Mijn zoontje is momenteel bezig met de dood, er lag een paar dagen geleden een dood vogeltje in zijn speelhuisje, kind niet overstuur, we hebben gewoon gezegd dat het vogeltje stuk is, dus dood, en niet meer levend wordt. Nu is toen hij 1.5 was mijn vader overleden en hij vraagt nu regelmatig waar opa is, eerst hadden we hem verteld dat opa heel ver weg is op een mooi plekje, maar dat is niet genoeg voor hem. Toen opa en oma laatst op vakantie gingen en vertelden dat ze ver weg gingen was dat het begin van een tijdelijk slaapdrama. Hij weet nu dus dat een vogeltje stuk/dood is gegaan en niet meer levend wordt, maar hoe leg ik dat uit met mijn vader? Zeggen dat hij diep is gaan slapen vind ik niks. Opa is naar de hemel vind ik wel mooi, maar hoe leg ik uit wat hemel is? Ik zat er aan te denken om te vertellen dat opa erg stuk was en dat hij naar de hemel ver boven de wolkjes is gegaan. Maar mijn zoontje zal vragen hoe opa stuk is gegaan, zeggen dat dat gebeurt is niet genoeg. Hoe hebben jullie het uitgelegd, het is nogal een gevoelig mannetje.
ook mijn vader is overleden en benoem dit vaak bij mijn kinderen, pake is in de hemel bij god (ons geloof is erg sterk) , we gaan ook redelijk vaak naar de begraafplaats en praten dan over hoe pake was, hij vraagd nog niet hoe hij dood is gegaan (hoop ook dat ik dit nog niet hoef uit te leggen zelfdoding) wij hebben hem niet uitgelegd dat pake koest want dan zal je slaapproblemen ontwikkelen. laatst was er een dood vogeltje en die lag dood op de weg tsja die had niet goed uitgekeken en is dood leeft niet meer!! nu word er vaak gezegd , goed uitkijken want anders net zoals vogeltje erg drastische maar ja kind van 3 verder geef ik alleen antwoord wat hij vraagd hij is niet gauw tevreden, wil alles weten maar tot zover stel je grens zelf duidelijk
Ik heb hem uitgelegd dat opa stuk is/ dood is gegaan en dat opa naar de hemel boven de wolkjes is gegaan. natuurlijk de vraag waardoor? Opa was erg stuk en de dokter kon hem niet meer maken. Kunnen we naar de hemel? Nee, zei ik, alleen mensen en diertjes die dood zijn kunnen naar de hemel. Ik heb hem uitgelegd dat speelgoed ook wel eens zo stuk is dat je het niet meer kan maken. En dat opa daar heel gelukkig is, geen pijn meer voelt. ik hoop dat ik het goed heb gedaan, hij pakte het goed op, ik merk het de komende tijd wel, het moet altijd wat bezinken en ineens begint hij er weer over.
mamma van ukkie je kon het niet beter verwoorden! als de kleintjes vragen hebben komen ze wel, alleen ist vaak latsig kwa antwoorden
boekje van kikker van max veldhuis, kikker en het dode vogeltje. Prachtig boekje! Word heel goed uitgelegd.
Mijn vader is 1,5 jaar geleden ook overleden , en Bryan had een hele sterke band met hem . We hebben Bryan uitgelegd dat opa naar de sterretjes en de maan is. En hij elke avond op Bryan let als hij slaapt. Bryan heeft het vaak over opa en af en toe dan zegt hij ook Nee opa is niet bij de sterretjes en de maan, Dan is opa bijv in de slaapkamer of in de tuin. We gaan hier dan wel op in gezien hij nog een kind is. En ik niet weet of hij daadwerkelijk iets ziet. Verder hangen er fotos. En hij heeft een apart schaaltje waar hij gevonden dingentjes voor opa op legt. Steentjes , schelpjes enzovoort, Succes Er mee !! t valt niet mee !
mijn zoon van bijna vijf vraagt inmiddels om details en zo dus ook over dood.... Ik heb hem sinds een half jaar uitgelegd (omdat me vader kantje boord was) dat als mensen oud worden dat ze uiteindelijk dood gaan, omdat het leven dan op is. soms ziet mijn zoontje wel eens een hele oude vrouw, vol met rimpels enzo... zegt mn zoontje: mama... die mevrouw is echt heel oud he? die gaat ook dood! tja moeilijk.. zelf zijn we niet gelovig, al leg ik hem alles wel uit (christelijk) want mijn ouders zijn christenen en zo ben ik ook opgevoed. best lastig.
