Een lang verhaal, ik wil even onder woorden brengen wat ik in mijn zoontje zie en waar ik tegenaan loop. En de vraag, hoe dagen we hem uit dingen te proberen zonder bij voorbaat op te geven of wat zou hij leuk vinden om te doen? Anderhalve maand geleden moesten we in het kader van het opvolgingsprogramma voor prematuren naar de ontwikkelingspsycholoog. D. is 14weken te vroeg geboren en is nu bijna 2,5. Uit de tests bleek dat zijn spraak- en mentale ontwikkeling ong. een maand voorliep op kalenderleeftijd, prima ingehaald dus! Ze gaf daarnaast aan dat ze D. een denkertje vond vergeleken met andere kinderen die ze op bezoek krijgt. Ook vond ze hem erg taalgericht (als in, hij neemt alle woorden in zich op en wil graag praten) Hij zou gevoelig, bedachtzaam en ietwat dromerig zijn maar "werkte wel goed mee". Ze kreeg ook de indruk dat D. iets niet probeert als hij denkt dat hij het niet kan of als hij het niet goed begrepen heeft. Daarmee sloeg ze de spijker op z'n kop want dat is idd zo. Zo wilde hij geen nopjespuzzels maken maar op een dag legde hij de grootste die we hebben met 40 stukjes feilloos. Nu we aan het gewoon puzzelen geslagen zijn blijft een deel aan de kant liggen want die kan hij al. Als hij nu zegt: "Ik wil een puzzel maken" en ik vraag:"En welke puzzel wil je maken?" dan antwoord hij steevast: "Deze, hele moeilijke, mama helpen!" en dan moet ik het dus voordoen, waarschijnlijk net zo lang tot hij het zelf kan. Met tekenen hetzelfde verhaal. "Ik wil tekenen" dus ik geef hem papier en potloden/krijtjes/... hij tekent wat rondjes en zegt dan: "Mama nijntje tekenen" of "mama boom tekenen" Het gevolg hiervan LIJKT dat hij zich nauwelijks kan vermaken, op het moment dat hij iets kan is het al niet leuk meer. Dat doet ons denken aan mijn vriend als kind. Die deed dat ook en zei vaak "heb ik al gedaan of heb ik al gezien" dus dat was niet leuk meer. Gelukkig zijn er een paar uitzonderingen, hij speelt graag met auto's, "leest" graag boeken voor aan zijn knuffels en zingt de hele dag. Hij kan wel goed alleen zijn, het is niet alsof hij voortdurend aandacht vraagt, maar hij doet gewoon niets, loopt te lopen, te zingen of te kwebbelen. Hij heeft een eindeloze fantasie, vorige week nog liep hij met een nijptang in zijn hand, kwaakte luid en deed alsof het een eendje was. Een sliertje wortel is een vliegtuig en als hij tekent benoemt hij zijn krabbels (kijk, een ei, nog een ei, een boot!) Daarnaast is hij wat verlegen naar andere kinderen toe. Hij kijkt me vaak aan met een blik van: "mama, waarom doen die kinderen zo druk" maar naar volwassenen toe is hij heel open,bijna grenzeloos en vertelt hele verhalen aan mensen op straat. (Die vinden hem dan ook erg charmant ) Hij houdt erg van "regels". Als ik per ongeluk van de stoep ga krijg ik dat gelijk te horen, hij stopt zijn vuile kleren in de wasmand en afval in de vuilnisbak. Bij het stoplicht vertelt hij mij wat ik moet doen en in de speeltuin speelt hij vaak niet, maar gaat rotzooi oprapen: "Zo, even opruimen, moet in de vuilnisbak" Of hij komt bij mij zitten, kijkt naar de spelende kinderen en gaat dan vertellen wat de kinderen aan het doen zijn. 'S avonds roept hij mij nadat hij een halfuurtje in bed heeft gelegen en wil dan graag even over de dag vertellen. Gistermorgen had hij een stukje brood laten vallen bij het stoplicht naast het station, het was in eerste instantie niet fijn dat hij het niet mocht oprapen en in de vuilnisbak mocht gooien maar dat was over toen ik hem vertelde dat de vogeltjes dat wel op zouden eten. Gisteravond kwam dus weer het hele verhaal naar boven. "Ikke bjoodje vallen, niet in de tjein. Niet in de vuijisbak, vogeltjes bjoodje eten. Kippetjes pikken kjuimetjes?" Dit was 1 voorval, maar alles komt terug, soms zo erg dat hij er niet van kan slapen, dan moeten we tig keer terug en alles van de kaas die scheef op zijn brood lag, de sleutel die mama liet vallen of de klompen die papa droeg, alles komt terug. Nu hij steeds beter gaat praten kan hij er woorden aan geven maar tot een paar weken geleden was het al anderhalf jaar lang elke dag, avonden- nachtenlang huilen. De moraal van het verhaal, geen idee. Maar ik hoop dat iemand dit herkent en mee kan denken hoe we hem kunnen helpen sommige dingen los te laten en "uit zijn hoofd" te gaan. Hoe we hem kunnen stimuleren met andere kinderen te gaan spelen en af en toe wild te zijn. Hij is wel eens druk, maar daar heeft hij zelf last van. Dat komt dan voort uit onbegrip, frustratie maar is geen "lekker druk, wild spelen". Eigenlijk maak ik me niet