Lieve meiden, Gisteren is mijn vader overleden. Hij was al een tijd ziek (Alzheimer) maar toch is hij gisteren onverwachts overleden. Vandaag zullen we met Isabella naar opa gaan en de begrafenisondernemer vertelde ons dat we absoluut niet mochten zeggen dat opa slaapt. We kunnen beter uitleggen dat opa heel ziek was en z'n hartje gestopt is met kloppen. Nu wordt ons meisje 9 november 2 jaar dus in hoeverre ze dit begrijpt, geen idee. Ze is wel enorm bijdehand maar toch... Zijn er meiden die ditzelfde hebben meegemaakt? Hoe vertel je dit?
Allereerst.. Gecondoleerd!! Mijn dochter was 2.5 toen mn Schoonvader overleed. Dochter praatte al net als wij (gewoon hele zinnen) en was bijdehand genoeg. Wij hebben verteld dat opa een sterretje is geworden. Ze zegt nu nog vaak als ze een ster ziet "hé! Dat is opa-ster, dag opa!!!' en zwaait ernaar. Ze is er nog steeds heel erg mee bezig.
Onze dochter was anderhalf toen mijn schoonmoeder overleed. Ze snapte er niets van, maar we hebben haar meegenomen om te kijken bij haar. We hebben eerlijk gezegd dat oma was overleden. Dat was voldoende voor haar, en ze ging verder met spelen naast de kist. We hebben gezegd dat oma nooit meer uit de kist zou komen. Ook dat nam ze gewoon aan. We hebben haar niet meegenomen naar de uitvaart, want daar vond ik haar nog te jong voor.
Gecondoleerd. Het verlies van een ouder is in alle omstandigheden erg verdriet. Ik wens jou en je familie veel sterkte. Vaak is het het handigst om gewoon te vertellen zoals het is. Vermijd zaken als 'niet meer wakker worden' en 'als je ziek bent ga je dood' maar verder is het peuter en kleuterbrein juist heel goed in staat om logica aan te brengen. Wat betreft de uitvaart. Dat hangt heel erg van je zelf en je familie af. Mijn stelregel is eigenlijk dat het kind er niets aan heeft (ook geen herinnering op latere leeftijd) en dat het mogelijk je eigen rouw en de rouw van anderen tijdens de uitvaart verstoord. (Kan ook precies andersom beleefd worden maar zoals gezegd, dat hangt van de familie af).
We hadden al besloten om Isabella niet mee te nemen naar de uitvaart. Maar mijn vader ligt op een 24-uurs kamer dus we kunnen er ten alle tijden bij. Zou je zo'n kleintje dan vaker meenemen of het bij 1 keer houden? Ze zal waarschijnlijk nog wel een keer terugkomen (of misschien doen we dat vandaag wel) om de kist te beschilderen.
Kijk gewoon hoe ze het vindt en neem haar mee als jij denkt dat het goed gaat en je het prettig vindt.
Ik heb de kinderen samen verteld (toen 4 en 2) dat opa dood was. Hij was al oud en ziek (lag ook in een ziekenhuis, weliswaar met een gebroken heup, overleden aan comlpicaties) en oude mensen gaan dood. Ik heb overigens niet het idee dat Jitte er veel van mee heeft gekregen, ze was echt nog te klein om het te snappen. Al weet ze nog wel waar opa woonde, als we er langs komen roept ze altijd: "daar woonde opa van de vissen!" Jelle wilde toen weten hoe oud opa was, maar 90 zei hem niet zoveel natuurlijk. Ik heb toen op een papiertje 4 streepjes gezet voor Jelle, 2 streepjes voor Jitte, 36 streepjes voor mama en 90 streepjes voor opa. Zo werd het begrip "oud" een beetje inzichtelijk voor hem. In zijn ogen ben ik ook oud natuurlijk... Vooral niet teveel info geven. Later vertel ik hem nog wel eens dat ook jonge mensen en kinderen ziek kunnen worden en dood kunnen gaan. Ook heb ik verteld dat je heel erg ziek moet zijn om dood te gaan, van gewoon ziek ga je niet dood.
