Het Nederlandse onderwijs glijdt af: al 20 jaar daalt niveau, zegt inspectie VANDAAG, 10:00 AANGEPAST OM 10:00 BINNENLAND, POLITIEK Het onderwijs op de basisschool en in het voortgezet onderwijs gaat steeds verder achteruit, constateert de inspectie in het rapport Staat van het Onderwijs 2016/2017. Volgens de onderwijsinspectie glijdt het onderwijsniveau af en zijn de prestaties van leerlingen de afgelopen 20 jaar geleidelijk gedaald: "Dat is uniek en reden tot zorg." Daarnaast dreigt het gevaar van ongelijke kansen doordat de kwaliteitsverschillen tussen scholen in rijke en arme wijken steeds meer toenemen. De inspectie is verder kritisch over de manier waarop het onderwijs zelf en de overheden proberen het tij te keren; scholen benutten niet genoeg de eigen mogelijkheden om de kwaliteit te verbeteren en de overheid stuurt niet voldoende. Buitenland doet het steeds beter De prestaties van de leerlingen in Nederland zijn vergeleken met hun leeftijdgenoten in het buitenland. Zij doen het juist steeds beter. De stagnatie en daling zitten bij basisschoolleerlingen in taal, rekenen, cultuureducatie, natuur en techniek, burgerschaps- en bewegingsonderwijs. De inspectie ziet de laatste twee jaar ook steeds meer leerlingen van de basisschool komen die niet goed kunnen lezen. Daarnaast ontwikkelt toptalent zich minder. Het beroepsonderwijs daarentegen is een lichtpuntje. Het niveau van de vmbo-leerlingen en mbo studenten stijgt nog steeds. Zij halen vaker een diploma op het hoogste niveau. Vmbo-leerlingen van Scholengemeenschap De Rooi Pannen in EindhovenANP De inspectie maakt zich verder grote zorgen over de tweedeling in het onderwijs. De kansen voor leerlingen zijn sterk afhankelijk geworden van het opleidingsniveau en het inkomensniveau van de ouders en de kwaliteit van de school. De onderwijsinspectie ziet daarnaast dat de tweedeling grote gevolgen heeft voor de kansen van minder bevoorrechte leerlingen, doordat scholen in armere buurten meer last hebben van een tekort aan leraren. 'Bubbels van gelijkgestemden' Vooral academisch opgeleide ouders scheiden zich af. Dit komt voor een deel door de wijk waarin ze wonen en hun kinderen naar school sturen. Ze kiezen ook vaker voor scholen met duidelijke onderwijsconcepten, scholen waar leerlingen met een vergelijkbare achtergrond zitten of voor privaat onderwijs. In vergelijking met andere landen is het Nederlandse onderwijs sterk gesegregeerd, concludeert de inspectie. Ook zijn er ouders die kiezen voor kleine religieuze scholen, waardoor etnische segregatie ontstaat, schrijft de inspectie. Die signaleert dat er in Nederland "bubbels van gelijkgestemden" ontstaan, waar leerlingen nauwelijks uitkomen. Die eilandvorming zou vooral negatieve gevolgen hebben voor de onderwijskansen van kinderen met laagopgeleide ouders. Sturing door de overheid De inspectie roept de overheid op zich weer meer met het onderwijs te bemoeien. Gemeenten en de landelijke overheid moeten duidelijk maken wat hun verwachtingen zijn van de scholen, omdat de maatschappelijke opdracht onder druk staat. De toezichthouder vindt de betrokkenheid van de overheden nu te vrijblijvend. Alle leerlingen en studenten moeten de beste basis voor hun toekomst krijgen, is de inzet van de onderwijsinspectie. De toezichthouder roept daarom alle betrokkenen op meer en beter samen te werken om het tij te keren. 'Kwaliteitsverschillen reden tot zorg' Minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs) en minister Van Engelshoven (Onderwijs) vinden de grote kwaliteitsverschillen tussen vergelijkbare scholen reden tot zorg. Slob wil zo snel mogelijk met de PO- en VO-Raad bespreken hoe scholen beter kunnen presteren. Hij ziet als voornaamste probleem dat voor veel scholen de basiskwaliteit het einddoel is geworden: "Daar willen we ons niet bij neerleggen."
