meer moet doen.

Realiseer je altijd waarom je straft; is het uit onmacht of emotie of omdat je kind het echt verdient. Dit is een belangrijke manier om jezelf scherp te houden ten aanzien van je opvoedingsmethode. Hou daarbij altijd in de gaten dat het kind straf krijgt om ervan te leren. Dit moet te allen tijde ook het doel blijven. Zorg er altijd voor dat je uitleg geeft waarom je straft. Dit hoeft natuurlijk niet direct, maar kan ook aan het eind van de straf plaats hebben.

Wat is een effectieve straf?

Er zijn verschillende manieren van straffen. Allereerst kun je je kind een standje geven. Je keurt het gedrag met woorden en houding af. Wanneer je dat doet, is het wel belangrijk dat je uitlegt hoe je het wel wilt zien. Wanneer je kind niet meer aanspreekbaar of driftig is, kun je een time-out instellen. Na de time-out is het over en wordt er niet meer over het ongewenste gedrag gesproken. Geef je kind de kans het gewenste gedrag te laten zien. Soms is het het meest effectief om het ongewenste gedrag te negeren. Dit kan alleen in situaties die niet tot directe escalatie kunnen leiden. Zo kun je negeren dat je kind van vier vaak grapjes over poep en plas maakt. Zo leert het kind dat deze grapjes ongepast en niet leuk zijn.

Niet doen!

Er zijn een aantal straffen die door kinderpsychologen sterk worden afgeraden. Zo kun je je kind beter niet voor straf naar bed sturen. Het bed moet immers een veilige en prettige plek blijven. Daarnaast is slaan te allen tijde ongewenst. Alle deskundigen zijn het erover eens: de tik levert niks goeds op. Kinderen die regelmatig een tik krijgen, zijn agressiever. Zorg dat het straffen altijd gebeurt in een klimaat van warmte en veiligheid. Want pas als de basis goed is, kan een straf zinvol en opvoedend zijn.