Mja zolang het maar beschaafd blijft... Je kind de hele week op de slaapkamer zetten omdat het dagelijks straf krijgt... Dan werkt het kennelijk ook niet. Maar ze mogen best leren dat gedrag consequenties heeft. En dat ook ouders weleens hun geduld verliezen (en dat je dat daarna wel weer goed moet maken)
Ik heb het natuurlijk wel over proportionele straffen, in ons geval een paar minuutjes in de hoek zitten. Ik heb het niet over een hele week afzonderen of opsluiten. Maar goed, we dwalen af, want het inzetten van fysiek geweld is absoluut niet wat de tegenstanders van straffen voor ogen hebben als opvoedstrategie.
Ik vind 'straffen' die geen enkele relatie hebben met het gebeurde stomweg niet zinvol. Wij zijn echter wel heel erg duidelijk over de consequenties van bepaalde acties/keuzes. Uiteraard aangepast aan de leeftijd/mogelijkheden van het kind. Met andere woorden: van onze bijna-15 jarige verwacht ik heel iets anders dan van de jongste van 1,5. Dat is niet meer dan logisch. Maar áls we het dan over de consequenties gehad hebben en het kind doet het tóch, dan pakken we ook door. Dus we zijn geen 'zachte heelmeesters'. En ik geloof juist heel erg in het bekrachtigen van gewenst gedrag (=belonen). En dan niet met dingen of snoep, maar met complimenten.
Okee, dan ben jij een van die ouders die ik moet hebben! Hoe ga jij dan om met zulke voorbeelden die ik noemde, waarbij de medewerking van een kind vereist is? Wat is de consequentie als een kind loopt te treuzelen met jas en schoenen aantrekken en/of wegloopt, waardoor je te laat op school dreigt te komen? Wat is de onsequentie als een kind weigert aaj tafel te komen en het je gewoon negeert terwijl je zegt dat ze moet komen voor het eten? Wat is de onsequentie als het kind weigert zich uit te kleden en zijn pyjama aan te doen, terwijl het bedtijd is?
Je uitgangspunt kan zijn dat jullie als gezin op een rustig moment afspraken maken over een paar zaken die vaak problemen geven. Je bedenkt samen een manier die voor iedereen acceptabel is en spreekt echt samen iets af. Het is makkelijker om een kind aan zijn eigen afspraak te herinneren dan jouw manier op te leggen. Herhaal de afspraak ook steeds wanneer het nodig is. Verder helpt het hier om mijn dochter veel verantwoordelijkheid te geven ipv te zeggen wat er moet gebeuren. Ik vertel heel duidelijk wat het nadeel voor haar is als ze bijvoorbeeld te laat gaat slapen. Ik laat haar zelf wel de gevolgen echt ervaren. Ik heb namelijk zelf ook een grens en het uitgangspunt is dat iedereen in huis zich prettig moet voelen. Dat betekent hier veel praten, meestal op.momenten als er geen stress is. Als ze weigert naar boven te gaan in jouw geval, zou ik er overdag over beginnen. Waarom wil ze niet? Wat wil jij en waarom? Kan zij meedenken met een oplossing die voor beide ok voelt en hoe kan zij zich daaraan houden? Misschien komt ze met een goede oplossing en ligt ze een kwartier later in bed maar wel zonder gedoe. Ik wil dat mijn kinderen leren meedenken. Dat ze verantwoordelijkheid krijgen en oefenen om zich daaraan te houden. Doe je dat niet, wil ik weten waarom en wat dan voor alle partijen een goede oplossing is. Ik straf en beloon niet om bepaald gedrag uit te lokken. Ik kan wel een compliment geven zonder hiermee gedrag te sturen. Je kunt daarbij heel goed consequent zijn en een.kind aan de gevolgen blootstellen zonder zelf boos te worden of opgefokt te raken. Dat vergt soms wel veel geduld maar dat wil ik opbrengen. Ik wil namelijk ook.dat mijn kinderen leren geduldig te zijn.