Dit verbaast me niks eerlijk gezegd, het onderwijs wordt al jaren meer aangepast aan het niveau van kinderen dan andersom.
Dit, en op zekere hoogte is dat natuurlijk goed, maar ik heb het idee dat ze nu vaker ónder het kunnen van een kind gaan zitten ipv uit te dagen. Een makkelijkere weg ipv de weg met uitdaging.
Dat van die bubbels is toch altijd al zo? Van prehistorie tot nu? Mensen trekken toch vanuit biologisch perspectief graag op met ‘vergelijkbare’ groepen (religie bijvoorbeeld). Ik weet nog dat ik op de middelbare school zat en toen was er al een enorm verschil tussen de leerlingen (havo/vwo klas). Wij hadden al heel veel geleerd over bijvoorbeeld persoonlijk voornaamwoorden etc en er waren daar leerlingen die niet eens wisten wat een werkwoord was. Wat heb je dan gedaan op de basisschool vraag ik mij af??
Vroeger waren de bubbels groter. Je zat op een katholieke school en in de klas zaten zowel de arbeiderskinderen als de kinderen van de notaris. Nu zie je veel meer soorten bubbels, waarbij juist hoogopgeleiden wegtrekken uit "reguliere" scholen. De vrije school bij ons in de buurt heeft het opleidingsniveau van de ouders in de schoolgids voor nieuwe ouders staan en minder dan 10% ofzo was lager dan havo-opgeleid. Tegelijkertijd vroeger was zeker niet beter. Mijn moeder heeft nog meegemaakt dat zij naar voren werd gezet in de klas omdat haar vader van fabriekswerknemer naar eigen baas, naar baas van 10 man ging. Omdat haar vader succesvoller werd, kreeg zij meer aandacht. En dus beter onderwijs.
Tot op zekere hoogte is dit waar. Maar ik zie wel dat het (in ieder geval op bepaalde locaties in NL...) echt vrij extreem is. Nu we niet meer in NL wonen, zie ik pas goed hoe raar die extreme seggregatie eigenlijk is. Voorheen was ik er zo aan gewend dat we er niet zo veel over nadachten. We vonden het volkomen normaal om als hoogopgeleide ouders, onze kinderen naar een school te laten gaan, waar vooral kinderen van andere hoogopgeleide ouders zitten. Bij mn dochter in haar oude klas was er niet 1 kind dat niet minstens 1 hoogopgeleide ouder had (meeste 2). Het was er ook extreem wit. In de buurt waar wij woonden (in hoofdstad) deden vrijwel al onze kennissen en vrienden het zo. Niemand voelde zich hier slecht bij. Waar ik nu woon is dit veel minder en is het bijna onvermijdelijk dat er niet minstens zo'n 20-30% kinderen "uit een ander milieu" in de klas zitten, ook als je in een dure wijk woont. Het wordt heel bewust veel meer gemixed. Nu pas valt het me op hoe anders het in onze oude buurt was. Beiden hebben voor en nadelen, maar ik geloof wel dat er in Nl extreem veel nadelen voor lager opgeleiden zijn, waardoor uiteindelijk voor de hele samenleving.
