En komt dat doordat een kind langzamer gaat groeien in zijn ontwikkeling óf omdat het kind zich aanpast of door faalangst onderpresteert? Dat vind ik wel een interessante vraag. Sommige kinderen passen zich zo snel aan dat ze het op school überhaupt niet zien.
Tupp heeft het over hb onderwijs. Bij aanpassen zou ik niet direct aan aanpassen denken. Ik moet daarbij denken aan mijn middelste die een hoop bereikt door zijn gedrevenheid. Stel hij zou drie jaar in een grot zitten dan beklimt hij vooral de muren. Mijn oudste zou niet stoppen met nadenken en met hele ideeën komen daar waar mijn middelste waarschijnlijk met een achterstand eruit zou komen in vergelijking tot drie jaar daarvoor. Maar ik ben wel nieuwsgierig naar wat daadwerkelijk maakt dat een kind heel jong zoveel kan en een tijdje later niet meer zoveel eruit weet te halen.
Op een school voor fulltime HB-onderwijs, zal dat wel meevallen denk ik Niet dat daar alles perfect is hoor. Maar dat ze het niet zien, daar geloof ik niet zo in. Ook qua aanpassen zou het kind zich dan dus aanpassen aan andere HB kinderen. Dus ook dat zal niet direct een oorzaak zijn. Faalangst, executieve functies, twice exceptional zou allemaal natuurlijk wel kunnen. Ondanks dat de schoolomgeving is ingericht specifiek voor hoogbegaafde kinderen, lopen ook daar kinderen soms nog vast. Maar er zijn ook gewoon kinderen die op jonge leeftijd een flinke voorsprong hebben. Maar later niet meer. Het is niet voor niks dat er bij peuters en kleuters over een ontwikkelingsvoorsprong wordt gesproken. Een deel van de kinderen waarbij je op die leeftijd een voorsprong ziet, blijkt inderdaad hoogbegaafd te zijn. Maar een deel ook niet. Wat ik van mijn vriendin begreep is dat het vaak kinderen zijn die in een 'rijke omgeving' opgroeien. En dan niet financieel rijk, maar rijk in aanbod van taal en andere dingen die de ontwikkeling stimuleren. Dat was voor ons ook de reden om onze zoon niet te jong te testen. We zagen wel kenmerken. Overigens ook al voordat taal een rol speelde, als baby van een week oud kon hij bijvoorbeeld al opmerkelijk lang zijn hoofd optillen en om zich heen kijken. Maar goed, bij een peuter met een voorsprong is het vaak het taalgebruik dat als eerste opvalt. Dat kan dan een kenmerk zijn van hoogbegaafdheid. Maar ook gewoon een gevolg van het feit dat hij dagelijks werd (en wordt) voorgelezen. En dan niet alleen voorlezen, maar ook echt samen naar de plaatjes kijken en erover praten. Als we iets in een boekje hadden gezien en we konden het koppelen aan de echte wereld, deden we dat ook. Als we samen speelden, kookten, wandelden etc. benoemden we wat we zagen en deden. Tja, is die grote woordenschat dan een kwestie van aanleg of van aanbod? Dus het had voor ons op dat moment weinig zin om te testen. Dat hij in ieder geval op talig gebied een voorsprong had, was duidelijk. En als je ergens woorden aan kunt geven, kun je makkelijke beredeneren en verwoorden wat je denkt. Dus dat hij daarmee voorliep op leeftijdsgenootjes, was ook niet verbazingwekkend. En dan nog kun je je afvragen: loopt hij voor of kan hij er gewoon beter woorden aan geven? En natuurlijk is het vaak zo dat in gezinnen waar het aanbod 'rijk' is, dat aanbod ook 'rijk' blijft. Maar eenmaal op school wordt het verschil met andere kinderen toch kleiner, omdat op school iedereen van een aanbod kan profiteren. Ook als je het van huis uit minder meekrijgt. Dan kunnen de verschillen dus kleiner worden (als de voorsprong meer op aanbod dan op aanleg gebaseerd was) of groot blijven (als naast aanbod ook aanleg een rol speelt.)
