Kankerexpert wil verbod op zonnebanken: ‘Belachelijk idee dat bruin worden gezond is’ Verbied zonnebanken in Nederland en stap af van ‘het belachelijke idee dat bruin worden gezond is voor een blanke’. Die oproep doet vertrekkend bestuurder van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) Peter Huijgens vandaag in een interview met deze nieuwssite. De bestuurder van het kenniscentrum voor kanker van Nederland vindt dat de Nederlandse bevolking anders moet gaan denken over het krijgen van een zongebruinde huid. ,,We moeten af van de opmerking: ‘lekker kleurtje’, als iemand op vakantie is geweest’’, betoogt de kankerexpert. Hij stond jarenlang aan het hoofd van kankeronderzoek in het VU Medisch Centrum en is emeritus hoogleraar. ,,Roodharigen weten dat ze niet te veel in de zon moeten gaan, maar eigenlijk geldt dat voor alle andere blanke mensen ook.’’ De vooraanstaand kankerexpert, die na zes jaar vertrekt als voorzitter van de raad van bestuur van het kankercentrum, pleit daarvoor nu bekend is geworden dat het aantal Nederlanders met huidkanker de laatste jaren explosief is gestegen. Bijna 73.000 mensen kregen afgelopen jaar de diagnose huidkanker, vergelijkbaar met het inwonertal van Gouda of Almelo. Forse kritiek Huijgens haalt hard uit naar minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, die eerder bij Jinek bekende om de week onder de zonnebank te gaan. ,,Een bruingebrande minister is een slecht voorbeeld. Dat is de beste reclame om het gebruik van de zonnebank níet naar beneden te krijgen’’, benadrukt de kankerexpert. Het ministerie van Volksgezondheid doet de zonnebankbezoekjes van de CDA-bewindsman af als ‘een privékwestie’. De kenner noemt het ‘onzin dat er verschil is tussen een politicus en privé’. ,,Je kunt niet zeggen ‘dat is privé’. Je hebt maar één leven.’’ Lees hieronder het hele interview met de vooraanstaande kankerexpert. Hoe voorkomen we dat mensen huidkanker krijgen? ,,We moeten af van het belachelijke idee dat bruin worden gezond is voor een blanke en zonnebanken kunnen we het beste verbieden. Roodharigen weten dat ze niet te veel in de zon moeten gaan, maar eigenlijk geldt dat voor alle andere blanke mensen ook. We moeten af van de opmerking: ‘lekker kleurtje’, als iemand op vakantie is geweest. Smeer als je in de zon zit om de paar uur met een hoge factor en zet een sombrero op.’’ Hoe moeten we tegen zonnen aankijken? ,,Voor huidkanker moeten we bijna terug naar de middeleeuwen, waar een bleke vrouw het ideaal was. Bodybuilders met spieren vinden we in het wit niet mooi, maar dat is onzin. Bij de oude Grieken was wit ook fraai. We moeten af van het imago van de bruingebrande zonnebank. Daar moeten we actief campagne voor voeren.’’ Nota bene onze minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge bekende bij Jinek dat hij om de week naar de zonnebank gaat? Huijgens sluit zijn ogen en maakt met zijn linkerhand een wegwerpgebaar. ,,Die ministers bakken er allemaal niks van. Ik was toevallig in het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam na het faillissement van het Slotervaartziekenhuis. Daar kregen ze er honderden nieuwe patiënten per week bij, het was één ravage, iedereen was de weg kwijt. De ministers zijn de macht over de gezondheidszorg al lang kwijt, die hebben ze overgelaten aan de markt. Flikker die marktwerking eruit, dat is de grootste handicap die we nu hebben om samen te werken. Ik denk dat marktwerking in de hele zorg waardeloos is, maar in elk geval in de kankerzorg is het onzin en belemmerend. Waar ik helemaal misselijk van word, is dat nu campagne wordt gevoerd voor het imago van de zorg. Daarmee krijg je er echt geen honderdduizend mensen bij.’’ Wat vindt u ervan dat De Jonge onder de zonnebank gaat? ,,Een bruingebrande minister is een slecht voorbeeld. Dat is de beste reclame om het gebruik van de zonnebank NIET naar beneden te krijgen’’, benadrukt de kankerexpert. ,,Je wordt bruin in de zon en daar krijg je kanker van. Het is onzin dat er verschil is tussen een politicus en privé. Je moet als arts ook niet in een rookzone gaan staan. Je kunt niet zeggen dat is privé. Je hebt maar één leven.’’ Peter Huijgens stopt als baas van het belangrijkste kankerinstituut van Nederland. © Angeliek de Jonge De bijna 71-jarige Amsterdammer, die drie hoog achter opgroeide in Amsterdam-Oost als zoon van een banketbakker en een huisvrouw, wijdde zijn leven aan de strijd tegen kanker. Hij schopte het tot hoogleraar en beëindigt nu zijn actieve loopbaan als voorzitter van het belangrijkste kankerinstituut. Het gaat volgens Huijgens - goed te herkennen aan zijn Amsterdamse tongval - bij artsen om hun mentaliteit. ,,Dokters moeten een kankerpatiënt bij z'n lurven grijpen en door het traject heen sleuren. Zij moeten zeggen: ik houd hem vast of ik draag hem over aan iemand die dat op dezelfde manier doet.’’ Hij benadrukt dat ziekenhuizen meer in netwerken moeten samenwerken aan goede oncologische zorg. ,,Waar dat kan moeten mensen dicht bij huis worden behandeld en zij moeten naar een specialistisch centrum als dat nodig is. Om samenwerking te stimuleren moet je ook specialisten van streekziekenhuizen uitruilen met academische ziekenhuizen. Maar dan loop je er tegenaan dat de ene 2,5 à 3 ton verdient en een beginnend specialist in een academisch centrum tussen de 70.0000 en 80.000.’’ Huijgens bleef altijd in loondienst en noemt zijn eigen salaris van meer dan een ton ‘vorstelijk’. ,,Ik vind dat specialisten die niet in loondienst zijn te veel verdienen. Het moeten niet de elitaire mensen zijn die niet weten wat een brood bij de Jumbo kost. Je kunt geen goed gevoel hebben bij je patiënten als je net bruin gebakken terugkomt van je derde vakantie.’’ Hebben armen of laagopgeleiden minder kansen? ,,Er zijn verschillen per postcode. Iemand die minder mondig is, zenuwachtig, misschien alleen een fiets heeft of een wankel autootje, speurt minder makkelijk op internet. Ik ken mensen uit provinciestadjes of die drie hoog achter wonen en onrustig worden. Zij komen niet verder dan de eerste dokter die ze tegenkomen. Dat is natuurlijk niet noodzakelijk de beste.’’ Pas bleek dat tientallen mensen met zeldzame kankers alleen in een streekziekenhuis zijn behandeld. ,,Je hoort mij niet zeggen dat dat goed is. Uit onze statistieken blijkt ook dat maar de helft van patiënten met sarcomen op een plek terechtkomt waar de artsen weten hoe die patiënt geopereerd moet worden. Het gaat niet alleen mis bij die zeldzame vorm van kanker aan het bind- of spierweefsel, maar er zijn meer groepen waarbij je denkt: dat kan echt beter. Veel patiënten met zeldzame tumoren en schildklierkanker komen niet terecht bij een team dat dat echt in de vingers heeft. Ook zijn we nog steeds niet in staat om die mensen goed op te pikken. Hoe snel komt die patiënt met bobbel in zijn nek tot de juiste diagnose? Veel te langzaam.’’ Hoeveel mensen komen nu verkeerd terecht? ,,Met 120.000 nieuwe kankerpatiënten per jaar spreek je zeker over duizenden mensen die niet onmiddellijk goed terecht komen.’’ Gaat het om tienduizenden patiënten? ,,Misschien is dat zo. Ik vind het moeilijk om een getal te noemen, want dan staat er direct een kop in de krant: Huijgens beweert dat er tienduizenden mensen niet goed behandeld worden. Ik denk alleen dat het veel beter kan.’’ Hoe blikt u terug op uw eigen loopbaan? ,,Ik begon in de tijd dat leukemie nog je doodvonnis was. Veertig jaar geleden overleefde 4 à 5 procent. Nu is dat zo’n 60 procent. Dat zijn mooie cijfers, maar het is niet één heroïsche vernieuwing, of een fantastische Peter Huijgens die iets nieuws bedacht heeft. Ik denk dat genezingspercentages kunnen verdubbelen als je de organisatie van de zorg beter maakt. Wat ik geleerd heb is: teamwork, teamwork, teamwork en nog eens teamwork. Het is gewoon samen mierenneuken voor het beste resultaat. Toch gaat 40 procent van de mensen die ik een hand heb gegeven gewoon dood en die gaan dan in jouw handen dood.’’
