Corona nieuws deel 8

Prikken met AstraZeneca-vaccin kan door, maar hoe gaat het straks verder? https://www.volkskrant.nl/a-b0038b18

Duidelijk artikel. En las dat Janssen en Moderna ook die bijwerkingen al hebben gehad.

Ook trombosemeldingen na vaccins Janssen en Moderna - https://nos.nl/l/2375699#UPDATE-container-52278414

 

O, vergeet altijd dat ik betaal ervoor. Zal even kijken of ik het op de laptop kan kopieren en plskken.

 

Prikken met AstraZeneca-vaccin kan door, maar hoe gaat het straks verder?

Het AstraZeneca-vaccin geeft inderdaad een iets grotere kans op een stoornis in de bloedstolling. Dat heeft de Europese geneesmiddelenautoriteit EMA woensdagmiddag bekend gemaakt, na een maand onderzoek. De stand van zaken, in zes vragen.

Ellen de Visser en Maarten Keulemans7 april 2021, 18:02


EMA-directeur Emer Cooke, tijdens een eerdere bijeenkomst.Beeld EPA
Wat heeft het EMA precies gezegd?
Ja: er is een verband tussen het AstraZeneca-vaccin en de combinatie van zeldzame trombose en bloedarmoede, constateert het EMA. De veiligheidscommissie van het agentschap hield daartoe 86 verdachte trombosegevallen tegen het licht, waarvan achttien met dodelijke afloop. De bijwerking lijkt iets vaker voor te komen bij vrouwen, en iets vaker bij mensen onder de 60 jaar. Maar zeker is dat niet: ook ouderen en mannen worden door de bijwerking getroffen. Het verhoogde aantal jongere mensen kan ermee te maken hebben dat deze groep in de Europese landen die er al mee werken, vaker het vaccin kreeg.


De bijwerking is echter zo zeldzaam – ongeveer een op de honderdduizend inentingen – dat de voordelen van vaccineren ruimschoots opwegen tegen de nadelen, benadrukt EMA-directeur Emer Cooke. Zij adviseert landen dan ook dringend door te gaan met vaccineren. ‘Dit vaccin blijkt zeer effectief en redt levens’, aldus Cooke woensdagmiddag. ‘We moeten deze pandemie verslaan.’

In de praktijk wordt nu de bijsluiter uitgebreid: in zeer zeldzame gevallen kan dit vaccin een auto-immuunreactie tegen het bloed teweegbrengen. Zo kunnen behandelaars ook in de toekomst alert zijn op de bijwerking. Ook moet fabrikant AstraZeneca nader onderzoek instellen naar de bijwerking. Cooke ziet de affaire als ‘bewijs dat het bewakingssysteem dat we hebben ingericht, goed werkt’.

Volgens het EMA is de kans op de bijwerking ongeveer één op honderdduizend. Hoe verhoudt zich dat tot het risico om te overlijden aan corona?
In ons land zijn in totaal 457 mensen onder de 60 jaar aan de gevolgen van covid-19 overleden. Dat zou zich vertalen naar een overlijdensrisico van ongeveer één op vijfduizend, aangezien volgens onderzoek van bloedbank Sanquin inmiddels zo’n 18 procent van alle 60-minners een infectie heeft doorgemaakt. Kortom: de kans om na vaccinatie de bijwerking te krijgen, is voor een 60-minner ongeveer twintig keer zo klein als de kans om aan de gevolgen van corona te overlijden.

Ook voor nog jongere mensen blijkt die vergelijking in het voordeel van het vaccin uit te vallen. Neem de mensen onder de 40 jaar. Van hen zijn er in ons land volgens de officiële tellingen in totaal veertig overleden aan de gevolgen van corona: een kans van ongeveer één op de 40 duizend. Ook dat is dus nog altijd een tweeënhalf keer groter risico dan het risico op de bijwerking.

Inmiddels zijn er in de EU en het Verenigd Koninkrijk 169 gevallen van verdachte trombose aan het licht gekomen, aldus de EMA, op 34 miljoen vaccins. Dat zou zich vertalen naar een risico van ongeveer 1 op 150 duizend. ‘Het risico op sterfte door covid-19 is veel groter dan het risico op deze bijwerkingen’, aldus Cooke.