Ik vind het toch altijd weer bijzonder dat er ouders zijn die zeggen 'wij straffen niet' en dan vervolgens situaties beschrijven waarin ze wel degelijk consequenties doorvoeren wanneer kindlief niet luistert of meewerkt. Bijvoorbeeld; 'Gooien met eten is bord wegzetten' eh tja dat is dan toch ook gewoon een straf? Wel een hele logische, maar het blijft een straf. Of bestaat er een definitie van straf die ik nog niet ken? (Oprechte belangstelling!) Fysieke straffen zijn volgens mij gewoon strafbaar dus die zijn bij voorbaat al uitgesloten. Ik probeer zelf zoveel mogelijk mijn kinderen zelf de consequenties van hun acties te leren inzien. Dochter wil haar tas niet dragen? Oke, dan laat je hem hier staan, heb jij straks geen eten op school. Of op de terugweg. Oke laat je hem staan, dan regent hij wel nat vannacht of iemand anders neemt hem mee. Dochter wil niet tanden poetsen, hmm dan komen we denk ik te laat op school (meestal voldoende). Wil ze nog niet? Ik laat het niet gebeuren dat we daardoor te laat zijn dus dan pak ik door. Als in ik pak haar vast en ga tanden poetsen, steeds aan haar de keuze om alsnog vrijwillig mee te werken. Dus vrij laten en leren nadenken waar het kan, verantwoording als ouder nemen en doorpakken waar het moet.
Hier probeer ik ook een beetje naar mijn zoontje te kijken. Als hij een week erg ziek is geweest, oververmoeid hierdoor ect. reageer ik minder snel op drammerig en huilerig gedrag dan wanneer hij beter in zijn vel zit. Omdat ik dan weet dat hij gewoon even zichzelf in de weg zit. Echt straffen doe ik niet wel consequenties. Al moet ik toegeven dat we allemaal mensen zijn en ook wel eens mijn stem verhef en niet rustig blijf (vooral nu ik zwanger ben en minder kan hebben) ik verontschuldig dan zeg dat mama niet mag schreeuwen en leg verder uit. Boos worden werkt hier ook averechts, engelengeduld wel. Als zl iets op de grond gooit wil ik dat hij het opraapt en opruimt, zegt hij nee of doet hij het niet blijf ik het vragen tot het wel gebeurt reageer nergens anders op, uiteindelijk word het opgeraapt.
Wij houden ook niet zo van straffen, wel van consequenties. Treuzelen 's ochtends betekent te laat komen, dat willen ze hier echt niet dus schieten ze wel op. Ik calculeer altijd wel wat extra tijd in Als een kind niet aan tafel wil komen, krijgt het ook geen eten. En na een half uur ruimen we weer af. Is hier altijd genoeg reden om toch maar aan tafel te komen. Als ze 's avonds hun pyjama niet aan willen trekken, prima maar dan gaan wij weg en mogen ze helemaal zelf naar bed gaan, zonder nog even met ons te kletsen/verhaaltje te doen. Is voor hun genoeg reden om toch te luisteren Wij zeggen ook vaak, als je niet naar ons luistert, luisteren we ook niet naar jou. Wij hebben een soms wat heftige pre puber en een soms wat brutale kleuter, dan krijgen ze wel even een soort van straf, dan mogen ze in de gang een paar minuten nadenken over hun woorden/gedrag. Oudste hebben we ook wel eens naar haar kamer gestuurd als ze echt onhandelbaar was, daar komt ze ook echt tot rust dus echt straf is het niet. Daarna kunnen we meestal wel weer redelijk praten gelukkig.
Ik vind straffen meer dingen als, als je nu niet aan tafel komt lees ik je vanavond niet voor. Als je nu niet opschiet mag je straks uit school geen tv kijken. Als je nu je pyjama niet aantrekt en niet luistert mag je morgen niet afspreken. Dat vind ik straffen, een consequentie hangt samen met hetgeen ze niet willen doen.