Een oom van mij is in mei overleden, mijn dochter had daar ook een hele goede band mee. Ik en mijn dochter zijn er elke avond 2 weken lang langs geweest.(mijn man kan er niet tegen dus die is maar een paar keer geweest) Ze heeft eigenlijk heel het proces gezien van een man die nog rechtop in bed zat tot een man die in bed in coma lag, ze was zelfs bij het moment dat hij overleed. (het overlijden zelf, was eigenlijk niet echt mijn bedoeling, ging sneller dan dat we er zelf erg in hadden, maar ging gelukkig rustig) Na die 2 weken elke avond erlangs te zijn gegaan, miste ze hem natuurlijk de eerste avond dat hij er niet meer was, daar stonden we dan. We hebben haar meegenomen naar het mortuarium, maar hij zag er zo eng uit, dat we toch maar besloten hadden haar niet te laten kijken. Als hij er zo uit had gezien zoals hij thuis lag toen hij net overleden was, had ze afscheid mogen nemen. Dus voor mijn gevoel zit er wel een gat nu, maar is niets aan te veranderen. Langzaam is het gemis verdwenen, bij haar. Ze praat er wel regelmatig over, maar het ebt weg. Telkens hebben we alles uitgelegd hoe het er bij stond, gewoon eerlijk, maar wel met goede uitleg. We hebben haar verteld dat hij zo ziek was en zoveel pijn had dat de dokter hem niet meer beter kon maken en dat hij nu geen pijn meer heeft en heel gelukkig is en een sterretje hoog in de hemel is. Ze heeft er geen nacht slecht om geslapen, dus ben blij dat ik haar er zo bij betrokken heb. Maar ik ben van mening dat het er heel erg van af hangt hoe je er zelf in staat. Ik ben totaal niet angstig voor mensen die overlijden of overleden mensen, dus heb daar zelf de rust al in wat ik over kan brengen op mijn dochter. Maar als je er zenuwachtig en allerlei andere benamingen aangeeft, dan maakt het allemaal alleen maar onduidelijk denk ik. En krijg je inderdaad dat soort angsten voor slapen of mensen die heel ver weg gaan dat ze bang zijn die te verliezen. Maar heel moeilijk hoor, want je voelt zelf het beste aan wat je kind wel of niet aan kan, daar zit ook veel verschil in denk ik. Sorry, voor mijn lange verhaal zie ik nu.
Mijn moeder is overleden toen Marc bijna 2,5 was. Hij heeft haar opgebaard gezien, en we hebben gezegd dat oma aan het slapen was en nooit meer wakker zou worden. Hij heeft er verder niet meer echt naar gevraagd ( hij heeft vooral het ziekenhuis-gebeuren onthouden en niet zozeer het overlijden ), dus ik vind het erg moeilijk om je advies te geven.... De hemel lijkt me zo 'groots' , niet tastbaar. Daar zou ik zelf niet zo gauw voor kiezen. Misschien wat tastbaarder maken dmv een sterretje oid ? Lastig hoor...
Laatst is de buurman van mijn schoonouders gestorven. Nog een jonge vent, met een kind van bijna 4. Man is ter plekke gestorven. Omdat wij op dat moment bij mijn schoonouders waren heeft mijn dochter hier veel van meegekregen (ambulances zien rijden, politieauto). Ze heeft niets van dichtbij gezien, alleen maar indrukken opgedaan. Maar natuurlijk wel veel meegekregen van onze gevoelens en de impact die het op ons (en schoonouders) had / heeft. Ik heb haar uitgelegd dat als je dood gaat, je hart het niet meer doet. Je hart stopt dan met kloppen. Ook heb ik vertelt dat die man nu een sterretje is. Ze is heel duidelijk, er is veel blijven 'hangen'. Ze heeft het erover dat die vrouw en dat kindje nu heel verdrietig zijn. Samen hebben we 'kikker en het vogeltje' gelezen en gekeken op dvd. Als ze erover begint, praat ik erover. Als ze er niets over zegt, zeg ik ook niets. Via bol.com zijn ook verschillende boeken te vinden. Oma Pluis van Nijntje is ook mooi.
