Volgens mij klopt wat jij zegt over intrinsieke motivatie niet. Ook jonge kinderen hebben intrinsieke motivatie om dingen te doen. Anders zouden ze ook nooit wat uit zichzelf gaan doen. Blijkbaar staat hier ook iets over in een belangrijk naslagwerk van Rita Kohnstam: Leren door motivatie — Anababa. Onvoorwaardelijk opvoeden betekent ook echt niet je je kind in een soort van neutrale omgeving moet laten opgroeien waarin het nooit feedback krijgt of een enthousiast geluid. Het betekent wel dat je niet elke keer als je kind een stap doet gaat juichen en goed zo gaat roepen. Dan kan je kind op een gegeven moment geen stap meer doen omdat het verwacht toegejuicht te worden. Dat intrinsieke motivatie afneemt door veel te belonen is echt een goed gedocumenteerd wetenschappelijk inzicht.
Hierin staat wel een duidelijke uitleg: Het breken van de weerbarstige kinderwil: Straffen en belonen - Kiind Magazine https://www.jmouders.nl/ouders/straffen-en-belonen/grenzen-stellen/interview-met-alfie-kohn-stop-met-straffen-en-belonen
Ik vind spiegelen (uitdrukking van een baby) niet hetzelfde als belonen. Als mijn kind iets nieuws leert en ze daar zelf zichtbaar blij mee is, juich ik heus wel met haar mee. Ik ben dan blij voor haar. Maar dat anders dan de prestatie prijzen. Ik ben blij voor haar maar hang geen waardeoordeel aan de prestatie, daar bemoei ik me niet mee.
Maar het is niet zwart of wit, het hoeft niet alles of niets te zijn in mijn beleving. Net als dat ieder mens verschillend is en er dus bij ieder mens iets anders passend is. En ook dan geldt zoals mijn opa altijd zei 'alles waar te voor staat is niet goed, behalve tevreden'.
Inderdaad het klopt niet helemaal. Ik zag de intrinsieke motivatie vooral in het licht van het aanleren van gedragsregels (in dat geval loopt het gelijk met de gewetensontwikkeling), maar wordt inderdaad ook gebruikt bij het aanleren van 'natuurlijke' motorische vaardigheden zoals lopen. De vraag is echter of je deze motorische vaardigheden überhaupt kan afremmen door middel van belonen. Ik ken geen onderzoeken dat kinderen trager gaan lopen, omdat ouders het toejuichen en kan het mij ook niet voorstellen dat dit gebeurt. Toevallig heb ik het boek van kohnstamm gelezen, maar wat ik mij meen te herinneren zijn de onderzoeken naar belonen en motivatie vooral gebasseerd op materiële beloningen, zoals stickers plakken, geld etc. Hiervan is inderdaad bekend dat dit de intrinsieke motivatie doet afnemen. Voor verbale beloningen geldt dit volgens mij niet, maar ik ben nu even te lui om na te lezen . Ik werk inmiddels al 12 jaar als psycholoog en pedagoog en mijn eigen ervaring is dat verbaal belonen een hele goede manier is voor het aanleren van gewenst gedrag. Het leren van nieuw gedrag is bij kinderen vaak in eerste instantie extern gemotiveerd, maar op een gegeven moment gaan ze zelf de voordelen ervan inzien en ontstaat er intrinsieke motivatie. Daarin ligt ook mijn bezwaar tegen dit principe van OO. Ik vind dat ze hier te eenzijdig naar kijken en te overhaast conclusies hebben getrokken. Nogmaals ik kan mij prima in de uitgangspunten van OO vinden, maar dit punt niet .
Vaak doe je wat meer dan spiegelen en voeg je (automatisch) wat toe aan je gezichtsuitdrukking. Hierdoor geef je toch een vorm van feedback en indien positief is het toch een vorm van belonen. Hetzelfde werkingsmechanisme als bij andere vormen van belonen treedt hierbij in werking. Ik zie hierin geen verschil en onze hersenen ook niet. Hè mama vindt het leuk wat ik doe, laat ik het nog een keer doen! Mijn hersentjes geven namelijk fijne stofjes af, waar ik mij blij van voel. Dat gevoel wil ik vaker. Overigens (ik weet niet zeker of jij dat ook bedoelt in je laatste alinea) ben ik er veel meer voorstander van om het kind te prijzen met de manier waarop hij iets bereikt heeft, dan met het uiteindelijk resultaat en hier een waardeoordeel aan te hangen.
