Foliumzuur
Het slikken van foliumzuur verkleint de kans op een kindje met een open rug of schedel. Het advies van de Gezondheidsraad luidt: slik 4 weken vóór de bevruchting tot en met de 10e zwangerschapsweek 0,4 mg foliumzuur per dag. Start dus met foliumzuur als je van plan bent zwanger te worden.
Let op: er zijn foliumzuurtabletten verkrijgbaar die 0,5 mg foliumzuur bevatten, dit is geen enkel probleem!
Medicijnen
Met het gebruik van medicijnen adviseren wij je zeer terughoudend te zijn. Overleg bij twijfel met je huisarts, verloskundige of apotheker. Bij hoofdpijn, spierpijn etc. mag je wel paracetamol gebruiken. Het liefst niet vaker dan 4x per dag 2 stuks (dus maximaal 8 per dag, maar liever minder!). Houden de klachten langer aan en moet je dus langer paracetamol gebruiken, overleg het dan met de huisarts en meld het je verloskundige. Meer informatie vind je in ons artikel Medicijngebruik tijdens de zwangerschap.
Voedingssupplementen
Tijdens de zwangerschap is goede voeding erg belangrijk. Eet zo gevarieerd mogelijk! Denk daarbij aan bruin brood, aardappelen, groente, fruit, melk, melkproducten, vis en vlees. Het nemen van extra (multi) vitamines is in principe niet nodig. Indien je toch (multi) vitamines wilt gebruiken, kies dan voor een supplement speciaal voor de zwangere vrouw. Daarin is onder andere de hoeveelheid vitamine A aangepast Je kunt zo’n preparaat ook al slikken als je zwanger wilt worden, er zit namelijk ook genoeg foliumzuur in. Het kan geen kwaad dit de hele zwangerschap door te slikken en ook tijdens de borstvoedingsperiode kun je dit blijven nemen. Er zijn preparaten van bekende merken zoals Gravitamon en Fem natal maar ook de eigen merk varianten van bijvoorbeeld Kruidvat of Etos zijn prima!
Sporten
Het is gezond om te sporten, ook tijdens de zwangerschap. Heb je nooit gesport, ga dan niet nu heel fanatiek sporten. Je kunt bijvoorbeeld gaan fietsen of zwangerschapszwemmen (naast het feit dat dit gezond voor je is, is dit ook erg leuk om andere zwangere vrouwen te ontmoeten). Als je voor de zwangerschap al een sport deed, dan kan je die gewoon blijven doen. Behalve als dit een risico-sport is als bijvoorbeeld bergbeklimmen en vechtsporten. Uiteraard is het wel belangrijk om naar je lichaam te luisteren en te stoppen of het rustiger aan te doen als je lichaam dit aangeeft. Je kan sneller moe of buiten adem zijn. De enige sport die je echt niet mag doen is duiken.
Tandarts
Het is, juist in de zwangerschap, belangrijk om naar de tandarts te gaan. In principe kunnen alle behandelingen gewoon doorgaan. Maar extra voorzichtigheid is op zijn plaats in de eerste 13 weken. Als je dan een behandeling moet ondergaan waarvoor verdoving nodig is, vraag dan of dat uitgesteld kan worden naar het tweede of derde trimester. De verdoving die je krijgt is lokaal en het gaat om erg weinig vloeistof, er is niet bekend dat dit enig kwaad kan. Het maken van foto’s kan ook meestal wel wachten tot na je zwangerschap.
Leefregels
Het groeiende kind in je buik vraagt veel energie, het is dus niet vreemd dat je meer behoefte hebt aan meer slaapuren. Luister naar je lichaam en blijf niet doorgaan in hetzelfde ritme als voor je zwangerschap. Neem de tijd voor jezelf en voor je kind!
Voedingsmiddelen die je beter kunt laten staan
In (half) rauw vlees komt soms een parasiet voor die toxoplasmose kan veroorzaken. Dit is een infectieziekte die aangeboren afwijkingen bij het kind kan veroorzaken. Eet daarom geen (half)rauw vlees zoals rosbief, biefstuk, fricandeau, tartaar, filet americain en ossenworst.
De toxoplasmoseparasiet komt ook voor in uitwerpselen van jonge kittens. Doe handschoenen aan bij het verschonen van de kattenbak (of vraag of iemand anders het wil doen). Uitwerpselen van katten zitten ook vaak in tuinaarde of in de zandbak. Doe handschoenen aan als je in de tuin gaat werken en was je handen na afloop goed, het liefst met een desinfecterende zeep.
