Ik hoop dat iemand mijn verhaal een beetje herkent. Al enige tijd heb ik het gevoel dat mijn dochter van 4,5 niet goed in haar vel zit. Ze is altijd al een temperamentvol meisje geweest, dat goed weet wat ze wil en vooral ook wat ze niet wil. Dat resulteert erin dat we regelmatig strijd met haar hebben. Maar dat kan ook hele tijden best wel goed gaan. Nu is het afgelopen jaar best wel pittig voor ons als gezin geweest. Ik had een hele nare zwangerschap van onze tweede dochter (nu 5 maanden oud) met vele ziekenhuisopnames. Daarnaast is ze in juni begonnen met school en werd dus een maand later haar zusje geboren. Al met al best een heftig jaar voor haar, denk ik. Al maanden gaat het slapen niet lekker. Eerst begon het met dat ze elke nacht wakker werd en bij ons in bed wilde. Dat kwam voorheen ook heel af en toe voor maar met 2 nachten was het dan meestal wel weer gedaan. Nu is het al maanden elke nacht prijs, met heel incidenteel een nachtje ertussen dat ze wel in haar eigen bed ligt. Het probleem begint nu ook eerder; ze wil niet meer in haar eigen bed starten, wat voorheen geen probleem was. Als ik haar vraag wat er is, zegt ze dat ze bang is dat ze s nachts wakker wordt en dan niet meer kan slapen. Ze heeft al een nachtlampje, we hebben een duidelijk bedritueel, we sluiten de dag goed af. Ik weet niet wat er aan de hand is. We lezen samen een boekje en negen van de tien keer valt ze al tijdens het boekje in slaap. Ik lig dan nog 2 minuten bij haar en kan dan gewoon weg; ze komt ‘s avonds ook nooit meer uit haar bed. Maar het naar bed gaan gaat nu met steeds meer tranen gepaard, dat begint ‘s middags al.. Ze is van het minste of geringste boos en kan enorm strijden over de simpelste dingen: ze wil bijv. Geen jas aan buiten, en van mij moet dat uiteraard wel = strijd. Ze moet onder de douchen = strijd. Ze heeft even ‘ niets te doen ‘ (kasten vol speelgoed maargoed) = strijd, want ik moet met haar spelen. Kortom: er is veel strijd in huis, en afgezien van het feit dat ik daar ontzettend moe van wordt, maakt het me ook verdrietig. Ik ben veel boos op haar terwijl ik het gevoel heb dat haar gewoon iets dwars zit, maar wat dan? Ik krijg het er niet uit. Op school gaat het overigens allemaal goed, zo ver ik weet. Na de kerstvakantie hebben we een gesprekje met de juf aangevraagd om te kijken of zij nog tips en/of herkenning heeft. Wie weet wat ik hiermee aan moet c.q. Kan? Mijn moedergevoel zegt dat er iets is maar ik weet niet hoe ik het eruit kan krijgen....
Herkenbaar. Onze dochter slaapt om die reden heel regelmatig bij ons. Het maakt me eerlijk gezegd niet uit waar ze slaapt, als we maar slapen. Tuurlijk wil ik het liefst dat ze op haar eigen kamer slaapt, maar als dat niet lukt maken we er geen woorden aan vuil. Naast ons bed ligt een matras waar ze op slaapt als het op eigen kamer niet lukt. Bij ons in bed is geen optie, dan doen wij geen oog dicht. Soms valt ze in de avond in slaap in ons bed en dan leggen wij haar op het matras als we gaan slapen, maar ze begint wel altijd in haar eigen bed. Als het echt niet lukt, mag ze in ons bed. Het geeft haar rust merken we, dat ze altijd bij ons kan slapen als ze zich rot voelt. Ook zij is enorm pittig en helaas hebben we veel strijd. We zijn er nog niet achter waarom ze momenteel zo belabberd in haar vel zit Ik laat haar zoveel mogelijk zelf kiezen. Sommige dingen moeten, bv jas aan als het koud is. Soms kiest ze een dik vest, prima, dan stop ik een jas in mijn tas en als ze het koud krijgt vraagt ze er vanzelf om. Evengoed is er nog veel waar we strijd over hebben, ik vind het frustrerend maar word er vooral heel verdrietig van. Vanavond aan tafel zei ze "het is nooit goed", mijn hart brak een beetje...