In het bovenste artikel ben ik het compleet eens met wat er gezegd wordt over straffen, die time out en macht misbruiken. Waar mijn visie de andere kant op gaat is bij het belonen. Zij noemen het: hetzelfde als straf maar dan de andere kant op. Daar ben ik het compleet mee oneens. Artikelen met Alfie Kohn probeer ik zoveel mogelijk over te slaan.
Ik vind het lastig dat de focus vaak ligt op het aanleren van gewenst gedrag (gewenst volgens wie?) en minder op de oorzaak. Ik vind dat er daarmee voorbij gegaan wordt aan het gevoel van een kind. De oorzaak van het 'slechte' gedrag neem je niet weg. Een kind moet zijn frustratie wegstoppen (vaak komt dat op latere leeftijd er wel uit) en zich schikken naar wat de maatschappij verwacht. Waarom? Het is net als het voorschrijven van medicatie. Vaak voorgeschreven om symptomen te onderdrukken ipv kijken waarom de symptomen überhaupt ontstaan. Een kind wil van nature het goede doen en heeft daarbij begeleiding nodig. Het idee dat kinderen dwarsliggen of zich slecht gedragen vind ik niet juist, het is een signaal dat er iets speelt. Ik vind het belangrijker om te weten wat er niet lekker gaat dan straffen en belonen inzetten om gewenst gedrag te verkrijgen. Want je lost daarmee toch eigenlijk het probleem niet op?
Ik vind de inzet prijzen al veel belangrijker dan de prestatie. Maar heeft een kind jouw reactie nodig? Ik vind het zo mooi als de vreugde en de motivatie van het kind voldoende zijn. Voeg ik daar dan iets aan toe? Natuurlijk ben je als ouder niet emotieloos. En ik voel me oprecht blij als ik haar zie doorzetten en het lukt haar dan. Die blijheid voor haar (ze wilde het zo graag) laat ik gewoon zien. Ze ervaart denk ik zelf wel dat haar inzet loont. Die ervaring neemt ze wel weer mee naar een volgende keer.
Maar kunnen die dingen dan per definitie niet samen gaan, volgens jou? (Ofterwijl: is het altijd zwart of wit?) (Mbt zoeken naar de oorzaak en gewenst gedrag stimuleren, bedoel ik dus.)
En is het 'blij zijn voor je kind' tonen niet gewoon ook een andere naamgeving voor het geven van een compliment? Ik ben over het algemeen niet om een andere reden blij namelijk.
Ik denk dat er een verschil zit in de nadruk leggen op hetgeen wat ze hebben gedaan en ruimte bieden voor blijheid. Mijn dochter wilde graag leren rolschaatsen. Ze was er onwijs druk mee bezig en zij stopt niet voordat ze iets onder de knie heeft. Uiteindelijk lukte het en ze was er heel blij mee. Ik had verschillende dingen kunnen zeggen over hoe goed ze het heeft gedaan, dat ze goed kan rolschaatsen etc. Maar haar eigen trots was voldoende en ik bevestig eigenlijk alleen haar gevoel: je wilde graag rolschaatsen en volgens mij ben je hartstikke blij dat je het nu kan. Dan blijft het bij haar en hang ik er niks aan op.
Emotieloos is het niet, maar ik vind het heel theoretisch klinken, heb er niet echt een goede benaming voor. "Je wilde het graag leren en ben blij dat je het nu kan". Zeker niet mijn manier in elk geval. Hoewel ik zeker benadruk dat de weg er naar toe belangrijker is dan de prestatie zelf roep ik ook gewoon: jeetje wat knap dat je dat kunt of jij bent wel goed zeg!
Ik las hier net een reactie dat het niet natuurlijk voelt om niet te prijzen. Dat het iets is wat uit jezelf komt. Ik denk dat een groot deel van de wereld gefocust is op prestatie. We hangen veel op aan wat we bereiken en minder aan wat we misschien echt willen. Het is iets wat ons aangeleerd is en eigenlijk niet hoe we echt zijn. Is hetgene wat je je kind zegt aangeleerd of echt? Ik ben opgevoed met veel prijzen. Ik kon redelijk veel zonder er moeite voor te doen en hoorde vaak dat ik goed kon leren, goed was in sport etc. Ik heb er uiteindelijk echt een fixed mindset aan over gehouden. Echt een gevolg van mijn opvoeding. Als ze mij m'n gang hadden laten gaan, zonder oordeel, had ik in vrijheid op kunnen groeien. Iets kunnen kiezen zonder druk te voelen. Ik zou veel meer gepresteerd hebben dan ik heb gedaan met al die complimenten, ze maakten me onzeker. Want, kon ik eraan blijven voldoen? Ergens niet meer aan beginnen is dan zekerder dan falen. Zo zonde. Er lag trouwens geen druk maar als je vaak hoort dat je iets goed kan, word je onzeker. Je wilt de ander graag bewijzen dat ze gelijk hebben. Je bent niet meer beziget wat je zelf echt wilt. Je wordt afhankelijk van anderen.