Oudste was 1,5 toen haar oma overleed. Ze heeft haar niet meer gezien en niet mee geweest naar de uitvaart. We hebben t benoemd als 'dood' en dat ze niet meer met oma kon spelen en op bezoek kon. Dit was voor toen genoeg.
moeilijk he om zoiets te vertellen onze dochter was net 3 toen me man zijn oma overleed hebben haar verteld dat opoe(zo noemde ze haar) een sterretje is geworden en nu bij de Heere is alleen nu ze ouder is komt ze steeds meer dat ze wil dat opoe terug komt omdat ze haar zo mist
Allereerst veel sterkte toegewenst. Je kunt inderdaad beter niet vertellen dat opa slaapt. Kinderen kunnen dan denken dat opa wel weer eens wakker wordt of zelf bang worden om te gaan slapen. Eerlijk zijn is het beste. Kinderen zijn hier heel nuchter in. Ze snappen het voor zover ze het kunnen beseffen. Als ze zo jong zijn gaat dat nog niet zo ver (gelukkig).
Gecondoleerd en heel veel sterkte! Mijn moeder is in mei overleden en mijn oudste dochtertje wist dat oma ziek was. En nadat mijn moeder begraven is hebben we haar naar het graf meegenomen en toen hebben we gezegd dat oma dood is want ze was heel erg ziek en dat ze nu begraven is. Dan gaat ze vragen stellen: waarom de dokter geen prik gaf enzo, en dat hebben wij ook allemaal aan d'r uitgelegd. Want nu zegt ze: oma is begraven en het graf is een hoge berg. Soms zegt ze dat ze oma wil opgraven.. De jongste twee begrijpen het nog niet. Wij hebben de kinderen overigens wel een paar keer naar het ziekenhuis meegenomen toen mijn moeder er lag en toen ze de laatste dagen thuis was hebben ze mijn moeder ook gezien en geknuffeld. Bij de begrafenis zelf zijn ze niet geweest.
Dat hebben we bij Dilano ook gedaan toen onze lieve buurvrouw(Oma) plotseling overleed dat ze een sterretje is geworden. Het is nu 4 maanden geleden en heeft het er nog wel is over
Zo hebben wij het ook verteld. Mijn schoonmoeder is 2 jaar terug heel onverwachts overleden. Robyn was nog geen 2. Wij hebben haar idd verteld dat oma een ster is, en als ze sterren ziet gaat ze zwaaien. Ze heeft het nog steeds heel vaak over oma.
Sterkte meid! Mijn schoonvader is overleden toen Finn 1,5 was en mijn nichtje 2. Ik heb ook echt niet benoemd dat hij sliep, want mijn ouders hadden dat vroeger tegen mijn zus gezegd en die durfde dus niet meer te gaan slapen. Wij hebben verteld dat opa nooit meer beter kon worden en dood is gegaan. Dit accepteerde hij. Onlangs bij mijn oma hetzelfde verteld en ook dat ' snapte' hij. Oma is dood gegaan en komt niet meer terug. We hebben het maar gewoon benoemd zoals het is, geen mooie verhalen of verzinsels, maar gewoon zoals het is. Hier werkt dat erg goed.
Bedankt allemaal voor jullie berichtjes. Wij hadden nu dus ook verteld dat opa's hartje stuk was omdat hij niet meer tikt. We hebben gezegd dat opa nu een sterretje is. Toch lijkt het natuurlijk voor haar alsof opa slaapt want ze riep toen we weggingen "dada opa, lekker slapen". Nog even gezegd dat opa niet slaapt. Ze zegt nu zelf "opa sterretje, hartje stuk". Moeilijk hoor...