Ik woon in een dorp, misschien is dat verschil hier ook gewoon kleiner. Er zijn geen ‘bijzondere’ onderwijsvormen, alleen katholiek en openbaar. Geen grote, dure villawijken. Uiteraard wel wat duurdere woningen hier en daar, maar niet te veel. Ook geen hele arme wijken. Een overwegend witte bevolking. Dus op elke school zitten verschillende niveaus
Ik geloof zeker dat er qua inhoud van de leerstof veel achteruitgang is. Aan de andere kant vraag ik me af of er ook tussen landen vergeleken wordt op zaken die minder makkelijk meetbaar zijn. Ik woon in een grensstad en de afgelopen jaren heb ik een aantal leerlingen gekregen die eerst in Vlaanderen op school hebben gezeten. Het niveau van rekenen lag bij de meesten behoorlijk hoog. Ook qua grammatica doen ze het goed. Maar in een groepje samenwerken, dat konden ze vaak nauwelijks. Ook reflecteren is iets waar ze nog echt in geholpen moesten worden. Wat wereldoriëntatie betreft zal er misschien wel feitenkennis zijn (lastig vergelijken, want topo en geschiedenis van België en niet van NL dus logisch dat ze dan andere kennis hebben en dingen "missen" die de Nederlands geschoolde kinderen wel weten.) Maar als je wereldoriëntatie niet puur bekijkt als "overdracht van feiten" maar ook als onderdeel waar kinderen veel vaardigheden kunnen leren en oefenen, dan verandert de vergelijking. Ze leren zelf informatie op te zoeken en alleen of in een groepje te verwerken. Ze leren over die nieuwe kennis na te denken en te hun meningen en plannen te beargumentere, of te verklaren waarom een ander doet wat hij doet. We leren kinderen uiteindelijk een presentatie te houden, waarin niet alleen verteld moet worden wat ze geleerd hebben maar ook hoe ze geleerd hebben. Ik zou eerlijk wel eens willen weten hoe Nederland zou scoren als dit soort dingen onderzocht worden. Neemt niet weg dat ik vind dat er absoluut winst te behalen is hoor. Maar ik vind het wat te simpel om naar een vrij smalle definitie te pakken van 'goed onderwijs' en dan op basis daarvan nieuws te maken. Onderzoek dan alle aspecten en maak een afgewogen keuze. Willen we vooral feitenkennis en basisvaardigheden (hoofdrekenen, spelling, technisch lezen) aanleren? Of hechten we ook waarde aan zaken als informatieverwerking, leren denken, samenwerken etc. Als dat tweede ook belangrijk is, zullen we ook moeten accepteren dat dit voor een stukje ten koste kan gaan van andere zaken. Of we er vol voor om ons te richten op meer 'schoolse' vaardigheden en leveren dus op andere terreinen minder kwaliteit. Kinderen van nu gaan net zoveel uur nasr school als "onze" generatie. Ze leren in die tijd niet minder dingen, maar wel andere dingen. Ik kon toen geen powerpoint maken. Reflecteren heb ik pas op het HBO geleerd. Ik hoefde geen lessen te volgen over mediawijsheid. Om nog maar te zwijgen over voorlichting over loverboys of sexting. Ik geloof ook niet dat ik op school ooit les heb gehad in het koken van een gezonde maaltijd of het dragen van een autogordel. De overheid ging er toen denk ik vanuit dat ouders dat soort dingen zelf oppakten. Nu wordt het van de juffen verwacht. Als je wilt dat kinderen van bepaalde dingen méér leren, moet je niet vreemd staan kijken dat ze van andere dingen mìnder leren.
Ik woon ook in een dorp, wel een wat groter dorp, maar nog steeds ver buiten grote steden of de Randstad. Hier is op het eerste gezicht allemaal wel redelijk verdeeld, totdat je gaat opletten. Wij wonen in een duurdere nieuwbouwwijk, en mijn kinderen zitten op een school met bijna 500 leerlingen waarvan misschien in totaal 20 andere thuissituatie hebben dan hoogopgeleide autochtone blanke ouders. Een school verder op is nog een tikkie erger, deze staat bekend als DE school waar de bewoners van dichtsbijzijnde villa-straat (is niet eens een wijk) hun kinderen op doen, dus deze school is onwijs populair onder mensen die hier gevoelig voor zijn. Op de derde school zitten de kinderen van een woonwagenkamp uit de buurt, heel veel mensen rijden hun kinderen dagelijks naar de school in onze wijk ipv op deze derde school in hun eigen wijk te plaatsen. En zo kan ik wel doorgaan. We hebben zelfs maar 2 middelbare scholen (vmbo-havo-vwo beide) en het is bij iedereen bekend welke scholen bij welke groepen populairder is..
En hier ben ik het onwijs mee eens, dit is die andere kant van het onderwijs. In veel landen is het onderwijs wat traditioneler en leren de kinderen vooral de vaardigheden mbt het onthouden van feiten. In NL wordt veel meer gestimuleerd om te leren nadenken, interpreteren en analyseren. Tav wiskunde en spelling blijkt hier dus een gat in de schoolse vaardigheden. Dat zijn redelijk vaste regels die met juiste basiskennis veel kunnen bijdragen aan latere studie en ontwikkeling. En deze zijn enigszins onderbelicht.. Vooral wiskunde..