Dat is niet straffen, maar het onthouden van een beloning. Ik snap wel wat ikki bedoelt, want het doorvoeren van een consequentie zie ik ook wel min of meer als straffen. Ik denk echter dat diegenen die zeggen niet te straffen, maar wel consequenties aan gedrag te verbinden, bedoelen dat ze een consequentie doorvoeren die ook daadwerkelijk iets met het gedrag te maken hebben. Niet zoals in de hoek zetten, wat wij dus wel eens doen. We kunnen hier nu eindeloos gaan discussiëren over de definitie van straffen, maar dat is niet waarin in geïnteresseerd ben. Ik ben op zoek naar ouders zoals Hilly en Carino, die niet zelf een consequentie doorvoeren, maar alleen de natuurlijke gevolgen van het gedrag de consequentie laten zijn. Ik ben gewoon benieuwd hoe zij zulke situaties aanpakken. @Carino: Bedankt voor je antwoord. Daar heb ik echt wat aan. Wat ik me wel afvraag: vanaf welke leeftijd kun je een kind echt mee laten denken over afspraken? Mijn dochter is 4,5 en ik heb vaak de indruk dat ze nog maar heel summier in staat is om te verwoorden waarom ze zich gedraagt zoals ze zich gedraagt. Soms kan ik het wel aanvoelen, omdat ik haar vaak observeer, en als ik dan mijn vermoeden verwoord en vraag of dat klopt, zegt ze ja (of nee ). Maar zelf kan ze het meestal niet zeggen en volgens mij weet ze het vaak zelf ook niet. En helpt het op die leeftind echt om een kind aan een afspraak te herinneren? Gaan ze dan wel ineens iets doen waar ze geen zin in hebben?
Straf = negatief gevolg Beloning = positief gevolg Onthouden van een beloning is ook straf. Het staat gewoon in de theorie beschreven wanneer een 'straf' effectief is, namelijk als de aard van de straf verband houdt met de overtreding, de grootte van de straf overeenkomt met de ernst van het gedrag en wanneer de straf direct volgt op het gedrag. Overal waar straf staat kun je ook consequentie lezen. Iedereen straft dus, hoe ze het zelf ook noemen. De een straft alleen minder effectief en fair dan de ander en minder zichtbaar dan de ander. Als mijn dochter niet voorzichtig is met de Ipad, mag ze er even niet meer op. Voor mij een logische consequentie, voor haar echt wel een straf. Vanavond onder het eten was ze even dwars (en heel moe) en veegde de placemat van haar broertje van tafel en weigerde vervolgens die op te rapen. Dan krijgt ze drie tellen en anders is het wegwezen (naar de gang). Onacceptabel gedrag, bovendien de kans om het te herstellen weigeren. Ze mocht terug komen als ze van plan was de placemat terug op tafel te leggen. Ze is welgeteld 10 sec in de gang geweest. Ik noem dat in dit geval wel een straf, maar kan ook geen andere 'consequentie' bedenken. Ze mocht ten alle tijde terugkomen, mits ze bereid was haar gedrag te herstellen. Nou die had ze snel door
Welke theorie? Het moeilijke binnen de pedagogiek is natuurlijk dat de meningen en theorieën ver uiteen kunnen liggen.
Kinderen kunnen moeilijk verwoorden wat er speelt. Verwachten dat ze dat kunnen is op jonge leeftijd is niet realistisch. Ik kijk zelf.naar welke momenten vaak mislopen. Jij geeft aan de tijd tussen het eten en naar bed gaan. Zij heeft behoefte aan haar vader maar kan daar moeilijk ook weer afscheid van nemen. Dat kun je met effectief luisteren wel ontrafelen. Daarna kun je samen bedenken welke afspraak je hierover maakt. Wellicht kun je dat met een whiteboard uittekenen of de wekker zetten. Bepaal samen hoe die tijd met papa ingedeeld wordt. Daarna is het een kwestie van naleven en herhalen van de afspraak wanneer nodig. Het zal niet meteen goed gaan maar je kunt ervoor kiezen om rustig te blijven, de afspraak te herhalen en door te oefenen. Het is moeilijk om van een leuke situatie over te gaan naar bedtijd. Kinderen vinden overgangen vaak lastig. Dat hoef je dan niet te bestraffen. Je man houdt zich wel aan de afspraak door te spelen en na de wekker te stoppen. Dat is geen straf maar de met haar ingestemde afspraak. Je erkent haar in haar behoefte aan haar vader en je maakt samen een afspraak. Dat is de grens die zij mede heeft bepaald. Daar kun je haar verantwoordelijk voor houden. Ik denk dat jij veel kunt hebben aan het boek van Thomas Gordon. Niet extreem maar wel heel nuttig en met respect voor iedereen.
