Hallo allemaal, Ik heb twee zoons. Mijn jongste is nu 5 jaar. Al vanaf dreumes is het een pittig en temperamentvol kind. Dit uitte zich toen de tijd in gillen als iets hem niet zinde. Vanaf de peutertijd werden zijn driftbuien meer en meer. Nu hij vijf is had ik gehoopt dat hij zijn emoties beter zou kunnen verwoorden, maar dit lukt nog niet. Ontzettend hard schreeuwen of slaan als iets hem niet zint… Het uitknopje voor zijn woede-aanvallen heb ik helaas nooit gevonden. Knuffelen, geduldig zijn, kort en consequent reageren etc… daarbij is hij het laatste jaar ook steeds brutaler geworden. Niet willen luisteren en precies doen waarvan ik zeg; niet doen. Gelukkig heeft hij ook zijn goede momenten hoor… het is niet alleen maar kommer en kwel… maar ik heb erg veel moeite om hem “in de hand te houden”. Bij mijn man gaat het beter, die straalt misschien iets meer autoriteit uit dan ik?! ik ben zelf leerkracht van een kleuterklas, dus je zou denken dat ik pedagogisch gezien wel voldoende ervaring heb om hiermee om te gaan, maar helaas ..,. Jammer genoeg lijkt hij tot nu toe niet gevoelig te zijn voor positief gedrag belonen, time-outs, straffen door consequenties aan zijn gedrag te verbinden… heeft iemand tips voor mij? Ik begin er onderhand moedeloos van te worden…
Wij hebben ook wat moeite met het gedrag van onze 5-jarige, maar dan vooral op het gebied van heel snel huilen. Ik denk dat het in de schoolvakantie nu wel wat beter gaat. Dus hij is ook deels echt overprikkeld. Zie jij daarin verschil @cs1986? Tussen schoolweken en vakantie bedoel ik dus. Helpt het om hem meet keuzes te geven? Desnoods alleen al de volgorde van dingen die moeten gebeuren?
Herkenbaar gedrag… wat hier redelijk hielp was het volgende (maar per kind zal het natuurlijk verschillen). stoppen met boos worden/strijd aan gaan, dit bleek alleen maar meer uitdagend gedrag uit te lokken. Op deze leeftijd weten ze prima wanneer ze stout zijn dus dat elke keer benoemen heeft niet zoveel waarde. Als ze bv een keer een beker water expres omgooide gooide of ons probeerde te schoppen, pakte ik of mijn man haar rustig vast en gingen we zachtjes tot 20 tellen. Daarna zeiden we alleen bij stout gedrag; zo we gaan het opnieuw proberen. En als ze boos was: in snap dat je boos bent, de volgende keer is het beter om op de grond te stampen. Kom we gaan het opnieuw proberen. En ik ruimde zonder mopperen de eventuele troep op. Ging ze daarna door dan bracht ik haar naar haar kamer met de Ipad en zei op een rustige toon dat het beneden niet meer goed ging en dat ze boven op haar kamer even rustig kunnen worden want dat dit voor haar en ons niet leuk is. Als ze zich wat rustiger voelde kon ze weer gezellig mee doen. Op momenten dat het weer rustig was, gingen we het er pas over hebben. Ik probeerde dit te beperken tot 1 of 2 keer per dag. Ze was nog te klein om te benoemen waar ze precies last van had en waarom ze dit deed maar ik legde vooral uit waarom dit gedrag voor haar en ons niet leuk is en wat de consequenties daarvan zijn (verdrietig, boos, pijn, rotzooi, geld etc). Wat hier heel erg hielp was begrijpen dat een kind het ook niet leuk vindt als de sfeer slecht is. Ik zie dit gedrag als pure onmacht en probeerde er achter te komen waar het vandaan kwam op dat moment. Ik merkte bv dat het gedrag extremer was als er veel spanning was door Sinterklaas, vlak voor de vakantie etc. Overigens vond ik het niet makkelijk om niet boos te worden hoor, maar het werkt bij ons in ieder geval zo veel beter. Eigenlijk is het gewoon negatief gedrag negeren en te laten stoppen (grens daarmee dus blijven aangeven) door de angel er uit halen en door af te koelen op een redelijk positieve manier. Maar nogmaals; elk kind is anders en heeft andere redenen om zich zo te gedragen. Waar het bij de een averechts werkt om boos te worden, kan het voor een ander juist wel helpen. In ieder geval, heel veel sterkte. Het is verdomd pittig…
Zo een heb ik er ook. En het is inderdaad om gek van te worden, want met de "normale" manier van opvoeden sta je machteloos. Ik wilde er niet aan, want ik hou niet van dat "softe gedoe", maar een heel andere aanpak werkte veel beter. Ik heb zelf veel goede ideeën kunnen halen uit de boeken van Alfie Köhn, en boeken over hoogsensitiviteit en temperamentvolle kinderen. En nogmaals, dat vergde veel zelfoverwinning (want de term hoogsensitief vind ik om te kotsen, maar helaas was het wel van toepassing....), en je blijft ergens toch denken: dat kind moet gewoon normaal doen zoals alle andere kinderen". Als je belangstelling hebt heb ik wel een leeslijstje.