Mag je bij twijfel het vaccin weigeren en heb je dan recht op een alternatief?
Iedereen heeft het recht om het vaccin dat wordt aangeboden te weigeren, zegt hoogleraar gezondheidsrecht Johan Legemaate (Amsterdam UMC), maar het afdwingen van een ander vaccin maakt volgens hem weinig kans. ‘We hebben op grond van een wetenschappelijke onderbouwing bepaalde vaccins toebedeeld aan bepaalde groepen, daaraan liggen adviezen van de Gezondheidsraad ten grondslag. Bovendien worden de mogelijkheden van de overheid om keuzevrijheid te realiseren ernstig ondermijnd doordat er schaarste is. We weten wanneer we welk vaccin op voorraad hebben. Dus als je nee zegt, moet je achteraan in de rij aansluiten en je weet niet hoe lang die rij is.’

Demissionair minister Hugo de Jonge heeft eerder al te kennen gegeven dat AstraZeneca-weigeraars waarschijnlijk pas later, als iedereen is gevaccineerd, een nieuwe kans krijgen.

Maar al die mensen met een verhoogd risico op trombose dan? Zo’n twee miljoen Nederlanders slikken bloedverdunners, hebben zij niet meer kans op deze bijwerking?
Dat is beslist niet het geval, zegt hoogleraar en trombose-expert Frits Rosendaal (LUMC). De gevonden bijwerking is een auto-immuunziekte: door de vaccinatie worden antistoffen aangemaakt tegen de eigen bloedplaatjes en via een omweg vormen zich dan ook bloedstolsels. Dat is heel wat anders dan de klassieke vorm van trombose, die meestal ontstaat in een ader van een been. Dat gebeurt vaak als het bloed langzamer stroomt, na een operatie of te lang stilzitten, of als gevolg van een onderliggende ziekte.


Het vaccin geeft geen grotere kans op die gewone trombose. En juist de mensen die bloedverdunners slikken, hebben baat bij vaccinatie, benadrukt Rosendaal: ze lijden vaak aan diabetes, een hoge bloeddruk of aan hartklachten. Allemaal aandoeningen die de kans op een ernstig beloop van covid sterk vergroten.

Geldt de bijwerking van AstraZeneca ook voor de andere coronavaccins?
Daarvoor is nog geen bewijs, maar wel een ‘vroeg signaal’, aldus het EMA. Bij het vaccin van Janssen werden na 4,5 miljoen inentingen drie gevallen gevonden van trombose in combinatie met een laag aantal bloedplaatjes. Dat is een ‘extreem laag aantal’, benadrukken EMA-experts, maar zal nauwlettend in de gaten worden gehouden. Het Janssenvaccin werkt immers volgens hetzelfde principe als het AstraZeneca-vaccin, met verkoudheidsvirussen omgebouwd tot een soort fopcoronavirus.

In de VS bestudeerden New Yorkse onderzoekers intussen zeventien gevallen van mensen die kort na vaccinatie met het Pfizer- of het Moderna-vaccin hetzelfde verdachte ziektebeeld kregen. Dat zijn er op de miljoenen mensen die toen al waren ingeënt niet meer dan je puur op basis van het toeval zou verwachten, schrijft de groep in vakblad American Journal of Hematology. Wel vindt de groep het moment van ontstaan verdacht: steeds een of twee weken na de prik. ‘Niet uit te sluiten’ is dat de vaccins van Pfizer en Moderna de al sluimerende ziekte net wat sneller op gang helpen, schrijft de groep.

Het EMA zal het risico op de zeldzame bijwerking opnemen in de bijsluiter. Heeft dat nog consequenties, bijvoorbeeld voor schadevergoedingen?
‘Als je de ongelukkige bent die zo’n bijwerking krijgt, dan geeft dat nog geen recht op schadevergoeding’, zegt hoogleraar Legemaate. ‘Als het in de bijsluiter staat, dan ben je geïnformeerd, en dan heb je gewoon pech als het je overkomt. Als je dat heel kleine risico wilt voorkomen, dan kun je het vaccin weigeren, die afweging kun je voor jezelf maken.’ Dat ligt mogelijk anders voor de patiënten die de bijwerking opliepen vóórdat de bijsluiter werd aangepast. Minister De Jonge heeft de Tweede Kamer een halfjaar geleden laten weten dat Nederland, net als andere EU-lidstaten, financiële compensatie biedt bij claims over een verborgen gebrek van een vaccin dat niet bekend was op het moment van toelating.

 

Op dit moment nog niet. De afspraken die staan bij de GGD's voor vrijdag, blijven vooralsnog wel staan. Die van morgen worden afgebeld. Morgen advies van de Gezondheidsraad.
Ik ga morgen mn oproepen voor 60 tm 64 versturen.