net even een hartbreek momentje in de auto dochter: 'mama, oma's en opa's gaan toch dood als ze oud zijn' ik: 'ja schat maar dat duurt nog heel lang maar iedereen gaat een keertje dood als ze heel oud zijn' d: 'mama word jij ook later een oma' i: 'als jij later kindjes krijgt ben ik de oma van jou kinderen' d: 'ga jij dan ook dood en naar de hemel' i: 'als ik heeeel oud ben en oma ben wel, maar dat duurt nog heeel lang' ik zie d'r nadenken in me achteruitkijk spiegel en een traan langs d'r wang lopen. ik vraag moet je nou huilen schat. 'nee mama de zon schijnt in me oog' heb d'r binnen even goed geknuffeld en geprobeerd wat meer uit te leggen. merk dat me dochter van 6 hier erg mee bezig is, hoe leggen jullie dit soort dingen uit op deze leeftijd?? ik heb altijd geleerd om zo eerlijk mogelijk te zijn omdat ze anders met hun fantasie aan de haal gaan.
Dit zijn hele moeilijke dingen. Ook ik ben een voorstander van proberen zo eerlijk mogelijk te zijn in kindertaal. Afgelopen vrijdag is ons overleden kindje geboren met 13.3, en mijn dochter van 3,5 vroeg of ik het nog in mijn buik had. Proberen uit te leggen dat het kindje overleden is en bij de Here God in de hemel is. en dat wanneer ze 's avonds een mooie ster ziet, dat daar het kindje is. Ze is er verdrietig om, maar echt snappen doet ze het niet. Verzwijgen kun je het ook niet, dat maakt het zo moeilijk.
Dit zijn echt moeilijke dingen. Mijn dochter van 4 is er ook veel mee bezig. Wij zijn heel eerlijk. Niet alleen oudere mensen gaan dood, maar ook mensen die de dokter niet meer beter kunnen make, zo ziek zijn ze.( wij hebben het afgelopen jaar dierbaren verloren die jong waren). Als we het zo uitleggen is ze zelf ook niet als ze ziek is. En waar iedereen naartoe gaat als ze overleden zijn..wij zeggen dat ze dan een sterretje worden.
Ik zou ook zeggen dat soms kinderen of jonge mensen overlijden, niet alleen opa's en oma's. Misschien eens een boekje met haar erover lezen zodat ze het wat beter kan begrijpen?
sterkte mamabri heftig zeg wat jullie nu meemaken!!! een boek erover lezen is een goed idee ja! ze heeft ineens zoooveel vragen over de dood en wat d'r na komt, dat je soms echt met je mond vol tanden staat.
Dank je wel..... Dat is het ook, wij zijn allemaal heel verdrietig, en het is ook logisch dat ze de vraag stelt: ze ziet dat we huilen, dat we dingen moeten regelen en uiteraard hebben we haar verteld dat het kindje niet meer leefde en geboren moest worden. Vandaar haar vraag en ik probeer daar wel zo eerlijk mogelijk op te antwoorden.
Onze dochter hebben we rond haar 5e uitgelegd dat de meeste mensen doodgaan als ze oud zijn en hun lijfje op is (en bijv hart er mee stopt), maar dat je ook heel erg ziek kunt zijn als je jong(er) bent of bijv een ongeluk kunt krijgen en dan dood kunt gaan. Ze vroeg er zelf naar en heb daar toen open en eerlijk over gesproken met haar. Was voor haar eigenlijk heel gewoon. 'Ja, wel heel zielig als je klein bent en dan doodgaat hè mama, maar ik ga eerst nog hier in de straat in een ander huis wonen, maak ik alle kamers roze en paars, ga ik trouwen met ... en krijg ik kindjes en dit en dat ... En als ik dan heeeel oud, klein (tja oude mensen krimpen had ze onthouden) en gerimpeld en grijs ben ga ik dood'. 'Dat hoop ik wel meissie'. 'Echt hoor mama, anders zijn jullie zoo verdrietig dat is niet leuk'. Slik. Voor onze dochter werkt het het beste gewoon open en eerlijk te zijn en ze kan dat ook goed handelen. Kan mij voorstellen dat het voor andere kindjes misschien anders is, maar als ze naar dingen vraagt zou ik daar antwoord op geven. Niet teveel er rondom praten, maar echt de vraag beantwoorden, kijken hoe ze reageren, en afhankelijk van je kindje er iets verder op ingaan.
Onze 6- jarige is ook veel met de dood bezig. Dit heeft ze al sinds dat ze 4,5 jaar is en onze tweede dochter na 26 weken zwangerschap overleed. In datzelfde halfjaar overleden er ook 2 opa's en een jaar later overleed de ongeboren baby van mijn beste vriendin (29 weken). Ze heeft de dood dus van heel dichtbij gezien (letterlijk en figuurlijk want wij hebben onze dochter na haar overlijden/geboorte bij ons thuis gehad tot de crematie) en wij hoeven dus ook niet meer aan te komen met verhalen als dat je alleen maar dood gaat wanneer je oud bent, wat veel mensen wel doen. We zijn ook heel open en eerlijk. Normaal gesproken gaan oudere mensen dood, maar soms dus ook jonge mensen aan een ziekte of een ongeluk. Wat ik altijd aangeef na een gesprek over de dood: wees er niet bang voor, het is niet eng. Geniet van je leven en doe dingen waar je met je gevoel en je verstand blij van wordt. Daar wordt ze dan altijd weer blij van.