Een aanpak die bij mijn dochter vaak werkt, niet meteen maar na veel herhaling, is de emotie erkennen maar er niet in meegaan, en indien mogelijk combineren met een praktische oplossing. In het geval van huilen omdat ze alleen naar bed moet zou je dan iets zeggen als: ik weet dat je dat naar vindt, maar je mag altijd roepen als er iets is en dan kom ik naar je toe. Dus niet uitgebreid gaan troosten, klinkt hard maar dat maakt hier alles alleen maar erger. Je kunt misschien ook samen met haar nadenken over een oplossing als ze wakker wordt, jou roepen is er één van, maar misschien ziet ze ook wel iets in een boekje op haar nachtkastje om even in te kijken, ik noem maar wat. Je moet dan altijd wel flink doorvragen waarschijnlijk ook meerdere avonden achter elkaar, maar soms kom je zo toch op een oplossing. Veel van de strijd die je beschrijft herken ik wel van mijn dochter, bijna vijf. Wat mij wel heeft geholpen was een wat fermere aanpak, ik merkte zelf dat ik een beetje op eieren ging lopen uit vrees voor een uitbarsting. Als ik nu nee moet verkopen zeg ik dat duidelijk en probeer ik de boodschap niet voorzichtig te brengen, dat lijkt wel te helpen. En als ze boos wordt laat ik haar gewoon mokken, als ik het verder negeer komt ze na een minuut om een knuffel vragen en is het klaar. Ik heb ook een tijd gedacht aan een achterliggende oorzaak maar ik geloof nu dat dit in ons geval niet zo is.
Misschien een combinatie tussen haar plek zoeken thuis en een drukke tijd op school. Pick youre battle, laat maar naar buiten gaan en voelen hoe warm het is. Geef ook haar de ruimte om dingen te beslissen (zo lang het natuurlijk veilig is). Geef haar ook het gevoel dat je snapt wat ze voelt, ik snap dat je graag samen willen spelen maar ... moet de fles of ik moet nog even. Je kan dan aangeven wanneer je wel wat samen kan doen of als ze wat samen wil doen dat ze je kan helpen. Onze uk is nog wat jonger maar het helpt hier heel erg om gevoel onder woorden te brengen, ook wanneer ze de bloed onder de nagels vandaan halen. Wat je nu doet is niet leuk en je maakt me echt heel boos. Ik snap dat je boos bent omdat je wil dat ik mee ga spelen, je legt uit waarom het niet kan en/wanneer het wel kan.Maar ook wanneer het goed gaat, wat ben je goed aan het bouwen daar word ik helemaal blij van (dikke duim omhoog, daar is hij heel gevoelig voor, laat staan voor 2 duimen)
Dl slaapt ook slecht! Ligt ook regelmatig lang wakker. Ze slaapt momenteel dagelijks tot 10-12 uur uit (terwijl ze altijd vroeg wakker was). Enge dromen misschien, bang voor monsters etc. Ik moet bij haar blijven zitten tot ze slaapt (en liefst wil ze dat ik daar de hele nacht blijf zitten).
Wat fijn om hier herkenning te vinden! Dat op eieren lopen herken ik heel erg; je wordt gewoon bang om haar boos te maken, hoe vreselijk ik dit ook vind klinken want zij maakt hier niet de dienst uit. Maar in de praktijk merk ik dat dat vaak wel een beetje zo is en dat wil ik echt niet meer. Dat zorgt bij mij voor irritatie en boosheid en dat kan voor haar ook niet goed zijn. Gevoelens en emoties erkennen doen we hier ook maar dat lijkt niet zoveel te doen. Misschien moet ik een hele lange adem hebben. Ik heb ergens ook wel ontzag voor haar volhardendheid; als ze die nou eens voor iets anders aan zou wenden..Wat mij wel opvalt in jullie reacties, is dat jullie kindjes eigenlijk ook zo rond de 4,5 bijna 5 zijn; hoort misschien dus ook een beetje bij de leeftijd?
Hoe gaat het op school? Heeft ze extra uitdaging nodig? Hoe gaat het in vakanties? Kan het jaloezie zijn? Meer aandacht nodig? Structuur misschien? Ken je het boek ‘how2talk2kids?’ Misschien kun je het lenen bij de bieb. Het gaat erover hoe je ervoor kunt zorgen (lukt niet altijd maar werkt vaak wel) dat je kind doet wat jij zegt zonder dat daar strijd voor nodig is.