Het zijn hier twee aangrenzende dorpen met totaal ongeveer 12.000 inwoners... 4 basisscholen en een middelbare school die samenwerkt met een in de stad (vanaf leerjaar 4 moet iedereen naar de stad)... De meeste kinderen gaan gewoon naar de school die het dichtste bij is...
Bedoel je daarmee dat er geen segregatie is of juist wel? In onze stad zijn ongeveer 20 basisscholen. Veelal gaan mensen inderdaad naar de school het dichtste bij. Maar aangezien in bepaalde wijken (of delen daarvan) vaak veel mensen wonen met dezelfde "SES" of sociaal-culturele achtergrond, is er dus wel degelijk sprake van scholen waar voornamelijk kinderen opzitten van academisch opgeleide ouders of juist van ouders die weinig onderwijs of een meer praktische opleiding hebben gehad. Ook zijn er in onze stad maar een paar echt gemengde scholen, veel scholen zijn duidelijk "wit" of "zwart". En of je het nu leuk vindt of niet of wilt horen of niet... dat maakt wel uit. Ik heb aan het begin van mijn carrière gewerkt op een zogenaamde "zwarte" school. In elke klas hooguit één of twee "autochtone" kinderen, zoals dat toen nog genoemd mocht worden. In groep 1 vertaalde dit zich vaak naar klassen waar echt maar enkele kinderen Nederlands spraken en de rest gewoon niet, geen woord. (Ouders hadden een migratieachtergrond en vaak in het land van herkomst ook weinig onderwijs genoten.) Op die school hadden we kleine klassen, veel extra ondersteuning. De kinderen verlieten de school gemiddeld met 1 à 1,5 jaar leerachterstand. Een fantastisch resultaat als je bedenkt dat ze op taalgebied met een achterstand van 4 jaar binnenkwamen! Op een gegeven moment ben ik door bezuinigingen naar een andere school gegaan. Een paar jaar later kwam ik er weer eens. Voor het grootste deel nog hetzelfde team leraren. Maar de wijk was enorm verandert: de ouder arbeiderswoningen waren gesloopt. Veel nieuwbouw, bijna allemaal koop. En dus een ander 'publiek' op de school. Nog steeds kinderen uit 'taalarme' gezinnen (combinatie migratie-achtergrond en laag opgeleide ouders). Maar inmiddels ook veel kinderen met een Marokkaanse of Turkse achtergrond waarvan de ouders uitstekend Nederlands spraken en ook meer kinderen zonder migratieachtergrond. Weet je wat me opviel in de kleuterklas: de kinderen spraken echt ongelooflijk veel beter. Oók de kinderen uit taalarme gezinnen pakten dingen veel meer op. Kinderen leren zoveel meer van elkaar dan van de juf. Dat is niet te onderschatten. Als je nu kijkt naar de CITO eindtoets in groep 8, zie je daar minder kinderen die laag scoren. Maar wat misschien nog wel opvallender is: de kinderen die nu het laagst scoren, scoren hoger dan de laagst scorende kinderen van toen. Terwijl de thuissituatie vergelijkbaar is. Ook het onderwijs is niet significant verandert. Maar de medeleerlingen wel. Ik ben blij dat onze zoons op een gemengde school zitten. Maar dat komt omdat ik "leren" niet alleen maar meet in CITO-uitslagen. Als ik dat wel zou doen, dan hadden we onze kinderen beter naar de 'blanke' school om de hoek kunnen sturen. Maar veel ouders denken wel zo en kijken alleen naar dat cijfertje en denken daarmee het niveau van de school te kunnen meten. (Onzin, want die school waar ik eerst werkte scoorde misschien lager dan een andere school, maar had in die 8 jaar wel een paar jaar taalachterstand ingehaald. Terwijl een hoger scorende school alleen maar het bestaande taalniveau in stand hoefde te houden... wie levert dan beter onderwijs?)
@tupp ik denk vooral dat het verschilt per dorp/stad/omgeving hoe sterk de segregatie is en ook dus hoeveel impact dat heeft op de kwaliteit van onderwijs/niveau waarmee kinderen uitstromen. Ik denk dat het in mijn nabije omgeving wel mee valt... Maar misschien ben ik wel heel naïef. Ik geef meteen toe dat ik voor onze dochter ook een ‘goede’ school wil.
