Hoi allen. Ik zit een beetje met een dilemma.. Onze zoon van 3,5 jaar heeft gisteren iets naars meegemaakt. Het heeft veel indruk op hem gemaakt. Zo erg, dat hij het er de hele verdere dag over had, en ook vannacht een paar keer uit zijn bed kwam om er met ons over te praten. Hij leek best van slag, alsof hij er van gedroomd heeft. Wat is er gebeurd? We liepen gisteren, zoals vrijwel dadelijks, langs het station over de spoorwegovergang naar de supermarkt. In de verte zie je dan al het spoor, en de bomen die dicht gaan. Gisteren, we liepen nog op afstand, kwam er een intercity aan. Die hoort hier niet te stoppen. Hij remde even, toeterde, en reed daarna stapvoets verder. Toen wij enkele minuten later over de spoorwegovergang wilden lopen, zag ik ineens iets liggen. Een Jack Russel, aangereden door de trein, lag daar behoorlijk gehavend op het spoor (Nu ben ik zelf wel wat gewend qua gewonde/overleden dieren, want ik ben dierverzorger en heb genoeg gezien helaas). Toch heeft het beeld van dit hondje de hele nacht door mijn kop gespookt, en nog steeds. We zijn meteen omgedraaid, en hebben onze zoon op afstand gehouden. Maar hij heeft het hondje toch zien liggen! We hebben de dierenambulance gebeld, en gewacht tot zij kwamen, en het hondje meenamen. Onze zoon heeft kennelijk meer gezien dan wij hadden gewild, want hij is de hele verdere dag aan het vertellen geweest dat het hondje naar de overkant van het spoor ging, en dat mag niet! Ook was hij erg onder de indruk van de dierenambulance. We hebben hem geprobeerd uit te leggen dat de meneer van de ziekenauto het hondje mee aar de dokter genomen heeft. (Ik kon hem moeilijk vertellen dat het beestje in stukjes is meegenomen toch? ) En daarna heeft de meneer van de ziekenauto het hondje naar huis gebracht, daar kan hij lekker slapen. Maar het houdt onze zoon flink bezig. Hij kwam vannacht steeds vragen of het hondje thuis is, en of hij slaapt. En als we morgen wakker worden, (zijn eigen woorden dus) dan gaat het hondje weer naar het spoor... Uiteraard laten we hem praten. Dit is een deel van zijn eigen verwerking, en dat moet je niet in de doofpot stoppen. Maar ik vind het lastig, want hij lijkt het er wel moeilijk mee te hebben... Ik weet niet goed wat ik hiermee moet... Moet ik de spoorwegovergang een tijdje vermijden, zodat hij er niet meer aan denkt? Of juist er langs blijven lopen, zodat hij ziet dat het hondje weg is? Of gaat hij dat eng vinden? En hoe kan ik zorgen dat hij zijn (kennelijk dus toch) nachtmerries erover kwijtraakt? Ik hoop dat jullie mij een beetje verder kunnen helpen... Ik ben zo bang dat we het verkeerd gedaan hebben, dat hij toch te veel gezien heeft.. misschien hadden we niet op de dierenambulance moeten wachten, en gewoon om moeten draaien en weglopen? Pfff...
Gewoon blijven doen wat je doet: als hij vragen heeft, hem antwoord geven op zijn niveau. Niets gaan vermijden en het zeker niet de zwaarte mee gaan geven die je het nu geeft: het is heel normaal dat kinderen met zoiets even bezig zijn. Is dan niet direct een trauma ofzo. Pas dus echt op dat je die zwaarte eraan geeft, want dat heeft het voor hem echt niet. Hij begrijpt echt nog niet wat dood is en wat die verwondingen betekenen. Je kunt hem uitleggen dat het dus heel gevaarlijk is om over te steken als er een trein aankomt en dat je daarom altijd moet wachten tot de spoorboom weer open is en de lichten uit. Daar zou ik het dan bij laten, zijn vragen zullen vanzelf weer wegebben dan.
Oh wat triest....Ik denk dat je alles gedaan hebt. Zulke dingen gebeuren nu eenmaal. Goed dat jullie een ambulance hebben gebeld, hondje is naar huis gebracht, daarmee is het in principe een afgerond verhaal. Als je meteen weg was gerend had hij misschien nog met vragen gezeten (je weet nooit wat ze precies oppikken, zo jong nog). Je zoontje zal het nog wel even een plekje moeten geven. Triest, maar wel een leerzame ervaring.