Wij hadden laatst ook een dood vogeltje in de tuin. Ik heb het haar laten zien en gezegd dat het vogeltje niet meer leefde omdat het hartje niet meer klopt. We hebben toen het vogeltje samen 'begraven' door hem in de groenstrook naast het huis te leggen en er takjes en gras over te leggen. (ik vond het ook zo cru om het beestje in de kliko te gooien waar ze bij was )
Ik heb het schijnbaar goed aan hem verteld, hij heeft er nog een paar keer naar gevraagd en het is goed zo volgens hem. Het blijft lastig, maar ja, het hoort erbij.
Hier dus ook. En ik weet het niet meer, wat ik moet zeggen. Oma is een sterretje. Klopt, maar hoe weet oma nu dat ze 's avonds bij ons huis moet zijn? Hoe kan een lichaam nu een sterretje worden? Zulke vragen zie je nergens in boekjes. Het gaat meer over het overlijden zelf. Wie weet een boekje met antwoorden op deze vragen?
Hier is opa ook een sterretje en laatst vroeg mijn zoontje dus hoe kan opa nou slapen op dat sterretje ?? Dat past toch helemaal niet ?? Hmmm... tja daar had ik ook niet echt een antwoord op.
Dan vertel je toch dat de sterretjes de raampjes van de hemel zijn, waar ze doorheen kunnen kijken. Opa of oma heeft een eigen raampje, waardoor ze naar jullie huisje kunnen kijken.
Ik vertel mijn zoon dat mijn papa dood is. Waar woont hij dan? - hij woont nergens meer, mensen die dood zijn zijn niet meer bij ons. (ik geloof niet in een hemel waar dode mensen naartoe gaan, en ook niet dat mensen sterren worden.) Waarom is hij dan dood? - hij was een beetje oud en erg ziek en soms gaan mensen dan dood. Iedereen gaat ooit dood, maar de meeste mensen pas als ze oud zijn. En soms vraagt hij nog verder. Ik antwoord zo eerlijk als ik kan, zonder sprookjes, in bewoordingen die hij volgens mij wel begrijpt. Voor mijn zoon is het niet iets om erg bang voor te zijn. Alleen moet ik tegen hem niet zeggen dat ik wegga (maar zeggen waar ik naartoe ga, als ik wegga), omdat de moeder van zijn kdv-vriendje dood is en dat jongetje zegt dat zijn moeder weg is gegaan, zo noemt hij dat. In hun beleving komt iemand die weg is gegaan nooit meer terug.
Hij woont nergens. Hij niet, maar ik geloof wel dat ze op hun wolkje naar ons kijken. Snap je wat ik bedoel? Niet dat die persoon in kwestie een ster ( die dus echt aan de hemel staat) wordt. Maar de geest is er nog wel. Maar ja als ik geest zegt, denkt kk weer aan spoken. Pffff moeilijk moeilijk. Tot nu toe heb ik maar gezegd dat alleen dode mensen weten wat er gebeurt als je dood bent. En dat is natuurlijk ook. Want die tunnel hebben wij nog nooit gezien en zij wel. Net internet afgestruind, maar er is dus werkelijk niets daarvan.
Ik snap dat je het moeilijk vindt, en vooral dat je je kind niet bang wilt maken. Tot nu toe heb ik daar geen problemen mee - maar goed, ieder kind is ook weer anders, mijn zoon is nogal nuchter geloof ik (net als zijn papa en mama). Een spook is voor mijn zoon iemand die een laken over z'n hoofd heeft gedaan. Over geesten heb ik het niet met hem. Ik geloof er niet in dat iemands persoonlijkheid blijft voortbestaan na de dood (maar dat iemands ziel en energie na zijn dood opgaan in een groot geheel, wat betekent dat de persoon zelf voorgoed verdwijnt, behalve in de herinnering van degenen die hem gekend hebben). Ik kan me goed voorstellen dat kleuters bang zijn voor het idee van dode mensen, die zij niet kunnen zien, maar die er nog wel zijn en die hen wel kunnen zien. Eerlijk gezegd zou ik ook niet weten hoe je dat zou moeten brengen als je daar zelf wel in gelooft. Ik denk dat het prima is om te zeggen dat alleen de doden weten wat er gebeurt na de dood - want zo is het ook. Zelfs papa en mama weten niet alles.
O nee hoor, gelukkig is kk niet bang. Verteld gerust de hele crematie van oma na. Er wordt hier ook dagelijks over de dood gepraat. Maar alleen de vragen weet ik geen antwoord op en die zou ik juist graag wel hebben.