Natuurlijk, dat willen we allemaal. En in alle eerlijkheid: ik woon ook in een wijk met, tja... "soortgenoten"? Niet dat we onze woning daarop hebben uitgekozen. Maar we hadden een x-bedrag te besteden en daarvoor konden we ons een vrijstaande woning veroorloven. En dat wilden we ook graag. We maakten dus de keuze voor een huis. En de tuin. En de oprit met plek voor meerdere auto's... nou ja, je begrijpt het plaatje. Meestal staat er niet één zo'n huis in een wijk. En daar wonen dus de mensen die zich dat kunnen veroorloven. Dat zijn vaak de academisch geschoolde mensen. Dus krijg je in zo'n wijk ook een school met kinderen uit die gezinnen. Alleen is de vraag: wanneer is een school "goed". Als de leerlingen hoge cito-scores halen? Dus goede resultaten voor rekenen, begrijpend lezen en spelling? Natuurlijk is dat belangrijk. De school waar ik werk, streeft daar ook naar. Alleen ligt het accent daarnaast ook op andere dingen. Onze zoons zitten nog op de school bij ons vorige huis. Die school ligt op de grens tussen twee wijken. De ene wijk met voornamelijk koopwoningen (rijtjeshuizen, 2-onder-1-kappers) en wat duurdere huurwoningen. In de andere wijk staan vooral wat goedkopere huurwoningen en een paar straten met vrijstaande koopwoningen. Daardoor zie je op onze school echt heel verschillende gezinnen en kinderen. En die leren echt zo veel met elkaar en van elkaar. Alle partijen liften op de één of andere manier met elkaar mee. De kinderen uit taalarme gezinnen komen in aanraking met woorden die ze anders niet van elkaar zouden leren. Alle kinderen leren over andere culturen en andere gewoontes. En dan vind ik het op zich niet eens zo belangrijk dat een kind weet wat Ramadan is en waar carnaval vandaan komt. Maar ik vind het wel mooi om te zien hoe kinderen het volkomen vanzelfsprekend vinden dat je dingen op verschillende manieren kunt doen en dat dat prima is. Natuurlijk is er wel eens wat wrijving. En dan zie ik weer dat onze leerlingen (ik ben daar ook juf) vaak prachtig hun mening kunnen verwoorden. Ze kunnen aan de ander uitleggen waarom zij op een bepaalde manier ergens naar kijken. En zijn vaak ook wel bereid om het met elkaar eens te zijn dat ze het oneens zijn. Daarvan leren kinderen denk ik meer dan van op een school zitten met allemaal 'gelijkgestemden'. Alleen... het is niet meetbaar. Althans, niet in een schriftelijke toets met meerkeuze antwoorden. Ergens is het misschien wel meetbaar. Want in dit topic lees ik ook dat er landen zijn waar die verdeling op basis van SES veel minder voorkomt. En dat Nederland in vergelijking met die landen minder scoort.
Ik baal echt dat onze kinderen op een school zitten waar vrijwel geen segregatie zit, ik merk hoe klein hun wereld vanuit die hoek is. En ook al krijgen ze privé veel verschillende culturen te zien [ook binnen de familie] is dat niet te vergelijken met de sociale dynamiek binnen een school.
Onderzocht is dat 70% autochtoon en 30% allochtoon de beste combinatie is voor basisonderwijs. Dan leren ze het meest van elkaar en zijn de resultaten beter. Dat is bijna nergens zo. Daarnaast denk ik ook dat de lat steeds ander wordt gelegd en dat passend onderwijs ermee te maken heeft. Wij scoorden in Nederlands vorig jaar nog hetzelfde als Finland qua resultaat. Alleen doen wij 4 jaar langer, hebben de kinderen vier jaar meer onderwijs nodig om tot dat resultaat te komen. Dat is heel apart. Waar ligt dat aan?
Onze kinderen zitten op een zeer elitaire school (er zitten meerdere kinderen van de koninklijke familie op ). Dit is een van de twee opties die op fiets afstand ligt. De andere optie ligt in een heel andere wijk waar zo’n 90% allochtoon is. Ik had liever iets gemengd gehad, maar ja dat is in de Randstad lijkt het wel steeds minder te vinden. Dus dan zwicht je als ouder toch voor de ‘ beste’ optie. Het is een lastig probleem, waar je volgens mij als overheid moeilijk grip op krijgt.