Je vraagt jou af of het een kwestie van aanbod of aanleg is. Maar als er geen ruimte is in het koppie dan kan je aanbieden wat je wilt, maar het zal lastig blijven hangen. De tos van mijn zoon maakt dat soms pijnlijk duidelijk. Hoe vaak heb ik mezelf wel niet afgevraagd of het mijn schuld is dat hij niet verstaanbaar genoeg praat. Zo makkelijk is het denk ik niet. Wbt het leren van een hoop dingen heb je aanbod en ruimte nodig om het op te slaan. Als je hoogbegaafd bent en opgroeit in de rimboe kan je als volwassene ook niet het alfabet opzeggen. Het is een combinatie van voorwaarden. Zou het verschil niet kleiner kunnen worden doordat het aanbod thuis meer inzicht had in wat het kind nodig had dan de mainstream methode op school? Daarbij wordt er ook weinig gesproken over het verschil tussen intelligent en begaafd.
Het zal zeker een combinatie zijn. Je noemt zelf al het verschil tussen intelligent en (hoog)begaafd. Een jong kind dat intelligent is, een goed geheugen of simpelweg een aanleg voor taal, zal in een taalrijke omgeving met sprongen vooruit gaan. Terwijl een kind dat hoogbegaafd is maar thuis een lager aanbod heeft, in die periode misschien minder zal opvallen. En dan heb je ook nog hoogbegaafde kinderen die thuis wel veel aanbod hebben. Maar je kunt dus vaak bij jonge kinderen nog lastig zeggen of het 'blijvende' hoogbehaafdheid is of een tijdelijke ontwikkelingsvoorsprong. Niet voor niks wordt voor die leeftijd een andere term gebruikt. Pas later kun je zeggen dat een kind hoogbegaafd is (en dus ook toen al was.) Andere kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong zullen waarschijnlijka over het algemeen hun hele schoolcarrière wel redelijk makkelijk mee kunnen komen. Ze hebbeen blijkbaar een goed geheugen en profiteren goed van het aanbod dat ze krijgen. Maar dat is niet hetzelfde als hoogbegaafd zijn.
De vraag is misschien ook in hoeverre het tijdens het jong zijn belangrijk is of het van tijdelijke of langdurige aard is. Als de behoefte verandert met de tijd dan kan de aanpak ook veranderen. Als ik zie hoe gelukkig mijn middelste ervan wordt om mee te doen dan zou ik het hem niet willen ontzeggen omdat ik geen garantie heb voor de toekomst. Mijn oudste vindt het juist leuk om uitgedaagd te worden met spelletjes. Dat is ook prima. Als ze hun ei maar kwijt kunnen. Het lastigste is denk ik welke omgeving het beste is. Vooral voor de sociale emotionele ontwikkeling. Dat ligt imo een stuk ingewikkelder.
@Magnolia29 hier gewacht met testen tot hij de wisc v kan maken, die is vanaf zes. Plan was die binnenkort te gaan doen, maar zijn gedrag is nu niet echt ideaal door de lockdown. Dus waarschijnlijk nog verder uitstellen
Oh, je moet ook zeker gewoon mee gaan in de ontwikkeling van een jong kind. (En trouwens: bij oudere kinderen ook!) Of het nou een voorsprong is ten opzichte van het gemiddelde, of juist een gemiddelde ontwikkeling of ten opzichte van het gemiddelde vertraagd. Ieder kind ontwikkelt zich in eigen tempo. En omdat jonge kinderen niet per se in een klas zitten met leeftijdsgenoten en een systeem met leerdoelen, kun je ze fantastisch prikkelen op de manier en het niveau die bij hun past. Maar de oorspronkelijke vraag was: hebben jullie je kind al jong laten testen of pas wat later? En mijn antwoord was dat ik er voor ons kind niet voor gekozen heb om hem al jong te laten testen. Ook al bestonden de vermoedens toen ook al. Daarbij speelt o.a. een rol dat jonge kinderen zich (nog meer dan wat oudere kinderen) zich sprongsgewijs ontwikkelen. De