Twee keer beschermd met één prik
Twee maanden na de geboorte kiezen vrijwel alle ouders ervoor hun baby te laten vaccineren tegen tal van ziektes. Een van die ziektes is kinkhoest. In die eerste twee maanden is je baby echter niet beschermd tegen deze nare ziekte. Tijdens je zwangerschap kun je er, door je dan te laten vaccineren, al voor zorgen dat je kindje toch vanaf de geboorte beschermd is. Een methode die in het buitenland al heel gebruikelijk is.
Kinkhoest
Kinkhoest is een besmettelijke ziekte die door een bacterie (Bordetella pertussis) wordt veroorzaakt. De symptomen van kinkhoest zijn niet altijd hetzelfde, vooral niet bij pasgeborenen. Vaak lijken de klachten in het begin op een gewone (neus)verkoudheid. Na de klachten die passen bij een verkoudheid begint het hoesten. Je kindje kan hoestbuien krijgen die zo heftig zijn dat je kind ervan moet overgeven. Daarnaast kunnen er complicaties optreden zoals een longontsteking, maar er kan ook sprake zijn van ademnood, stuipen, hersenbeschadiging en soms overlijdt een kind aan de ziekte. Elk jaar worden er in Nederland ongeveer 120 baby’s met kinkhoest in het ziekenhuis opgenomen.
Hoe beschermen we kinderen tegen kinkhoest?
In het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma zijn kinkhoestvaccinaties opgenomen. Kinderen krijgen in totaal vijf vaccinaties tegen kinkhoest. Vier daarvan krijgen ze in het eerste levensjaar en nog een vijfde prik met de leeftijd van vier jaar. Na de eerste vaccinatie is je kind nog niet optimaal beschermd, dat is de kleine pas vanaf de derde prik. Voor de eerste vaccinatie is een kind echter helemaal niet beschermd tegen het virus. Wil je dat je baby ook beschermd is tegen kinkhoest vanaf de geboorte, dan kun je kiezen voor de zogenoemde maternale kinkhoestvaccinatie.
Hoe werkt het?
Na een vaccinatie maakt je lichaam afweerstoffen aan tegen kinkhoest. Deze afweerstoffen beschermen tegen kinkhoestinfecties. Als je zwanger bent, gaan je afweerstoffen via de navelstreng ook naar de ongeboren baby. Dat geldt voor alle afweerstoffen, zo maakt je lichaam ook afweerstoffen tegen het griepvirus aan als je dat hebt opgelopen, wat je ook weer aan de ongeboren baby meegeeft. Op die manier is je kind bij de geboorte al tijdelijk tegen allerlei ziektes beschermd. Bijkomend voordeel van de vaccinatie is dat je zelf ook beschermd bent tegen kinkhoest en geen anderen kunt besmetten.
Kan ik mijn kind na de geboorte nog laten vaccineren?
Ja, de hoeveelheid afweerstoffen – en dus de bescherming – die je baby heeft gekregen tijdens de zwangerschap neemt langzaam af. Jouw kind ontvangt via het Rijksvaccinatieprogramma vaccinaties tegen kinkhoest. Door deze vaccinaties maakt je kind zelf afweerstoffen die wel langer aanwezig blijven.
Is het veilig?
Het vaccin is een dood vaccin waar je niet meer ziek van kunt worden. Al sinds de jaren ’60 worden zwangere vrouwen gevaccineerd. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het vaccin veilig is voor moeder en kind. Er is bovendien al veel ervaring met het vaccin. Sinds 2011 vaccineert men zwangere vrouwen al op grote schaal in de Verenigde Staten tegen kinkhoest, maar ook in het Verenigd Koninkrijk (sinds 2012), Argentinië (sinds 2012), België (sinds 2013), Ierland (sinds 2013), Israël (sinds 2014), Spanje (sinds 2015) en delen van Australië (sinds 2015).
Wat zijn de bijwerkingen?
Zoals bij alle inentingen (ongeacht of je zwanger bent of niet) kan er sprake zijn van milde bijwerkingen (na de prik) zoals slaperigheid, hoofdpijn en plaatselijke reacties zoals roodheid, zwelling en pijn op de injectieplaats. Een uitgebreide beschrijving van mogelijke bijwerkingen kun je vinden in de bijsluiter van het vaccin.
Zijn er alternatieven?
De Gezondheidsraad deed onderzoek naar verschillende methodes om pasgeboren baby’s te beschermen tegen kinkhoest. Op basis van wetenschappelijk onderzoek concludeerde de Raad dat je alleen de vaccinatie van de zwangere vrouw (in het derde trimester van de zwangerschap) als effectief en betrouwbaar kunt beschouwen.
Kan ik het vaccin al krijgen?
Ja, je kunt al gebruik maken van deze vaccinatie. Vanaf eind 2019 krijgen alle zwangere vrouwen deze vaccinatie standaard gratis aangeboden. Tot die tijd is de prik alleen op recept verkrijgbaar via een (huis)arts, GGD of vaccinatiecentrum, maar daar moet je dan wel zelf voor betalen. Informeer bij je zorgverzekering naar de exacte en eventueel bijkomende kosten (bijvoorbeeld voor het consult).
Meer informatie
Kijk voor meer informatie over de kinkhoestvaccinatie voor zwangere vrouwen op de website van het RIVM.