Mijn stiefzoon van 8 is er ook erg mee bezig. Onlangs zijn mijn beide opa's overleden en hij vraagt er vaak naar. Ook omdat ik spullen heb gekregen van beiden. Ik heb er zo goed mogelijk over zitten praten. Open en eerlijk verteld dat je naar de hemel gaat en over iedereen heen kijkt. Nu "gebruikt" mijn zoon het ook af en toe en daar heb ik moeite mee. Eerst vroeg hij gewoon af en toe of hij zijn mama mag bellen, nu vraagt hij: "mag ik mama bellen, want ik denk 'gewoon' dat ze dood is." ik reageer dan wel dat zoiets niet zomaar gebeurd, maar ik weet ook dat het ook op jonge leeftijd " zomaar" over kan zijn... (collega is op jonge leeftijd vorige week plotseling overleden, terwijl hij gewoon onderweg was naar zijn werk)
ah wat verschrikkelijk zielig zeg. Ik krijg hier spontaan kippevel van. Ik denk dat het een fase is. Kan me die eigen fase nog goed herinneren. Ze is gewoon onwijs gelukkig en dan denk je vaak aan zulke dingen knuffel voor je lieve kleine meisje
Ik heb het er eigenlijk nog niet over gehad, maar ik weet wel dat ik niet ga vertellen dat je dood gaat als je oud bent. Dat is namelijk niet altijd zo... Ze heeft een zus, 2 ooms, 2 neefjes en 1 tante die als baby zijn overleden (en daarbij 1 oom als 7-jarige) dus overleden kindjes zijn wel redelijk "normaal" in onze families. Verder ga ik net zoals Mamabri erbij betrekken wat ons geloof hierover zegt, dus niet dat je eeuwig slaapt oid (dat is wat mijn moeder mij vertelde en dat begreep ik als 4-jarige dus ook niet).
Geen idee, Sylvano is nog iets te jong, maar mijn oma is afgelopen zondag overleden en gaan er elke dag heen met Sylvano en zeggen gewoon dat ze voor altijd slaapt, niet dat hij er iets van snapt maar denk dat ik het zo zou noemen. Vindt dood zo'n eng woord..
onze dochter is hier ook al een poosje mee bezig, ik leg gewoon uit dat mensen allemaal sterven, en het kan ook jong maar meestal niet. wij lezen al lang voor uit de kinderbijbel dus ze had al snel opgepikt dat de mensen met een 'nieuw hartje' naar de hemel gaan en de anderen niet.. Moeilijk voor kleintjes ja, maar voor ons even goed! De dood is en blijft het ergste wat er is. Verder, dat opa en oma gedoe heb ik ook al 100keer uitgelegd Dat kwartje valt steeds meer. Ik denk ook dan, ach wat moeten ze eigelijk veel leren he, wat voor ons zo normaal is.
Wij hebben hier in een vlaag van verstandsverbijstering uitgelegd wat andere mensen denken... Dus het verhaal over de hemel, over reïncarnatie en over mensen die denken dat er na de dood niks meer is. En dat eigenlijk niemand het echt zeker weet. En eens gevraagd wat ze zelf dacht Dat leverde een leuk gesprek en nadenkstof op voor dochterlief Er over nadenken doet ze toch wel.. Maar nu wil ze graag alle ins en outs van reïncarnatie weten ipv dat ze zich druk maakt om wie er wanneer dood gaat Ze vindt zelf de hemel het meest plausibel trouwens... (En dat met ons ongelovige ouders dus )
Eerlijk gezegd: Ik heb het woord slapen expres niet gebruikt. Voor een kind is "altijd" niet te overzien en oma slaapt ook niet, ze is dood. Dood kan wel een eng woord zijn, maar dat is gewoon hoe je het noemt. Voor een kind kan het heel eng zijn als jij zegt "altijd slapen." Vanavond moet hij zelf ook gaan slapen, snap je? En het kan zomaar zijn dat hij daar nu geen last van heeft, maar dat je over een paar weken ineens een gillend kind in bed hebt. Ze begrijpen vaak meer dan je denkt. Ik heb het gesprek over dood gaan altijd bij de gebeurtenis zelf gehouden. Dus opa en oma zijn doodgegaan omdat ze oud waren en hun hart stopt met kloppen. Dat gebeurt nu eenmaal als je oud bent. Over ongelukken, ziekte ed heb ik het gewoon nog niet gehad... 1 van mijn tantes is vorig jaar overleden maar in de ogen van Jelle was zij ook oud, ook al was ze net 60. De link tussen ziek zijn en dood had bij nog niet gelegd. Tot voor de vakantie: Een moeder bij Jelle en Jitte op school heeft besloten om zelf een einde aan haar leven te maken en een nichtje van haar zit bij Jelle in de klas. Gesprek van de dag dus. Al hebben ze op school dus alleen verteld dat de tante van x dood was, niet dat ze het zelf gedaan heeft. Ze hebben verteld dat de tante ziek was, wat natuurlijk ook zo is. Ik had zo graag gehad dat hij nog niet wist dat papa's en mama's ook dood kunnen gaan... Maar ja, gebeurt is gebeurt en daar doe je niks aan.