Groentes zijn rijk aan vitamines en ijzer. Zorg er wel voor dat je de groente altijd eerst goed wast voordat je ze bereidt. De toxoplasmoseparasiet die hierboven beschreven staat, kan namelijk ook in ongewassen groente voorkomen. Was dus daarom ook de zogenaamde ‘voorgewassen groentes’ goed.
Tijdens de zwangerschap wordt het drinken van rauwe melk afgeraden. Normale gepasteuriseerde melk mag wel.
Ook het eten van kaassoorten die van rauwe melk zijn gemaakt wordt afgeraden. Denk hierbij bijvoorbeeld camembert en brie. Je kunt deze kazen herkennen aan het label ‘au lait cru’ wat op de verpakking staat. Deze kazen kunnen de listeria-bacterie bevatten; een listeria infectie bij de aanstaande moeder kan schadelijk zijn voor het kind. Deze kazen zijn overigens bijna niet verkrijgbaar in Nederland, alle verpakte kaasjes bij Albert Heijn zijn veilig, zoals brie, feta, mozzarella etc. Ook kaas op pizza’s kun je gerust eten. Vraag na bij een gespecialiseerde kaasboer of in een restaurant of de kaas die je wilt hebben van rauwe melk is gemaakt. Kaas op de markt in Frankrijk is bijna altijd ‘au lait cru’. Harde ongepasteuriseerde kaas, zoals de Hollandse boerenkaas, kun je wel eten; hierin kan de listeria-bacterie niet leven. Overige kaassoorten die gemaakt zijn van gepasteuriseerde melk, kunnen zonder risico tijdens de zwangerschap gegeten worden (ook de buitenlandse). Lees voor alle zekerheid altijd het etiket van de kaas, is het van gepasteuriseerde melk, dan is er geen probleem, staat er au lait cru op, dan mag je het niet eten.
Vacuüm verpakte vis: de listeria-bacterie kan ook hier in zitten (denk hierbij aan gerookte zalm, gerookte makreel, paling etc.). Pas ook op met schelp- of schaaldieren. Verse vis en vis uit blik kan geen kwaad.
Lever bevat veel vitamine A en een teveel aan vitamine A is schadelijk voor het kind. Eet hooguit eenmaal per dag (het liefst 1x per 3 dagen) een leverproduct als leverworst of leverpastei (smeerworst).
Het eten van rauwkost is gezond, maar koop of maak rauwkostsalades vers en bewaar ze niet te lang in de koelkast. Dit geldt ook voor het lang bewaren van verse producten, zoals vleeswaren of restjes van maaltijden.
Verder … drink niet meer dan 4 koppen koffie per dag (teveel cafeïne is niet goed voor je ongeboren baby en koffie ontwatert), dit geldt ook voor cola en teveel zwarte of groene thee (zit theïne in, dit is ook cafeïne) eet niet teveel drop (hierin zit de stof glycirrhizine die bloeddrukverhogend kan werken) en pas op met geneeskrachtige kruiden. Veel informatie over voeding is ook te vinden op de website van het Voedingscentrum.
Verslavingen
Door wetenschappelijk onderzoek is vastgesteld dat roken, het gebruik van alcohol en alle soorten drugs een nadelige invloed hebben op de groei en ontwikkeling van je ongeboren kind. Wij raden je aan om al vóór de zwangerschap te stoppen met deze middelen en deze niet te gebruiken tijdens de zwangerschap en de periode van de borstvoeding. Als je moeite hebt om drugs, alcohol of sigaretten te weerstaan, of het gebruik ervan drastisch te verminderen, adviseren wij je hulp te zoeken. Let op: het gebruik van nicotine-pleisters (om te stoppen met roken) is verboden tijdens je zwangerschap!
Ten slotte
Als je een keer rauw vlees of verkeerde kaas hebt gegeten raak dan niet in paniek en maak je alsjeblieft geen zorgen! De kans dat het besmet was is erg klein, de kans dat jij erdoor besmet wordt is nog veel kleiner en de kans dat je dan ook nog je baby besmet is helemaal klein. Gebeurd is gebeurd, en vanaf dat moment let je gewoon beter op, klaar! Bij twijfel overleg je met je verloskundige of arts of nader onderzoek nodig is.