(laatste stukje) Hoe erg is de zonnebank eigenlijk? Dermatoloog Marlies Wakkee van het Erasmus MC, die gespecialiseerd is in huidkanker, verwijst voor de schadelijkheid van de zonnebank naar een grote Europese studie die is gepubliceerd in het internationaal bekende tijdschrift BMJ (British Medical Journal). ,,Daarin staat dat wanneer je gebruik hebt gemaakt van de zonnebank, je daarmee een 20 procent hogere kans hebt op een melanoom.’' Dat is de vorm van huidkanker waaraan de meeste mensen overlijden. ,,Als je daar vóór je 35ste levensjaar gebruik van maakt, dan verdubbelt die kans tot 40 procent. Dus hoe jonger hoe groter de schade.’' Hoe vaak je voor het ontwikkelen van kanker onder de zonnebank moet gaan, is niet duidelijk. ,,Maar het is niet zo dat het veilig is als je bijvoorbeeld maar tien keer gaat. Elke keer onder de zonnebank schadelijk.’’ Staatssecretaris Paul Blokhuis laat weten dat hij ‘zich zorgen maakt, omdat huidkanker steeds vaker voorkomt in Nederland’. ,,Daarom gaan we in 2020 volop door met het Zonkrachtactieplan dat in 2019 op mijn verzoek is gemaakt door het RIVM met een groot aantal betrokken organisaties. Belangrijkste doelen van dat plan zijn meer bewustwording, mensen beter waarschuwen voor sterke zonkracht en beter voorlichten over wat ze kunnen doen om het risico op huidkanker zoveel mogelijk te verkleinen, zoals goed smeren en tijdens piekuren uit de zon blijven.’’ Hij pleit niet voor een verbod op de zonnebank, maar stelt wel dat er voor zonnebanken ‘natuurlijk een leeftijdsgrens, veiligheidseisen en -voorschriften gelden’. ,,Daar bovenop onderzoeken we - via het RIVM - dit jaar ook of en hoe we meer kunnen doen aan voorlichting over zonnebanken en het risico op huidkanker.’’
Zo'n duidelijk mooi interview van een geweldige arts... dat ik het toch even wilde delen... Vooral in het interview een paar duidelijke, mooie uitspraken... dit is de link trouwens; https://www.ad.nl/binnenland/kankerexpert-wil-verbod-op-zonnebanken-belachelijk-idee-dat-bruin-worden-gezond-is~a3d1ec78a/ -maar het is premium, dus misschien niet gelijk te lezen- vandaar dat ik het helemaal gekopieerd heb.
Ja is toch ook nergens goed voor om als een wortel(zonnebank bruin) rond te lopen. Als je in de zomer wat verkleurt van dagje naar strand is toch heel wat anders dan de hele winter in zo'n bak liggen, uh, aan bakken. Maarja dit is weer zelfde als dat roken. Je kan het wel willen verbieden omdat het slecht is, maar of het ook daadwerkelijk lukt?!
Mooi interview! Ik vind alleen de term kankerexpert wat ehhh apart. Overigens mag er van mij best een verbod op zonnebanken komen, dat scheelt in de toekomst heel wat melanomen en dus ook zorgkosten.
Verbieden gaat (gok ik) niet gebeuren, en terecht ook. Je kunt niet alles wat slecht is voor de gezondheid verbieden, mensen hebben zelf verantwoordelijkheid over hun gezondheid. Voorlichting, grenzen wat betreft leeftijd enzovoorts helemaal prima! Net als bij roken, drugs en alcohol. En aangezien deze dingen ook niet compleet verboden zijn zal een zonnebankverbod er ook niet gaan komen.
Ja, ik las het vanochtend. Wat ik me wel afvraag: komt die stijging van het aantal gevallen huidkanker daadwerkelijk door de zonnebank of ook door de zon? Want zon -zonder goed insmeren- is net zo slecht voor de huid natuurlijk. Mensen gaan tegenwoordig ook meer op vakantie naar warme landen dan vroeger, zonder de manier van leven aldaar (de zon vermijden op het heetst van de dag bv) Niet dat ik in twijfel trek hoe ongezond de zonnebank is maar urenlang felle zon op je huid is ook erg slecht.
De enorme risico’s zijn bekend, ik vind het echt bizar dat er nog zonnestudio’s bestaan en dat mensen dat kleurtje belangrijker vinden in hun besluit dan die toegenomen kans op huidkanker. Verbod op zonnestudio’s zou ik begrijpelijk vinden, beetje hetzelfde idee als een rookverbod in de horeca.
Ben zelf geen voorstander van verbieden. De risico's moeten duidelijk zijn voor iedereen en als je er dan toch nog voor kiest, tja. Maar een beetje vrije keuze mag je wel houden. Ook voor ongezonde keuzes (ga zelf overigens nooit onder zo'n ding).