Als lees wat die van jou het afgelopen jaar voor de kiezen heeft gehad, dat is echt niet niks! Wennen aan een zusje is al moeilijk, dan ook nog school en de ervaring van een moeder die regelmatig opgenomen is geweest. Dat lijkt me voor zo'n kleintje erg beangstigend, wereld volledig op zijn kop, weinig houvast meer... Ik kan me goed voorstellen dat dit alles te samen nog steeds doorwerkt bij jouw kindje. Ik denk dat mijn 4,5 jarige temperamentvolle, gevoelige kleuter in die omstandigheden het ook moeilijk zou hebben. Maar goed, zo is het leven helaas, er gebeuren dingen die je niet gepland en ook zeker niet altijd gewenst had. De vraag is natuurlijk hoe je haar kunt helpen. Ik probeer altijd kritisch te kijken naar hoeveel rust krijgt mijn dochter? Hoeveel duidelijkheid/voorspelbaarheid? Hoeveel (positieve) aandacht? Verwacht ik teveel van haar? Hoe ik kan prikkels verminderen? Ook kijkende naar school, kunnen daar dingen aangepast worden? Dingen die hier helpen als er veel strijd en gedoe is: - haar (veel langer/meer) dingen laten doen waarvan ik weet dat ze rustig/ontspannen wordt, zoals filmpjes kijken, in bad gaan, samen boekjes lezen, maaltijd op mijn schoot mogen eten - haar benaderen alsof ze jonger is dan ze is, meer helpen met dingetjes en soms ook overdreven 'oh mijn kleine baby' en haar letterlijk eventjes als baby behandelen (met knipoog/humor, meestal vindt ze haar glimlach dan weer terug en laat ze zich bijvoorbeeld wel de jas aandoen of aankleden) - bewust momenten vrijmaken om bij haar op de grond erbij te gaan zitten en haar spel te volgen, echt alleen even met haar bezig zijn en dan veel knuffelen, aanraken, lachen, grapjes maken. Hoe meer ik investeer in er echt even 100% voor haar te zijn, hoe makkelijker ze daarna ook weer alleen kan spelen (anders blijft ze trekken en zeuren...). - weinig prikkelende uitstapjes/activiteiten plannen - goed nadenken of/wanneer ik een grens neerleg (picking my battles), maar als ik hem dan neerleg dit heel duidelijk communiceren met haar (op ooghoogte, liefst zelfs armpje aanrakend zodat ik ook zeker weet dat ze me hoort) en superconsequent door voeren. - als ze weer ergens boos op wordt, de teleurstelling/verdriet/onzekerheid die er achter zit herkennen en benoemen. Als zij echt begint te tieren, dan ga ik meestal op de 'troostende' toer, "Jij wilde graag zelf de deur open doen, he?" Door zelf heel rustig te blijven en erkenning te hebben voor haar gevoelens dan haal je het vuur er meestal sneller weer uit (zelf boos worden werkt meestal averechts is mijn ervaring, al is het soms erg lastig om rustig te blijven). Wat betreft het slapen, zou ik binnen mijn eigen grenzen meegaan in haar behoeften, maar mijn grenzen dus wel heel duidelijk aangeven.
Na de kerstvakantie hebben we een gesprekje op school maar tot nu toe heb ik geen signalen ontvangen dat het niet goed gaat. Jaloezie lijkt het niet; ze is dol op haar zusje en heeft ook echt geduld als ik even met haar zusje bezig ben. Dat boek is me al eerder aangeraden, ik dacht alleen dat het meer voor oudere kinderen was?
Volgens mij hoort het ook bij de leeftijd hoor. Als je alles terug leidt naar een moeilijk jaar, wordt de kans groter dat je teveel met haar gaat mee bewegen. En dan wordt het soms te voorzichtig opvoeden. Mijn jongste is ook 4,5 jaar en zoekt ook zijn grenzen op. Slapen is geen probleem, maar eten wel. En slaan en schoppen. Ik probeer zo duidelijk mogelijk te zijn: wat Zohra zegt. Erkenning geven voor het gevoel en tegelijk duidelijk zijn over het gewenste gedrag. Als ze gaat huilen over het slapen, dan zou ik daar inhoudelijk niet zoveel aandacht aan besteden. Niet uitvragen naar het waarom & zo. Want zo ga je alleen maar in op het negatieve (angst en spanning). Geef duidelijk aan wat je van haar verlangt en vraag aan haar hoe ze ervoor kan zorgen dat ze s’nachts niet haar bed uit komt. Want de nacht is om te slapen. Geef haar vertrouwen: Je kan het! Ik geloof dat je het kan! En complimenten als ze haar best ervoor doet. Je kan ook vragen: Ga je hier je best voor doen? Probeer het maar gewoon. Van proberen leer je. Zo breng je het vriendelijk en met vertrouwen. En gaat het vast en zeker stap voor stap beter worden.
Toen onze dochter 3 was heb ik het boek geleend, en afgelopen zomervakantie weer. En denk dat ik het komende zomer weer reserveer, haha... Zodra er een goed gesprek met je kind te voeren valt kun je dit gebruiken, bij de leeftijd van jouw kind zeker wel. Ik geloof niet dat je alles zo kunt doen als in het boek staat maar gewoon gebruiken wat bij je past.