test is dus zeker bij peuters en kleuters een momentopname. Dat zie je terug in de literatuur, maar is ook wat mijn vriendin bij haar op school geregeld terug ziet. Bovendien lukte het ons toen nog om hem thuis tevreden te houden en deels op school ook. Het gevaar van jong testen, is dat men soms blijft vasthouden aan die uitslag. Ook als de situatie inmiddels verandert is. Dus daarom zeg ik: als je zonder testuitslag aan de behoefte van je kind kunt voldoen, zou ik (nog) niet testen. Soms is het wel nodig om te testen omdat je er bijvoorbeeld met school niet uitkomt. Of omdat je gewoon twijfelt waar bepaald gedrag vandaan komt. Kinderen die ondervraagd worden kunnen soms hetzelfde gedrag vertonen als kinderen die overvraagd worden. En dat lijkt dan soms weer op gedrag dat je ook ziet bij bijvoorbeeld ADHD of autisme. Dan kan een test zeker een goed idee zijn. Pas als je weet waar dingen vandaan komen, kun je goed afstemmen. Maar in dat geval zeg ik wel: realiseer je dat het een momentopname is. Zie je dat een paar jaar later toch weer problemen ontstaan, is het waarschijnlijk wijs om nog eens opnieuw te testen. In tegenstelling tot wat soms gedacht wordt, is IQ geen vaststaand gegeven. En hoe jonger het brein is, hoe 'kneedbaarder' het is. Dus het is niet voor niks dat de uitslag van een IQ-test maar 2 jaar geldig is. Niet dat je per se na 2 jaar opnieuw moet testen. Zolang het aanbod nog passend is en je kind goed in z'n vel zit, is dat niet nodig. Maar als er opnieuw een periode is waarbij het minder gaat, blijf dan niet blind staren op een oude IQ-uitslag.
Wij hebben hem op zijn zesde laten testen. Op de kleuterschool had hij een goede juf die wel haar vermoedens had, maar hem ook goed begeleidde. In groep 3 lieten ze hem werkjes doen die hij in groep 1 al kon en als hij weigerde, dachten ze dat het te moeilijk voor hem was. Zijn handelingsplan hebben ze niet eens ingekeken. De leraren vertrokken aan de lopende band, hij zat in een klas met bijna alleen maar jongens en veel met ernstige gedragsproblemen. Vreselijk jaar. We hebben hem laten testen in de hoop dat ze wat meer zouden doen daarmee, maar helaas. Wel vertrokken daar vandaan na dat jaar. Ik had nooit gedacht dat hij hoogbegaafd was. De meeste vriendinnen en familieleden hadden geen kinderen van die leeftijd. Mijn dochter was ook snel, vooral met goed praten. Dat ze niet op hun achterhoofd waren gevallen had ik ook al door. Ik dacht gewoon iets slimmer dan gemiddeld. Hij zit nu in een hb-groep op zijn derde school. Ik kan een boek schrijven over de strijd op de vorige scholen. Makkelijk is het nog niet, maar die vreselijk vermoeiende strijd op school hebben we niet meer en dat scheelt me bakken energie.
@Magnolia29 Mijn oudste dochter is getest op 5, 7en 11 jarige leeftijd. Jongste vooralsnog alleen met 5 jaar. Bij de oudste was het voor toelating op het voltijds hb onderwijs. Het was niet nodig voor de school waar ze op zat, die beschouwden haar al als een hoogbegaafd kind. Bij de jongste was het anders. Zij werd niet als hoogbegaafd kind gezien op school en ik wist zelf ook niet goed wat ik er van moest denken. Maar zij voelde zich, mild gezegd, niet fijn en thuis op school. Ze wilde zelf graag naar een andere school en ik besloot haar naar de school van mijn oudste te laten gaan. Ik wilde zelf graag haar laten testen om duidelijkheid te krijgen maar voor de nieuwe school was het ook belangrijk om te weten of ze naar de reguliere of de hb afdeling zou gaan. Het werd door de uitslag van de test de hb afdeling.