Verbieden is misschien een extreme oplossing, maar bewustwording of een andere interventie lijkt me wel goed. In the end betalen we allemaal mee aan de zorgkosten voor zieken, dus het argument van vrije keuze vind ik niet volledig steekhoudend.
Dit vind ik wel een goede inderdaad.. Verbod om jezelf zonder in te smeren in de zon te gaan- dát kan niet. Net zoals je roken inderdaad niet helemaal kan verbieden. En mensen kunnen altijd nog onder de zonnebank gaan thuis? Maar faciliteer het niet meer als 'wellness' etc .
Tja. Dan moet je nog veel meer verbieden. We betalen er ook allemaal voor als iemand zijn been breekt met sporten. Vind dat argument dan wel weer heel vergezocht.
En ik vind dit te kort door de bocht. Er zijn allerlei factoren die ermee samenhangen die bepalen welke maatregelen je treft. Het risico, kans op voorkomen, de grootte van het (schadelijke) effect, kosten-baten, enz. Deze factoren zijn ook van invloed op discussies rondom vuurwerkverbod, invoeren van verplichting gebruik van een autogordel, accijns op alcohol en sigaretten, verbod op roken in openbare ruimtes, verbod op hard drugs, enz. Soms bereikt het totaal aan argumenten een tipping point. Als nu dus inderdaad blijkt dat zonnebanken en groot risico geeft en de gevolgen (financieel) zwaarwegend zijn, dan is het te overwegen om een campagne op te zetten, of als het heel ernstig is een verbod in te stellen (maar dat laatste betwijfel ik wel). Risico’s en financiële gevolgen van sporten lijkt me wel beperkter, bovendien heeft dat ook een positief effect op volksgezondheid. Bovendien ging het me er vooral om dat “vrije” keuze niet de enige factor is die bepalend is in dit soort keuzes. Zoals ik al zei, als risico’s en gevolgen heel groot zijn waardoor het zwaar drukt op de gezondheidszorg en de kosten waar we als samenleving mee te maken hebben, vind ik dat dat ook meeweegt in het maken van keuzes. En soms is dan een verbod wellicht wel te rechtvaardigen. Waarmee ik niet zeg dat ik dat in dit geval ook zo vind. De risico’s gaat niet alleen het individu aan, het gaat ook de samenleving aan als de gevolgen groot zijn.
Ik begrijp wat je zegt, maar vind een zonnebank verbod of een roken in de horeca verbod niet helemaal op dezelfde lijn liggen. Het roken in de horeca is voor een groot deel verboden omdat het niet alleen schadelijk is voor de roker zelf maar ook voor iedereen die in dezelfde ruimte staat. Een zonnebank is schadelijk voor de persoon zelf, maar niet voor de omgeving. Overigens ben ik zeker voor meer regels zoals vaste prijzen, geen kortingen, leeftijdsgrens etc. om het gebruik terug te dringen.
Ik ga ook soms onder de zonnebank. Mijn acne verdwijnt en ik zie er net iets 'gezonder' uit (al mag je dat dus niet meer zeggen). Daarnaast voel ik me echt een stuk zelfverzekerder, vrolijker en relaxter. Als de zon schijnt hoef ik er niet meer in want ik heb toch al een beetje een kleurtje en ook op vakantie ga ik niet meer lopen bakken en verbrand ik dus ook echt nooit meer. Dit terwijl ik voorheen altijd zo bleek was dat ik ieder zonnestraaltje probeerde te pakken, me niet goed insmeerde omdat ik anders alsnog niet verkleurde en ik op vakantie constant in de zon lag omdat ik wel graag bruin thuis wilde komen. In zulke gevallen vraag ik me echt af of het nou echt zo slecht is. Het zonlicht dat ik krijg is nu beter gedoseerd (20 minuten), niet te vaak, meer verspreid over het jaar, ik verbrand niet en smeer me als de zon schijnt nu heel goed in omdat ik al blij ben met mijn kleurtje. Ik ga nooit meer liggen bakken. Ik denk dat het eerst gevaarlijker was en dat dit voor mij een veiligere optie is? Al durf ik dat bijna niet te zeggen..
Vroeger was nog niet bekend dat de zon erg schadelijk was, dus vroeger werd er niet veel gesmeerd en de zon niet vermeden, ik vermoed dat vooral die mensen nu huidkanker krijgen, de mensen die dus wat ouder zijn en zeker door de vergrijzing zijn dat er veel. Maar helaas krijgen ook jonge mensen het, afgelopen december is de vader van een klasgenootje van mijn oudste eraan overleden, ik geloof dat hij eind 40 was, dus nog helemaal niet oud.