De kranten stond er gister vol mee. Het account van lange frans was gewist. Mede door toedoen van Arjan Lubach. Ik heb het eigenzinnige en eigenwijze van Nederland(ers) altijd leuk gevonden. Het is iets waar we ver mee zijn gekomen als land, wat ons rijkdom heeft gebracht en een zekere machtspositie in de wereld. Het is ook een geschiedenis waar ik voor een groot deel trots op ben. Maar met de komst van social media slaan sommige mensen wel eens door. Het is heel makkelijker gelijkgestemde te vinden. Een beetje zoals Lubach het omschrijft als de fabeltjes fuik. Onlangs ook the social dilemma gekeken op Netflix. En heel opvallend is dat de grote jongens in de IT industrie hun kinderen dus niet op SM laten. Met een reden. Nu het moment daar is en er een pandemie is ontstaan lijken ineens nog veel meer mensen vatbaar voor complottheorieën. De ene best begrijpelijk en wellicht met een kern van waarheid. Anderen raken kant nog wal. Maar is het de taak van de techbedrijven om account op te heffen van bijvoorbeeld een Lange Frans. Was wat hij deed echt iets waar hij in geloofde of is het ook gewoon een mooi verdienmodel? Misschien wel allebei. Waar ligt de grens? En wat is acceptabel of wanneer slaat het te ver door en moet er iemand ingrijpen. Internet is een beetje het moderne wilde westen in mijn beleving. Een prachtig concept dat de hele wereld met elkaar verbind. Maar ook ongelooflijk gevaarlijk is, mensen tot waanzin drijft of compleet door laat slaan. En zeker nu met corona wordt het allemaal zo visueel. Ik vind het best beangstigend wat ik soms zie of lees van mensen die ik ken. Maar bij wie ligt de taak om in een wereld zonder grenzen de politieagent of de sociaalwerker te zijn.
Lastige vraag. En ook niet helemaal eenduidig te beantwoorden denk ik. De vrijheid van meningsuiting is een belangrijk recht. En censuur staat daar lijnrecht tegenover. Dus in die zin zeg ik "nee". Maar wat Lubach vertelde over de fabelrjesfuik is ronduit eng. Mensen die daar zover in zitten dat ze niets anders meer zien op hun account. En alles aannemen voor waarheid. En erger nog, daar ook naar handelen (agressie, demonstraties etc). De vraag is alleen of censuur dan helpt. Ik denk het niet. Dan maak he juist het complot waar. "Die je wel. We gaan naar een Chinees regime". Het probleem zit m in de algoritmes erachter. Als iemand die een vomplotfilmpje kijkt alleen maar meer en ergere complotten te zien krijgt, dan wordt hij erin gezogen. Maar als de algoritmes juist andere geluiden boven haalt. Filmpjes waarin de theorieën juist gerelativeerd of ontkracht worden. Dan worden (de meesten dan) mensen niet zo extreem. Kanttekening. Filmpjes waarin werkelijk geweld wordt gebruikt of aangezet tot haat/geweld moeten gewoon verwijderd worden.
Hier ben ik het helemaal mee eens. Tegen het extreem doordraven. Maar ook tot en met beperkingen van nieuwe interesses.
De vraag is denk ik als eerste of dit wel onder censuur valt. Twijfelde er zelf een beetje over, wordt natuurlijk snel dit woordje geroepen, maar volgens het woordenboek is er sprake van censuur wanneer overheid of kerk toezicht houdt en of bepaalde dingen schrapt. YouTube heeft natuurlijk niks te maken met de Nederlandse overheid, maar is een particulier bedrijf en mag dus helemaal zelf bepalen wat ze wel en niet plaatsen. Ik ben verder sowieso geen voorstander van censuur, vrijheid van meningsuiting is een van de belangrijkste dingen hier, maar naar mijn idee gaat dat hier niet op. "Hun huis , hun regels". Ging het wél om de overheid had ik het in dit geval mogelijk ook wel goed gevonden. Vrijheid van meningsuiting is super belangrijk, maar wanneer er tot geweld wordt opgeroepen is dat toch weer een heel ander verhaal.
Die bedrijven hebben altijd al richtlijnen en regels mbt tot de geplaatste inhoud gehad. Zo mag er wel meer niet, zoals seks en naakte toestanden. Dus ik vind het wel logisch dat die bedrijven achter hun regels staan. Als je iets wil posten wat niet volgens de regels is, dan weet je dat het verwijderd kan worden. Ik vind dat dus niet per se censuur. Dat bij lange Frans zijn hele account is gewist, vind ik wat ver gaan. De desbetreffende posts zijn dan voldoende om te verwijderen iom. Maar als hij meerdere malen de regels aan zijn laars lapt en er constant iets van hem verwijderd moet worden, dan heeft hij het er zelf naar gemaakt, denk ik. Ik vind het dus in eerste instantie zeker de taak van het bedrijf om content te wissen die niet volgens hun eigen regels zijn. En zelfs aan het recht vrijheid van meningsuiting zijn grenzen. Zo mag je niet discrimineren, oproepen tot geweld, discriminatie en moord.
Maar in hoeverre gaat hun huis, hun regels dan in jouw beleving? Want ook in mijn huis zijn er dingen die ik niet mag doen. En heb ik toch een serieus probleem wanneer ik aan zou zetten tot haat of erger aan zou sturen op de moord van Rutte. Wanneer je publiek groter is dan een huiskamer wordt de kans natuurlijk ook steeds groter dat er net die ene mafklapper tussen zit die wel het zwaard ter hand neemt.