Hi! Ik heb een tips vanuit een andere, minder gangbare hoek. Zijn frustratie tolerantie en emotieregulatie mag nog wat meer groeien. Op zich hoort dat bij de peuter/ kleutertijd, maar bij jouw zoontje is het net wat meer door zijn temperament. Kun je momenten ontdekken dat hij beter met frustraties om kan gaan? Bij je man zeg je al. Kan je bepaalde gevoeligheden bij hem ontdekken? Bv gevoelig voor geluid of andere prikkels? Dan zou je de omstandigheden voor hem wat kunnen aanpassen, zodat hij wat minder snel van slag hoeft te raken. Je zegt dat het sinds een jaar erger is. Denk je dat school ook een rol kan hebben? Hij heeft kwa emotieregulatie en frustratie tolerantie nog wat meer hulp van jullie nodig voordat hij dat zelf kan. Zie je zijn buien vooraf aankomen? Het helpt om dan al rustig en kalmerend te reageren. Bv met een beetje humor of op een andere manier de wind uit de zeilen halen. Eenmaal in de boze bui helpt het nog steeds om kalmerend te reageren. Dat lukt door hem te ondertitelen, in de zin van: letterlijk zijn bewegingen benoemen of zijn woorden herhalen. Soms helpt het ook om dezelfde bewegingen te maken, zodat hij zichzelf in jou kan herkennen. (Zonder dreigend over te komen). Dus je kan bv zeggen: "Je balt je vuisten en schopt tegen de kast. Je bent er helemaal boos van." En dan afwachten wat er komt vanuit hem. "Ja en ik mag nooit eens... Bladiebla." Dan zijn woorden simpelweg herhalen "Je bent bent boos, want jij mag nooit eens..." Hij voelt zich dan bevestigd en dat heeft een kalmerende werking op zijn brein. Dat kan soms even duren hoor, je moet zelf als ouder de woede kunnen verdragen en er vertrouwen in hebben dat het gaat wegebben. Wat ook helpt is vragen waar in zijn lijf hij dat voelt. Dan gaat de focus naar zichzelf en zijn lijf. Meestal zeggen kinderen: in mijn hoofd, of in mijn buik. Soms helpt het om te vragen om erover te kleuren, over dat gevoel en daar dan samen naar kijken, zonder oordeel, gewoon aanwezig en betrokken zijn terwijl tegelijkertijd de emoties afzwakken. Op het moment dat hij weer kalm is, kun je tot rede komen en kun je weer afspraken met elkaar maken. Het voordeel van deze aanpak is dat je grenzen aangeeft en tegelijkertijd ook met emotieregulatie bezig bent. Hij gaat op deze manier zijn eigen emoties beter begrijpen. Dat begrip is nodig om emoties te kunnen reguleren. Hij krijgt van lieverlee het vertrouwen dat hij kan omgaan met tegenslag. Het is wel een investering. Het kost een tijdje voordat je er de vruchten van plukt. Verder kun je met hem boekjes lezen over boosheid. Wellicht komen daar wat verhelderende gesprekjes uit voort. Zoals bv draakje vurig of Daantje vulkaantje. Kan ook helpen om de bewustwording en woorden geven aan wat er gebeurt.
Kort samengevat: rits dicht houden en ondertitelen. Maar ik zie dat advies hierboven ook al staan. Dus rustig blijven wat het gedrag ook is, laat je emoties niet zien, oftewel rits dicht houden. En benoem de emoties die je ziet, zo van "jij bent verdrietig". Oftewel, ondertitel voor hem zodat hij zijn emoties beter begrijpt. Ik neem aan dat je deze handvatten al tijdens je opleiding hebt meegekregen, aangezien het wel bij de basiskennis hoort van hoe om te gaan met bijvoorbeeld kinderen met autisme. Zo niet, dan is het misschien een idee om eens een cursus te volgen over hoe om te gaan met leerlingen met een psychiatrische aandoening in je klas. Waarmee ik nadrukkelijk niet wil suggereren dat jouw kind dit heeft, maar ook neuro typische kinderen hebben soms profijt van deze aanpak.
De strijd aangaan werkt hier ook averechts. Denk dat het belangrijkste (en lastigste) is, dat je erachter komt waar de woede vandaan komt. Bij mijn zoontje was het vooral de controle willen hebben, dat botste soms heel erg in het begin. Maar nu weet ik ongeveer wat zijn triggers zijn en zorg ik ervoor dat hij over veel dingen zelf de controle heeft. Dus misschien een idee om in een schrift bij te houden wanneer er een worde uitbarsting komt en wat er aan vooraf is gegaan? Zodat je kunt achterhalen wat de oorzaak is? En ja in boeken en op papier kan het allemaal zo makkelijk uitgelegd staan, maar in werkelijkheid loopt het vaak toch net even wat anders. Succes hoor! Hopelijk wordt het snel beter, want het vreet energie en het is ook gewoon echt niet leuk. Ik had vaak het gevoel dat ik faalde.
Wat andere ook zeggen blijf zelf rustig anders gooi je olie op het vuur. Je kind is dan nog bozer, net als jij en stookt elkaar op. Het is soms ook erg moeilijk om niet boos te worden maar het helpt echt om de kalmte te bewaren want zijn boze bui zal dan sneller minder worden. Wat andere ook zeggen luisteren, begrip tonen, vragen wat hij voelt, en we eindigen met een knuffel. Daarna even wat doen waar hij even bij kan komen, bij onsnismdat tekenen, lezen of een kort filmpje of samen wat doen.