Wanneer zeg je dat je kind kan lezen? Is daar ook een "regel" voor zoals bij zindelijkheid? Dochter kent veel letters, hakt de woorden en sinds vorige week kan ze lezen in een avi-start boekje (eerst los de letters zeggen, dan plakken ). Gaat nog niet echt vloeiend en duurt te lang om het verhaal gelijk te weten. als klank van het woord niet klopt blijft ze proberen zoals bijv bij "voor": v oo r.... voor, maar dan zegt ze echt de oo en klinkt het met de oo van oom ipv de oo van oor zeg maar
Ik denk dat he voor iedereen anders is... Ik zou dit dan ook 'korte klankzuivere woordjes lezen' noemen oid, gewoon wat het is/wat ze kan dus.
Best lastig, sommige kinderen hakken eerst in hun hoofd voordat ze een woord / zin helemaal hardop zeggen. Andere hakken en proberen alles hardop. Ik denk dat kinderen kunnen lezen als ze woordjes kunnen lezen, dus ook als dat nog met hakken gaat maar er wel zelf uit komen.
Wat mij betreft kunnen ze lezen als ze lezen en begrijpen wat er staat. Mijn oudste kon dat eigenlijk bijna meteen, maar de middelste heeft een aantal maanden al wel gelezen, maar als ik dan vroeg wat hij nou net had gelezen, wist hij het niet. Hij las wel letters, maar geen woorden, zeg maar. Dan kun je nog niet lezen, vind ik.
Zelfs als vilwassene kun je een tekst lezen die zoveel moeilijke woorden bevat dat je het niet berijpt. DUS begrip vind ik er geen graadmeter voor. Je kunt lezen als je met de letters die er staan woorden kunt vormen is mijn mening. En dan heb je dus goede en slechte lezers die het nog veel moeite kost maar dan kun je nog steeds lezen toch?
Maar dan ligt dat aan de tekst en niet aan het begrijpend lezen. begrijpend lezen betekent dat je een tekst kan lezen en begrijpen die je ook zou begrijpen wanneer een ander de tekst zou voorlezen. Overigens is het een nogal geleidelijk proces, dus het exacte moment lijkt me lastig te bepalen.
wanneer ze zinnen leest zonder alle woorden te hakken en plakken, af en toe een moeilijk woord kan nog steeds. maar moet eigenlijk zonder hakken en plakken = is mijn mening. maar ze snapt wel hoe het moet.
Zodra ze boekjes kunnen lezen. Al zijn het de simpele. Dan vind ik dat ze kunnen lezen. Veel kinderen in groep 1 en 2 kunnen de woordjes lezen die ze aangeleerd zijn bijv mama, papa. Eigen naam, hond, kat en andere woordjes uit de baby boekjes. Ze koppelen het woord aan een plaatje en zo lezen ze. Bijv hond lezen ze. Verander je de h in een m weten ze niet wat er staat. Dan kunnen ze dus nog niet lezen maar woorden herkennen. Lezen is willekeurig iets opschrijven en ze dat op kunnen lezen.
Er is natuurlijk verschil tussen technisch en begrijpend lezen; technisch lezen zonder begrip of met minimaal begrip is voor de meerderheid hier dus niet 'kunnen lezen'? Daarvoor moet er ook volledig begrip zijn van een hele tekst? Of is begrip van het woord ook voldoende? (Ik ben ook erg benieuwd naar het antwoord op de vraag van TS, want zelf heb ik het antwoord dus niet en 'omzeil' ik het door wat een kind kan wat meer te omschrijven. )
Ik bedoel trwns ipv slechte en goede beginnende en gevorderde lezers. Kijk je puur naar het woord lezen en een kind kan woorden hakkend lezen dan heeft ie feitelijk gelezen. Het tempo en de manier doen er dan niet toe. Ze herkennen letters en uit die letters maken ze woorden. Mijn zoontje die vroeg begon te hakken en plakken en dus geen leesonderwijs nog heeft gehad heeft zeker zes maanden gehakt en geplakt, waarvan in die 6 maanden ook weeeken niks gelezen omdat hij niet meer geinterresseerd was. Sinds twee maanden is die interesse weer terug en ineens leest hij steeds minder hakkend. Een beginners boekje en losse woorden leest ie nu vaak in een keer. Maar het moment dat hij kon hakken en plakken vind ik ook lezen want zelf weet hij welke woorden de letters vormen.
