Zwangerschap

Rechten en plichten op het werk tijdens en na je zwangerschap

Rechten en plichten op het werk tijdens en na je zwangerschap
Rechten en plichten op het werk tijdens en na je zwangerschap
Als je zwanger bent, moet je dit aan je werkgever vertellen. Dat kan best wel lastig zijn, vooral als je behoorlijk veel werkt. Je voelt je verantwoordelijk voor je werk, en je wilt dat alles goed geregeld wordt. Om ervoor te zorgen dat werknemer en werkgever weten waar ze aan toe zijn tijdens je zwangerschapsperiode, heeft de overheid een aantal rechten en plichten op het werk opgesteld. Zo is je werkgever verplicht om de gezondheid van jou en je kindje tijdens de zwangerschap en tijdens de periode van borstvoeding zo goed mogelijk te beschermen.

Vertel het je werkgever

Volgens de wet ben je in elk geval verplicht uiterlijk drie weken voor ingang van het zwangerschapsverlof je werkgever op de hoogte te stellen van je zwangerschap. Maar uiteraard is het handiger om het zo snel mogelijk aan je werkgever te vertellen. Zo heeft hij ruim de tijd om vervanging voor je te regelen en je werkplek eventueel aan te passen.

Arbeidsrisico’s tijdens zwangerschap

Tijdens de zwangerschap is je werkgever verplicht je werk zo te organiseren dat het geen schadelijke gevolgen heeft voor je ongeboren kindje of voor jou. In de zogenaamde Arbowet is zelfs opgenomen dat de werkgever een zwangere werkneemster binnen twee weken na melding informeert over de rechten die je als zwangere werkneemster hebt. Zo mag je bijvoorbeeld niet met lood werken, beperkt tillen, mag je beperkt worden blootgesteld aan harde geluiden en heb je recht op extra rustpauze (onbetaald en maximaal 1/8 van je werkdag). Tot negen maanden na de bevalling heb je recht om maximaal een kwart van je werktijd te gebruiken om borstvoeding te geven of te kolven. Je werkgever moet daarvoor een afsluitbare rustruimte beschikbaar stellen. Daarnaast mag je niet zomaar blootgesteld worden aan chemische stoffen, straling of infectierisico. Ook heb je tot zes maanden na je bevalling het recht op regelmatige werktijden, geen verplichting tot overwerk en/of nachtdiensten.

Zwangerschapsverlof

Iedere vrouwelijke werknemer heeft in geval van zwangerschap recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof. Dat verlof kan vier tot zes weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum ingaan en duurt tot minimaal tien weken na de bevalling. De duur van het zwangerschapsverlof is bij elkaar ongeveer zestien weken. Tijdens je zwangerschap mag je niet zomaar ontslagen worden. Dit geldt ook voor de eerste zes weken na je zwangerschapsverlof. Een uitzondering is als de organisatie failliet gaat, je hele afdeling wordt ontslagen of door verwijtbaar gedrag (fraude, geweld etc).

Ook tijdens je sollicitatie gelden er bepaalde regels; zo mag je niet worden afgewezen omdat je zwanger bent. Tijdens het sollicitatiegesprek hoef je niet te vertellen dat je in verwachting bent. Uiteraard is het wel handig om het te melden, ook in verband met je eventuele verlofperiode. Wanneer je tijdens je zwangerschap beslist dat je niet op de goede plek zit, kun je zelf ontslag nemen. Pas wel op, want het kan zijn dat je hiermee je recht op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering verspeelt. Als een tijdelijk contract gedurende je verlof eindigt is je werkgever niet verplicht deze te verlengen. Echter, je zwangerschap mag niet de reden zijn waarom er niet verlengt wordt. Wordt je contract niet verlengt dan hou je wel het recht op een zwangerschapsuitkering en daarna eventueel een WW-uitkering.
Heb je een tijdelijk arbeidscontract dat afloopt terwijl je verlof hebt, dan eindigt dit contract gewoon op de datum zoals deze is afgesproken. Je bent in dat geval niet ontslagen. Meer weten? Lees ons artikel over zwangerschapsverlof.

Zwangerschapsuitkering

Tijdens je zwangerschapsverlof krijg je een uitkering die in principe even hoog is als je salaris. Dit noemen we een zwangerschapsuitkering. Deze uitkering wordt aangevraagd door je werkgever. Tijdens je verlof bouw je gewoon je vakantiedagen op.

Zelfstandige en zwangerschap

Wanneer je zwanger raakt als zelfstandig ondernemer, heb je recht op een zogenaamde ZEZ-uitkering. De hoogte van deze uitkering wordt berekend op basis van je inkomsten uit voorgaande jaren. Vaak is deze uitkering niet hoger dan het minimum loon. Lees meer over deze ZEZ-uitkering in het artikel Zwanger en ZZP’er.

Meer informatie

Wil je meer weten, kijk dan eens op de website van het UWV of de FNV.