Ik leg er zeker niet iets zwaars op. Ik geef antwoord op zijn vragen, maar hou het luchtig. Hij moet niet het gevoel krijgen dat hij iets vreselijks heeft gezien, al is dit wel zo. Hij weet heel goed dat hij moet oppassen met oversteken, dat vertellen we hem altijd als we een weg/spoor over moeten. Leggen hem uit wat de lichtjes betekenen, dus dat weet hij wel. Ik hoop dat jullie gelijk hebben, dat het weer weg ebt. Misschien zit ik er meer mee dan hij...
Waarschijnlijk wel. Dit is per slot van rekening andermans hond (klinkt beetje lullig, maar om aan te geven dat je niet echt persoonlijk betrokken bent). Ik las ooit een stuk over rouwverwerking oid, daarin werd ook geadviseerd om de info die je geeft zo simpel en zakelijk / objectief mogelijk te houden.
Ik zou de vragen ook blijven beantwoorden, naar waarheid, maar op zijn niveau. Dus dat de dierenambulance hem mee heeft genomen, niet dat het in stukje was is prima. Ik zou ook zeggen dat het diertje nu dood is, dat is geen slapen, maar dan doet je lijfje het gewoon niet meer. Het lijfje van het hondje heeft zo'n harde klap gehad van de trein dat het lijfje het niet meer doet. Dus het hondje doet het ook niet meer en is dood.. Heel hard ergens, maar wel duidelijk.. Misschien merkt hij ook wel jou onrust/spanning over de situatie. Daar kunnen kinderen ook wel onrustig van worden. Je mag ook gerust zeggen dat je wat verdrietig bent omdat het hondje dood is. Of dat je het vervelend vind dat het gebeurd is. Ik zou de plek zeker niet ontwijken. Er is alleen "maar" een hondje dood. En hoe naar dat ook voor ons lijkt met allerlei gevoelens, voor hun moet je het niet groter maken dan het in hun belevingswereld is.
Helemaal mee eens.. Manier waarop je zoon er mee omgaat is heel natuurlijk, het houdt hem bezig en hij praat erover. Maak het niet groter dan het is, en ga hem geen leugens vertellen (want dan maakt het kind het zelf groter dan het is) Wij hebben al 2X een kamikaze vogel op de snelweg tegen onze auto aangehad, en kinderen zagen dit gebeuren + zagen daarna veren en bloed op de auto. Ik heb gewoon uitgelegd hoe het is, wel in kindertaal en heb alle vragen beantwoord. Op die manier leren ze ook omgaan met dit soort zaken.
Jee wat zal je zoontje geschrokken zijn. Logisch dat hij er veel aan denkt en er veel over wil praten. Ik zou zo eerlijk mogelijk zijn, dus ik zou wel gezegd hebben dat de hond dood is. Ik zou geen onnodige details vertellen, maar ook geen leugens, want kinderen merken meestal wel als er meer aan de hand is. Misschien merkt je zoon aan je dat het niet goed is met de hond. Ik zou vertellen dat de hond dood is, dat dat gebeurd als je aangereden wordt door een trein. En dat de hond beter had kunnen wachten tot hij veilig had over kunnen steken. Zo zou mijn zoon hopelijk niet bang worden van oversteken van een trein, maar wel beseffen dat het gevaarlijk kan zijn als je niet oplet. Dood hoort bij het leven, daar mag je best verdrietig om zijn, maar daar mag je ook over praten, en daarna gaat het leven verder.
Van 'kikker en vriendjes' is er ook een verhaal over een vogel die dood gaat. Ik vond het wel helder en simpel verwoord. Mocht je zoon daar vragen over hebben kun je dat filmpje/boekje misschien nog gebruiken.
hier moest ik ook aan denken.. en daarin zie je ook heel duidelijk hoe het bij kinderen gaat: Even zielig, beetje verdrietig en daarna hupsakee, lekker spelen!