Ik merkte bij alle drie een duidelijke overgang tussen de hakken-plakken fase waarin ze bezig waren met letters aan elkaar puzzelen en het begin van echt lezen. Het was een natuurlijke overgang, en het hoefde niet eens heel vloeiend lezen te zijn. Ze gingen dan echt met het boekje aan de slag, lazen korte woorden vloeiend, langere nog hakkend en herhaalden daarna de zin nog een keer om te snappen wat er staat. Deze tussenfase duurde een week of zo en ging heel snel over in vloeiend lezen.
lezen is een cognitief proces. het heeft een bepaalde brain ontwikkeling nodig om tot stand te kunnen komen. hakken-plakken kun je een kind leren. dat doen de kinderen ook in gr2. sommige kinderen hebben moeite met lezen, die lezen dus hakkend plakkend. dat is nog niet 'kunnen lezen' waarom? omdat 2 verschillende processen die elkaar ondersteunen (woord herkenning en cognitief terug stap, om klank aan de vorige klanken te plakken) nog niet aan elkaar gelinkt zijn. heel veel ouders hebben daar moeite mee. ze denken dat hun kind al leest terwijl dat helemaal niet zo is. soms is het kind erg goed in woordherkenning, soms erg goed in hakken-plakken. echt lezen begint met hakkend- plakkend(voor een beginnende lezer) maar tussen de eerste en 2de letter moet het kind het woord wel herkennen en zeggen.-daarom 2 letter 3 letter klank zuivere woorden- OF soms: het kind dat het woord meteen zegt(dus het woord herkent) moet het woord dan ook wel hakkend plakkend open kunnen breken, analyseren om het zo te zeggen. maar dat kan hij nog niet. hij heeft geen idee welke letter klanken in welke volgorde het woord opbouwen na het woord wel 'gelezen te hebben' met alleen woordherkenning. heeft het niets met snelheid te maken? Ja wel. deze 2 dingen aan elkaar koppelen in een proces(lezen) is dus in het begin niet zo makkelijk. het kind doet dan deze 2 dingen los van elkaar. en kan nog niet synchroniseren, terwijl echt lezen integratie van die 2 taken betekent. daarom ga je in het begin niet zo met een vaart. lezen heeft helemaal niets met begrijpen te maken. leeswaardigheid en leesproblemen worden met testen gemeten waarin het kind woorden en non-woorden door elkaar aangeboden krijgt. goede lezer kan de non-woorden beter lezen; dus die leest zonder steun van context en begrip van de woorden. slechte lezer probeert te raden(begrip helpt dus ook, maar moet in verhouding zijn) als TS wil weten wanneer haar kindje echt gaat 'lezen', het kan meteen hierna komen binnen 1-2 weken. maar het kan ook 1 jaar duren. maar wat zij nu doet is inderdaad iets om in mijlpalen boek te kunnen schrijven zoals Saskia zei. je kunt het niet zo precies weten dus. maar de juf kan er naar kijken en met meer precisie vertellen hoe ver ze is, of zij het echt 'lezen' noemt.
boordevol: als een kind heel jong begint met lezen, maar nog niet hardop(zoals mijn zoontje) kun je kijken of hij echt leest door zinnen te laten zien met een ontbrekend woord. hij moet dan uit 3 plaatjes waaronder het woord van het plaatje ook geschreven staat. OM het juiste woord te kiezen voor een zin waar een woord weg gelaten is, moet het kind de zin, die woordjes met plaatjes kunnen lezen en begrijpen. dat is begrijpen gebaseerd lezen. we wisten dat mijn zoon kon lezen omdat hij zinnen begreep. maar zijn klank productie bij spreken was nog niet voldoende om makkelijk hardop te lezen. dat was nog veel te moeilijk voor hem. dus hij stopte ermee(met hardop hakken en plakken of woorden lezen).veel te vermoeiend. terwijl hij echt ver was met praten met moeilijkere woorden kon gebruiken was dus hardop lezen nog veel moeilijk omdat het om integratie gaat van 2-3 verschillende zaken. maar ik kon hem geschreven opdrachten geven en hij deed het gewoon. (haal de bal! breng mama een glas water, doe deze in de kast) Bij sommige kinderen gaat die ontwikkeling dus niet altijd volgens het boekje. maar die afwijkingen hebben ook allemaal weer een naam.
