Ik weet dat Cito voor veel ouders een vaag verhaal blijft. En als er dan ook ineens een andere toets wordt afgenomen, wordt het inderdaad niet duidelijker. Vandaar dat ik, voor de liefhebbers, hier vaak vrij uitgebreid reageer als er vragen over komen. Ik hoop dat het dan voor een aantal ouders wel wat meer begrijpelijk wordt. Ze hebben het wel eens over “Jip en Janneke taal” als je iets moeilijk moet uitleggen aan leken. Het probleem is vaak, dat je ingewikkelde dingen niet altijd simpel kunt uitleggen. Dat is het probleem met een brief aan alle ouders. Als ik het zo simpel opschrijf dat iedereen het kan volgen, dan klopt het verhaal vaak niet meer of ik moet veel informatie weglaten. Maar als ik een brief schrijf waarin ik het echt uitleg zoals het is, dan is het voor een flink deel van de ouders bij ons op school gewoon totaal niet te volgen. En in een 10-minutengesprek heb je vaak niet de tijd om èn al die afkortingen en getallen uit te leggen èn dam ook nog de citoresultaten, het rapport en de schoolbeleving van het kind te bespreken en afspraken te maken voor de komende periode.
Ok.. De 3.0 toetsen zijn dan de 'nieuwste' toetsen, klopt dat? Hier krijgen ze wel nog de scores in A-E, ik dacht dat I-V juist 'oud' was? Naast de letterscore, zie je wel ook een cijferscore staan (bv 4,7). Zegt dat dan weer iets over de I-V score? Groep 6 hier nu en dochter vindt het juist makkelijker dit jaar. Maar groep 7 wordt lastiger dus?
Tja, elk leerjaar wordt het een beetje moeilijker natuurlijk. Het ligt er ook een beetje aan hoe je kind leert. Wat we in groep 6 en 7 vaak zien, vooral bij rekenen, dat het allemaal gewoon wat complexer wordt. Tot die tijd kom je nog een heel eind als je een goed geheugen hebt. Ook als je het niet echt snapt, kun je tafels uit je hoofd leren. En de deeltafels lukken dan dus ook wel. De sommen tot 20 ken je op een gegeven moment uit je hoofd en de stappen doe je moet zetten om grotere getallen op te tellen en af te trekken, is ook wel te doen. In de hogere groepen komen er steeds meer opgaven waarin je al die dingen die je hebt geleerd meer flexibel moet toepassen. Je moet dan echt snappen wat je doet en waarom. 132 : 6 is geen som uit de deeltafel. Dan moet je maar net zien dat 120 en 12 wel een handige splitsing is en je geen steek verder komt als je probeert te splitsen in 100 30 en 2. Sommige kinderen zien dat echt niet. Ook het verband tussen een breuk, percentage en verhouding ontgaat sommige kinderen compleet. Voor een deel kun je die uit je hoofd leren, maar je moet het ook wel gaan snappen natuurlijk. En inzien wanneer het handig is om breuken te gebruiken en wanneer je er beter een kommagetal van kunt maken. Bij taal zie je dat soort dingen ook wel. In groep 5 en 6 moeten ze vaak persoonsvorm en onderwerp kunnen vinden. Persoonsvorm lukt vaak wel, als je eenmaal uit je hoofd hebt geleerd dat je gewoon een vraagzin moet maken. In groep 7 op een gegeven moment ook het meewerkend voorwerp. Dan moet je gewoon meer stappen zetten om daar te komen. Naast de gewone spelling komt gewone spelling erbij. Aan dat soort dingen zitten allemaal schema’s en stappenplannen vast. Die uit je hoofd leren is één ding. Ze dan ook nog elke keer stap voor stap toepassen, is een andere. (En dat heeft zeker niet altijd met kunnen te maken, maar ook met wìllen.) Er wordt dus meer inzicht gevraagd. Sommige kinderen ‘zien’ dat soort dingen gewoon meteen. Andere ontwikkelen dat soort inzicht na voldoende uitleg en oefenen wel. Voor anderen blijft het heel lang of zelfs altijd abracadabra. Dat maakt het wel lastiger. Dus ja, bij een deel van de kinderen zie je wel dat het dan op een gegeven moment allemaal ‘wat minder’ wordt en scores gaan dalen. Maar de meeste kinderen blijven gewoon ongeveer hetzelfde scoren.