Ik lees veel herkenning in jouw verhaal. Zoon is vorig jaar 3 weken voor de eerste lockdown gestart op school. Heeft dus voor de zomervakantie meer geen school gehad dan wel. In september hadden we een gesprek op school waarbij zij aangeven dat hij ver voorloopt op zijn leeftijdsgenoten en eigenlijk op alle klasgenoten. Omdat hij late leerling is moest hij na de zomervakantie nogmaals groep 1 doen maar in oktober is besloten om hem in groep 2 te plaatsen zodat hij na de zomervakantie kan starten in groep 3. Ze gaf aan dat ze zelfs twijfelt of dat genoeg op niveau is, maar wij hebben aangegeven dat we hem niet meer willen laten overslaan omdat we bang zijn dat hij sociaal emotioneel dan achter gaat lopen. Ook onze zoon is enorm perfectionistisch en bang om te falen. Nu tijdens de lockdown merken we dat de schoolwerkjes niet bij hem aansluiten. Via een vriendin die op dezelfde school werkt hebben we nu leesboeken M3, deze vindt hij erg leuk om te lezen. Geen tips dus, wel veel herkenning!
Nou schiet mij maar lek. Mijn middelste ging net online. En hij slaat helemaal om. Hij doet alsof ik iets voorlees wat hij zelf leest. Achteraf pakt hij de knutselspullen en gaat eindelijk knutselen. Dat kreeg ik zelf niet voor elkaar. Dagelijks had ik strijd om hem van het werk van mijn oudste af te halen. Doe ik mijn mond eindelijk open... Ik heb wel zo'n vermoeden wat ze nu denken... Hij doet blijkbaar wat hij verwacht dat de ander van hem wil. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat hij wil lezen omdat hij denkt dat ik dat wil. Ik vind hem wel elke avond met een stapel boeken in bed. Ik heb nu geen idee welke dingen nou echt zijn voorkeur hebben na dit gesprek. Edit. Dat knutselen is alweer voorbij. Terwijl hij niet achter de schriften etc weg te krijgen is...
Het is natuurlijk nog steeds gewoon een onvoorspelbare kleuter. Hij past zich goed aan, dat is duidelijk. Het kan ook zijn dat hij graag het schoolwerk doet omdat hij dan jouw aandacht krijgt. Jij bent er namelijk mee bezig met je oudste. Kijk eens hoe het knutselen of spelen gaat als je dat ook echt samen met hem doet. Bouw bijvoorbeeld samen een knikkerbaan met knutselmateriaal/kosteloos materiaal (staat deze week bij de uitdagende opdrachten van groep 2). Want als de keus nu is samen schoolwerk of alleen spelen snap ik het wel.
Een kind moet ook toe zijn aan lezen om dat te leren. Als een kind het nog niet kan, dan kan er vanaf de buitenkant nog zo hard ‘getrokken worden’, dan lukt het gewoon niet. En leren lezen en knutselen kan toch ook prima samen gaan? Het is niet of het een of het ander, juist afwisseling is goed en zeker op deze leeftijd. Samen en alleen kan ook nog uitmaken inderdaad. Ik zou er geen groot probleem van maken en hem laten doen wat hij wil. Alleen maar fijn dat er daarvoor nu waarschijnlijk meer ruimte is. Hoe over een paar weken zie je dan wel weer. Ik zou school gewoon op de hoogte houden en als bekend is wanneer de scholen weer open gaan een gesprek aanvragen om te overleggen hoe zij het verder oppakken.
ewald legde het ooit erg mooi uit, leren lezen in fases. (416) Ewald Vervaet: De kleuter is geen schoolkind (deel 2) - YouTube
Dat soort dingen doe ik regelmatig met hem. Maar hij is het snel zat. We hebben een kast vol knutselspullen. Ik heb er totaal geen moeite mee om daar geld aan uit te geven en zo als hij daar gelukkig van wordt. Als ik met hem ga knutselen is hij na een paar minuten weer weg. Als hij iets doet wat leerzaam is (pakt hij ook regelmatig om zelfstandig te doen) dan zit hij een tijdje in een hyperfocus. Hoewel ik bij mezelf ten rade ga, en ook wat testjes ga doen om te achterhalen hoe het zit, denk ik dat hij zich zo gedraagt om zich aan te passen aan de juffen.
Mijn probleem is een beetje dat ze zelf al een bepaalde mening hadden die hij nu bevestigd omdat hij zich aan wilde passen. Voor mij is het niet het één of het ander. Maar ik denk dat het vanuit hun nu weer vast zit op: laat hem maar lekker knutselen. Waardoor ik of binnenkort helemaal grijs ben of hem mee kan nemen op stof die niet bij het begin gestart is.