Hakken en plakken is voor mij de verschillende klanken aan elkaar plakken en vervolgens het woord herkennen (dat tenslotte bestaat uit aan elkaar geplakte letters/klanken)? Ik snap dus niet wat voor verschil je bedoeld, belize?
woord herkennen en hakken-plakken zijn 2 verschillende taken(die je moet leren, gaat dus niet vanzelf). 2 verschillende taken die je hersenen krijgt wanneer je probeert te leren lezen. maar wanneer deze geintegreerd zijn, hakken en plakken bijvoorbeeld, wanneer je ermee begint, brengt het je naar een andere proces(trigert) dus dat is woord herkenning, er moet dus een koppeling zijn tussen die 2 dan kun je lezen. dus leesproces begint of met hakken plakken(klank herkennen) of woord herkenning maar dat zijn slecht koppelingseinden van een geintegreerde uitgebreid proces. als ik van computer een voorbeeld geef; een link geef je bijvoorbeeld. en de ander weet hoe je erop moet klikken(for examle hakken en plakken). of je weet dat je als je er op klikt naar die website zal gaan(woordherkenning bijvoorbeeld). maar dat betekent nog niet dat de link werkt als je erop klikt. voor de beginnende lezers is het hakken-plakken wat tijd kost. de juf merkt dat het kind nog steeds hakkend en plakkend leest. dat is niet goed. maar het is ook zo, als je ver bent in de avi. zegt men dat je niet meer tegengehouden wordt, of geen last meer heeft door/van woord herkenning.dat is wanneer je op elkaar lijkende woorden niet meer verkeerd leest. woord herkenning is een beeld met een klank(hoe het woord klinkt) binden. hakken plakken is een klank analyseren tot zijn onderdelen, een andere klank(hoe een woord klinkt, en uit welke klank onderdelen dat woordklank bestaat)herkennen van de onderdelen van die klank. als het kind van de eerste onderdelen niet naar woordherkenning gaat en het nodig heeft om het volledige woord tot onderdelen te snijden, dan werkt de koppeling nog niet. hakken plakken of woord herkennen. wanneer die geintegreerd zijn heb je dus een andere proces= 'lezen', en dat is een nieuwe link, een nieuwe skill. en het verandert dstructuur van je hersenen. of het komt samen met een structurele ontwikkeling(daar zijn de mensen nog niet met elkaar eens) als het kind tijdens lezen deze 2 taken ongeïntegreerd toepast,kost dat veel tijd en veel moeite. wanneer de koppeling gemaakt is gaat het kind ineens veel sneller. omdat hij met 1 proces leest. zijn brain heeft dus 2-3 processen met elkaar geintegreerd om tijd en energie te bsparen. als ik een beelddenker voorbeeld geef je hebt fotos van dierenpoten. naar een poot kijken en het dier herkennen. hakkend plakkend kindje moet dus alle onderdelen van een varken als puzzel stukjes te zien krijgen om het 'varken' te kunnen noemen. woord herkenner is nog minder geleerd. hij moet de foto van varken zien om het 'varken' te kunnen noemen. maar je moet het varken herkennen als je zijn poot ziet en daarna misschien zijn staart, daarna misschien zijn kleur. en dat kunnen doen,ook met andere dieren.dus hoe veel stukjes moet je hebben om het varken te herkennen. probeer eens van poten dieren te lezen, of van starten(niet voor niets heb je zoveel peuter kleuter dingentjes met dat soort opdrachten en puzzelen is zo leuk voor de kinderen) als iemand echt zijn hersenen structureel aangepast heeft door leren lezen is er geen terug weg. zo kunnen we gekke dingen lezen die verkeerd geschreven zijn. en je hebt dan nog die mensen zo enorm geirriteerd en boos raken van spellingsfouten omdat hun integratie negatief beinvloed wordt. onaangenaam gevoel als je nog wel van die koppelingsproblemen merkt.
Belize Dank je voor je uitleg, het proces is me duidelijk geworden. Je zou dus kunnen zeggen dat ze half leest haha. wel grappig om dit terug te zien bij de kinderen. De oudste herkent woorden en de tweede hakt de woorden.