Als mijn zoon een woede-uitbarsting heeft (gehad), vinden veel vriendinnen dat ik hem daarvoor moet straffen. Hij heeft dan met iets gegooid en/of gescholden bijvoorbeeld. Ik heb dat nog nooit gedaan. Wel zijn er consequenties (wat lijkt op straffen), maar dan in de vorm van praten. Wij praten na zoiets over wat er mis is gegaan en welke afspraken we daarover hebben gemaakt. Dit doen we in samenspraak, want elk kind wilt het goed doen. Hij weet alleen nog niet hoe hij dat moet aanpakken (dat is de achterliggende problematiek en dat willen we oplossen).
Inderdaad ik begrijp niet waarom dit elkaar moet bijten. Zoals ik al eerder aangaf vind ik het juist heel belangrijk dat er gekeken wordt naar de oorzaak en vind ik dit een sterk punt uit OO. Als je de oorzaak verhelpt betekent dit echter niet altijd dat het kind vanzelf ander gedrag laat zien. Gedragspatronen zijn vaak ingesleten gewoontes en het kost tijd om ander nieuw gedrag te leren. Om het kind te helpen nieuw gedrag aan te leren is gebruik maken van belonen een uitstekend middel. Bijvoorbeeld een kind dat gewend is om aandacht te krijgen door zijn zusje te slaan, omdat mama altijd achter haar pc zit, heeft hulp nodig om te leren hoe je ook op andere manieren aandacht vraagt. De oorzaak zit in het vele computeren van mama, maar als je de oorzaak weghaalt, weet het kind nog steeds niet hoe het op een positieve manier aandacht vraagt. In interactie met mama zal het dit gaan leren en hierin kan belonen, zoals het geven van complimenten, samen spelen etc. een belangrijke rol spelen. Gewenst gedrag is gedrag wat je graag wil leren. Dit kan vanuit het kind komen, de ouders, maatschappij etc. Het is een term die veel binnen de psychologie en pedagogiek wordt gebruikt.
"Jij bent wel goed zeg!" Jij voelt je trots maar wat kan zij horen: "als ik presteer noemt mijn moeder me goed". Kan dat leiden tot een soort van faalangst? Dat ze een vokgende keer bang kan zijn om iets te presteren. Je ziet dat veel bij kinderen. Het prijzen wat leidt tot faalangst. Zeker begaafde kinderen lijden hieronder.
Misschien kan de moeder hierin meer betekenen. Zij kan uitleggen dat ze tekort is geschoten en dat ze haar best gaat doen om hem meer aandacht te geven. Wanneer zij stopt met computeren, hem in zijn gevoel erkent en hem echt gerichte aandacht geeft, lost het zich denk ik op zonder dat je een kind iets hoeft aan te leren? De focus ligt op het slechte gedrag van een kind. Een kind hoort dat hij niet deugt en moet veranderen. Ik denk dat het andersom moet zijn. De moeder deugt niet en zij moet laten zien dat ze moet veranderen. De boodschap die het kind meekrijgt vind ik niet ok. Ook al is het met goede bedoeling. Hij hoort wat anders.
Carino: Maar is hoe je gevormd bent niet wie je bent? In mijn ogen wordt je niet al 'af' geboren, maar ontwikkel je door ervaringen ed. En jouw ervaring is er een, anderen kunnen het heel anders hebben. Ik ben opgegroeid met weinig beloning en ik heb ook een grote fixed mindset. Ook ik had het gevoel nooit goed genoeg te zijn, want ik kreeg zelden/nooit een echt compliment. Hoewel het niet wetenschappelijk is, ga ik er vanuit dat het dus niet per definitie zo is dat de ene weg leidt tot het ene en de andere per definitie tot het andere.