Maar dat is toch juist het punt wat ik benoem? Ik snap je vraag niet, want je draait het volgens mij om. Probeer toch even antwoord te geven op je vraag. Als "huis" mag je zo ver gaan als de wet het toelaat. Haat zaaien en aanzetten tot geweld mag niet, wettelijk vastgelegd. Hun huis hun regels doelde in dit geval op YouTube die het recht heeft de video te verwijderen.
Volgens mij is het OM nu toch aan het onderzoeken of Lange Frans strafbaar is. En dat lijkt me een prima gang van zaken. Op het moment dat er strafbare zaken gebeuren, heeft het social media bedrijf imo de plicht om behalve zelf actie te ondernemen tevens aangifte te doen oid. Daar komt gewoon de wet om de hoek kijken.
Er loopt op dit moment ook een hele discussie over oa bol.com Er wordt van ze verwacht dat zij geen boeken verkopen met teksten die aanzetten tot haat (bijvoorbeeld antisemitische boeken) en dat is toch eigenlijk precies wat YouTube hier heeft gedaan? Daarop toegezien.
Maar dat is gek genoeg geen nieuwe discussie. Want dit had je vroeger met de ‘gewone’ boekenwinkels ook.
Klopt, maar die houden zich eraan en bol.com heeft in eerste instantie gezegd dat ze niet alles kunnen gaan controleren.
Ik ben van mening dat censuur niet kan, de complottheorieën zijn van alle tijden en ook zij mogen zelf vinden wat zij vinden. Hoewel de bedreigingen naar Rutte, die vind ik wel gevaarlijk en mogen wel aangepakt worden, net als haat zaaien. YouTube (En Insta, Facebook, TikTok, Snap etc) moet wel wat doen aan de algoritmes. Daardoor worden mensen die bevattelijk zijn voor bepaalde ideeën, nog bevattelijker en uiteindelijk geloven ze alles.... een soort propaganda wordt het dan. En als je iets vaak genoeg hoort dan ga je dat vaak geloven. Maar de keiharde Censuur die YouTube nu heeft toegepast vind ik zelf onwenselijk. (Ook al begrijp ik waarom zij vinden dat er ingegrepen moet worden, net als dat ze bepaalde uitspraken van Trump verwijderen. #ik neem nog een slokje handenreiniger...)
Lijkt me logisch. Ging dit verhaal niet over de tweedehands boeken die via bol worden aangeboden? Dan kan ik me voorstellen dat dat lastiger te controleren is. Ter vergelijking. Stel je organiseert de boekenmarkt en op die markt huurt iemand een kraam waarop hij "foute" boeken te koop aanbied. Ben jij als organisator dan verantwoordelijk? Én ga je bij iedereen kijken wat hij allemaal aanbied? In die vergelijking is online denk ik nog beter te controleren.
Ja maar dat is wel te controleren op titel hoor. Want als je boeken aanbied moet je gewoon titel en schrijver invullen. Daar kan je op blokkeren of een alert op instellen.
Het probleem is natuurlijk dat dit soort grote bedrijven zich wel als een soort overheid gaan gedragen. Ze hebben in ieder geval de financiën en de middelen ervoor. Qua middelen hebben ze zelfs meer 'macht' dan menig overheid, als het gaat om het sturen van de publieke opinie. Vervolgens maken overheden ook weer gebruik van de middelen van die grote techbedrijven, om zelf ook de publieke opinie te sturen. Denk aan spotjes ter promotie van het dragen van mondkapjes. Of het verspreiden van nepnieuws om invloed uit te oefenen op verkiezingen in andere landen. Wat dat betreft is de chaos op dit moment compleet. Waar begint en eindigt de verantwoordelijkheid van een overheid / wetgever, bedrijf, gebruiker? Niemand die daar op dit moment nog echt een helder beeld bij heeft.
Ligt er aan hoe het systeem is ingericht (weet even niet hoe dat bij bol.com is, dus doe daar ook geen uitspraken over). Een oud-studiegenoot kreeg namelijk via M@rktplaats een zeer berucht boek te pakken. De advertentie had als auteursnaam AH. En ja dat ging om dat Duitstalige boek Mijn strijd, van een meneer die in de Tweede Wereldoorlog zeer berucht was.
Die algoritmes zijn geschreven door mensen. Inmiddels zijn dat natuurlijk ongelooflijk veel regels code en is dat waarschijnlijk ook een haast on-ontwarbare brei geworden. Maar: door mensen gemaakt, dus ook door mensen te herschrijven. Hoe eerder hoe beter! Inderdaad moeten er ook video's gesuggereerd worden met tegengeluid. Zowel voor de aanhangers van de zgn complottheorieën als voor de volgers van de mainstream media. Niet eens zozeer om het met elkaar eens te zijn, maar wel om te weten met welke denkbeelden andere mensen in aanraking komen. Als je dan in gesprek gaat, weet je tenminste nog waar de ander het over heeft. Wat betreft Lange Frans; die video waarin word gesproken over het vermoorden van de premier moest echt absoluut offline. Maar het is wel mosterd na de maaltijd. Het had natuurlijk nooit zo ver mogen komen. En nu bestrijden ze dus het symptoom door die video (sterker nog: het hele account) te verwijderen. Maar ze doen nog steeds niks aan de oorzaak. Het is dus alleen maar schijn, een oplossing voor de bühne. Google wil de handen kunnen wassen in onschuld en kunnen zeggen dat ze hun verantwoordelijkheid nemen. Maar dat is dus niet zo.