Strafhoek doen we niet aan. Onze zoon kan nog al in zin emotie schieten met bepaalde dingen of dagen dat hij niet lekker in zijn vel zit. We laten hem dan even boos zijn, maar als hij te ver door schiet in zijn emotie dan geven we aan dat hij even op de gang kan staan en terug kan komen als hij weer "normaal" kan doen. Dit werkt voor hem perfect. Dat zelfde geldt als hij extreem druk is, dan zetten we hem na 2x waarschuwen voor 5 min op de bank zodat hij even tot rust komt. Onze zoon is nog al prikkelbaar dus dit werkt goed voor hem. Verder hanteren we gewoon duidelijke consequenties. Buitenspelen prima, gaan we eten dan kom je naar binnen. Luister je niet? Oké dan kan je dus even niet meer buitenspelen. Bedtijd is bedtijd, kleren uit, wassen/tandenpoetsen, verhaaltje of kort spelletje in bed (bijv welk woord past bij welk woord) kus, knuffel en op bed. Als hij extra gaat treuzelen/uitstellen etc prima, maar dan geen verhaaltje/spelletje meer. Daarnaast alle positieve dingen benoemen. Ik vond dat je vandaag zo goed hebt gegeten of wat fijn dat je je bordje naar de keuken hebt gebracht etc.
Mijn jongste is nu 1.5, mijn stiefkinderen waren 8 en 11. Dus terrorpeuters heb ik nog niet aan den lijve ondervonden. Wat ik dénk is: zolang ze nog klein genoeg zijn om ze bij kop en kont te pakken trek ik die jas en schoenen aan als je het niet zelf doet. Niet aan tafel komen = niet eten = honger = jammer dan = volgend eetmoment wel komen. Niet slapen = morgen toch opstaan en niet zeuren want 'bij nacht een man bij dag een man'. En in ieder geval anderen niet wakker maken. Maar daarvoor moeten ze wel kunnen 'redeneren'. Bij die kleine nu laat ik m dan nog even spelen en probeer na een half uur het bedritueel opnieuw. Nu heeft redeneren nog geen enkel nut.
Hoho ik voer juist wel consequenties door. Maar ik ben dus niet van het generiek 'in de hoek' zetten. Misschien om af te koelen ofzo, maar niet omdat hij zn bord niet leegeet. Niet eten is honger krijgen en niks tussendoor tot t volgende normale eetmoment. Dát vind ik logisch. In de hoek moeten om zoiets niet.
Sommigen geven aan dat treuzelen te laat op school komen betekend. Maar dat zou mij als kind echt niks uit hebben gemaakt. Daarnaast, treuzelen betekend bij ons vooral nog dat papa of mama te laat op het werk is, voor mn zoontje betekend het alleen langer thuis spelen. En de opvang vind hij echt leuk dus daar zit het hem niet in. Hoe zouden jullie dat aanpakken dan? Het is echt iedere ochtend hetzelfde liedje. Eerder opstaan maakt geen verschil.
Een gevolg van zelf gekozen gedrag is ook logisch. Een kind kiest zelf en ondervindt dan ook de consequenties. Dat is absoluut geen straf maar logica. Ik doe dat hier ook, zonder streng of boos te worden. Waar wij verschillen is denk ik de waarde die ik hang aan de reden. Voor jou geldt 1+1=2 en daar laat je het bij en voor is dat niet afdoende. Ik geloof sterk in dat er een behoefte schuilt in gedrag en ik begeleid mijn kinderen daarin. Voor mij zou 'eet je niet, dan niet, vokgende keer dan weer' niet genoeg zijn. Ik hecht veel waarde aan het luisteren om erachter te komen waar 'slecht' gedrag vandaan komt.