Dank jullie wel Ik hen wellicht wel tegen hem gelogen. Misschien is dat ook niet goed geweest, dat besef ik me nu. Toen onze kat een jaar geleden moest inslapen, hebben we ook verteld dat ze ging slapen en niet meer zou wakker worden. Hij pakte dit heel goed op, dus misschien dat ik daardoor uit een impuls heb verteld dat het hondje slaapt. Hij wist, zonder dat wij dat verteld hadden, heel goed dat het hondje ging oversteken terwijl dat niet mocht. Ik heb niet het idee dat hij nu bang is om over te steken, het bevestigt juist meer dat hij moet wachten tot het wel mag. We gaan vanmiddag boodschappen doen. En dan weer over het spoor. Jullie hebben gelijk, we moeten het niet gaan vermijden.
Nog een tip: Dood is iets anders dan slapen en niet meer wakker worden. Sommige kinderen ontwikkelen hierdoor angst voor het slapen. Iedereen legt de dood anders uit, ik heb het gekoppeld aan biologische werking van het lichaam. Als je ademt en je hart klopt (2 dingen die tastbaar zijn voor een kind) doet je lichaam het. Als iemand dood is, kan hij niet meer ademen en zijn hart klopt nooit meer, daarom 'doet' zijn lichaam het niet meer.
Dit. Zo doe ik het ook. Wij wonen aan een vaart. Onze dochter van 3,5 bleef een tijdje geleden maar doorvragen wat er zou gebeuren als je erin zou vallen (omdat we natuurlijk wel eens zeggen niet te dicht bij het water straks val/fiets je erin). Ik heb toen ook maar gewoon gezegd, je kunt nog niet zwemmen dus zink je naar de bodem, dan kun je niet meer ademhalen omdat je onder water bent en dan ga je dood. Ook weet ze dat oude mensen op een gegeven moment doodgaan. Laatst werd ze hier wel wat angstig van en kwam ze met vragen als "maar wij gaan toch niet dood" "ik wil nooit doodgaan hoor". Tja dan lieg ik wel een beetje, dan zeg ik dat je pas doodgaat als je heel oud of heel ziek bent. Dat hoeft natuurlijk niet, maar als ik ga vertellen dat iedereen elke dag wel dood kan gaan dan wordt ze vast niet rustiger. Die kans is namelijk heel klein, maar dat kan ze nog niet bevatten. Kinderen begrijpen eerder wat de dood inhoudt dan wij denken hoor. Daarom is het ook belangrijk eerlijk te zijn, maar geen overbodige details te vertellen waar ze angstig van worden.
Ja dat klopt inderdaad maar ik vind dat je het verder goed hebt opgelost en verzin maar eens snel iets. Wel heel heftig voor jullie mannetje hoor, ik hoop dat hij er snel weer overheen is en jullie natuurlijk ook!! sterkte ook al was het niet jullie hond, het gezicht was vast niet aangenaam.
Eens met de voorgaande reacties. Niet groter maken dan het is, op zijn niveau uitleggen, maar ik zou de dood ook niet als slapen uitleggen. Verder kan het echt wel even duren voor hij dit verwerkt heeft. Mijn jongste dochter heeft toen ze net 3 was per ongeluk iets heel engs op televisie gezien. Ze is daardoor weken lang gillend wakker geworden. Durfde maanden lang niet alleen in een ruimte te zijn; dus ook niet meer alleen te slapen. Na een half jaar is de angst bij haar gezakt naar hetzelfde niveau als de angst die ze heeft voor 'boeven en monsters' zoals veel kinderen hebben en is het weer goed handelbaar.
Ik zou niet al te vaak langs het spoor gaan,even laten rusten maar verder over praten. Toen ik een kleuter was zag ik een buurmeisje oversteken en ik keek mee.er kwam niks aan ik speelde verder en hoorde een harde klap. Bleek ze aangereden te zijn, toch een auto gemist. Gelukkig alleen een gebroken arm maar had een grote indruk gemaakt. Ik sliep slecht en als we over gingen steken was ik nat van zweet en angstig.
Ach wat sneu en naar.... Ik zou het ook niet mijden. Hem vooral laten praten en zijn vragen beantwoorden. Natuurlijk gepast voor een drie jarige. Slapen zou ik overigens nooit gebruiken bij dood. Dat kan maken dat een kind op den duur zelf niet meer durft te gaan slapen. Bang om nooit meer wakker te worden. Zelf rustig en luchtig onder blijven en hem de tijd geven.