Ik denk helaas dat het artikel wel klopt. En de reactie van @amdaa ook. Naar mijn idee wordt er tegenwoordig teveel nadruk gelegd op individueel onderwijs. Aan de ene kant erg goed want de kinderen die om wat voor reden dan ook vast lopen zijn hier erg mee geholpen maar wat gebeurt er met de middenmoot? De kinderen die er niet uitspringen kabbelen rustig voort, worden niet uitgedaagd en worden vanwege alle rugzakkinderen over het hoofd gezien. Deze week hadden wij een afspraak met de directeur van een mogelijke school voor onze oudste en toen heb ik expliciet naar de zorgstructuur gevraagd en hoe er met middenmoot-kinderen wordt omgegaan. Ik kreeg pas na pittig doorvragen een fatsoenlijk antwoord. Ze hebben hun woordje klaar over extra zorg maar de rest hangt er maar een beetje bij. De leerkrachten worden ook nog eens compleet overvraagd door allerlei neventaken waardoor ze amper aan fatsoenlijk lesgeven toekomen. Daarnaast denk ik dat de kwaliteit van de leerkrachten ook niet meer is wat het geweest is. Ik heb zelf de pabo gedaan en vroeg me van een stuk of vijf mensen in mijn klas serieus af wat die op die opleiding, of überhaupt op een hbo-opleiding deden. Die wisten niks, konden alleen maar lesgeven uit methodes maar hadden verder niks in te brengen. Geen algemene kennis of interesse. Om over taal en rekenen maar te zwijgen. Gelukkig zaten er naast die vijf nog twintig andere studenten in die klas die waarschijnlijk wel uitgegroeid zijn tot prima leerkrachten maar je zal maar zo’n nitwit voor de klas van je kind hebben staan.
@Novastar ik denk ook dat het niveau van de pabo ter discussie moet. Een tijdje terug (vorig jaar?) was er dat gedoe over de rekentoetsen op de pabo. Ja hallo! Als je dat moet uitleggen aan kinderen, moet je het toch eerst zelf wel snappen (en te idioot voor woorden dat je dus op een hbo opleiding zelf nog de tafels moet leren ofzo...) Onze dochter zal waarschijnlijk middenmoot worden en ik heb ook de zorgen die jij omschrijft. Ze is niet ‘bijzonder’ genoeg en in elke klas zitten wel ‘bijzondere’ kinderen (ofwel met een achterstand ofwel juist vooroplopend). Nu verwacht ik dat wij zelf wel motiverend zullen zijn naar onze dochter, zijn we nu ook. We lezen veel en leren haar dingen. Maar bij kinderen waar de ouders dit niet doen, om welke reden dan ook, maak ik mij ook zorgen... @julia80 ik begrijp je keuze heel goed en ik zou dezelfde keuze maken. Niet omdat ik iets tegen een allochtone school heb (helemaal niet zelfs), maar wel omdat ik verwacht dat er op die school net wat meer kinderen met een taalachterstand zitten die meer aandacht nodig hebben. En die aandacht gaat ten koste van de middenmoot. Op de elitaire school zal die aandacht wellicht meer uitgaan naar de ‘hoogbegaafde’ kinderen. Het enige voordeel daarvan is dat je middenmoot kind zich daaraan kan optrekken qua niveau.
Het zal vast per school verschillen, maar ik heb die indruk en dat gevoel helemaal niet wat jij nu beschrijft. Doe mij maar middenmootkinderen hoor, gewoon met alles mee kunnen komen zonder dat je je kapot verveelt of constant achter de feiten aanloopt. Als je een gemiddeld kind bent is er volgens mij uitdaging genoeg, dat is iig wat ik om mij heen hoor van die ouders. Ik ken dat zelf niet, want ik heb er 1 waarvoor school elke dag een constante strijd is en 1 nog maar in groep 1. (Die met letters en lezen heel hard gaat en ik verder hoop dat dat stagneert naar lekker meekomen evenals voor de rest van de vakken waar ik nu in groep 1 uiteraard nog geen zinnig woord over kan zeggen.