al te druk, ik wilde het gewoon even opschrijven. D. is heel blij, lief, bijna altijd vrolijk, luistert heel goed maar toch. We hebben beiden het gevoel dat hij "anders" is, niet op een vervelende manier maar meer dat we ons naar de toekomst toe wel wat zorgen maken. Kan hij zich staande houden in een drukke klas? Gaat hij aansluiting vinden? En vooral, wordt dat denken en dromen niet erger? (In dat kader denk ik aan mijn zusje, zowel zij als mijn vriend zijn hoogbegaafd, (ik vermoedelijk ook, maar heb het nooit laten testen, kan sociaal nl. goed genoeg mee, wel ADD)) maar mijn zusje gaat al haar hele leven gebukt onder haar gedachten en D. lijkt qua gedrag op haar als peuter, zij het dat D. veel vrolijker is. Waarschijnlijk is dit doemdenken, heb ik een doodnormaal kind maar het zit wel in mijn achterhoofd) Nou, dat ben ik kwijt
Bepaalde stukken uit je verhaal herken ik in mijn dochter. Die doet ook dingen pas wanneer ze het echt kan. Maar als baby was ze al zo, ze ging eerst lopen, daarna opstaan, daarna kruipen en daarna rollen. En met lopen geen beginnersstapjes, nee, ze stond op en liep gewoon weg. En met praten idem dito ze zei nooit veel, soms papa en mama en in enen kwam daar uit het niets appeltaart uit haar mond. En nog meer lange woorden, korte woorden niet. En toen kon ze ineens praten. Kortom eigenlijk met haar hele ontwikkeling is het zo gegaan. Laatste voorbeeld: ze had vanaf 2,5 een fiets met zijwieltjes, wel op willen zitten ed. maar verder niets. Tot ze op een dag zei 'mama ik wil fietsen'. En ze pakt haar fiets, gaat erop zitten en fietst weg . En houdt inderdaad ook van regels en het liefst zorgt ze ervoor dat iedereen zich in het huis zich eraan houdt, ook de honden. En ze kan ook dagen of zelfs weken later een verhaal beginnen over wat er toen is gebeurt. Vaak zijn dat wel de dingen die indruk op haar hebben gemaakt. Zoals dat haar teletubby Po op vakantie stuk ging en nu dus nog in het vakantiehuis is (heeft ze zelf in de prullenbak gegooid daar) en niet mee naar huis is gegaan. We zijn eind maart daar geweest en nu verteld ze er nog over. Ik herken dus veel in je verhaal. Zelf maak ik me er niet druk om. Ik weet hoe ze in elkaar steekt en zie veel van mezelf terug. Ze houdt ook niet van drukte en lawaai dat vindt ze herrie (behalve als ze het zelf maakt natuurlijk) Op de echo foto met 20-weken heb ik al gezegd 'dit is een denkertje'. Ik vindt haar gewoon bijzonder Geen idee hoe je hem kan helpen hiermee. Misschien gewoon dingen laten ervaren of simpel accepteren dat hij zo is en dingen graag zo doet. Wie weet veranderd hij wel wanneer hij naar school gaat. Toen mijn dochter naar de PSZ ging, nu 5 maanden, is ze ook veel veranderd met name in omgang met andere kinderen.
Ik ben geen psychologe of iets, maar ik denk gewoon even met je mee....... Mijn idee is dat hij door met jullie te praten zijn hoofd leeg maakt, waarschijnlijk heeft hij daar pas genoeg rust voor als hij in bed ligt ( dat doet mijn dochter nl ook, die begint de hele dag pas door te nemen in bed). Misschien kun je hem eerder naar bed brengen zodat hij meer tijd krijgt om zijn verhaal te doen en hij toch nog op tijd kan gaan slapen. Het is op zich nog geen probleem, want hij lijkt erg gelukkig. De toekomst zal uitwijzen hoe het verder moet, er zijn nu nog genoeg uitdagingen voor hem. Ze gaan toch niets testen voor hij 4 is. Ik snap dat je jezelf daar wel druk over maakt en het is makkelijk gezegd, maar geniet van hem zoals hij nu is, laat je zorgen niet de leuke kanten overschaduwen.
Precies, Lange woorden is hij gek op, zo ingewikkeld mogelijk. Liefst van al zit hij samen met papa superdierenkaartjes te kijken en alle lange dierennamen na te zeggen. Nadat we 1 keer met de kinderwagen naar de kringloopwinkel waren geweest zei hij een week later "die kant op" en ik ben achter hem aangelopen, liep hij helemaal naar de kringloopwinkel (stukje binnenstad, over de stadsbrug, stoppen bij het stoplicht, langs het station en tot aan de deur van de winkel.) Driekwart jaar geleden zat er een poesje bij een hekje richting de AH, vorige week kwamen we daar weer langs, ging hij het poesje zoeken... D. ging ook eerst staan, toen pas kruipen. En toen hij ging lopen kon hij nog niet losstaan, hij liep eerst langs de bank, liet los en vertrok En, ik accepteer het, vind hem zelf ook erg charmant, hij is bijna nooit boos, heb hem nog nooit op de gang hoeven zetten, is uiterst lief, in dat opzicht, een droomkind. Alleen gun ik het hem dat hij later geen last krijgt van zichzelf. Ik herken ook veel van hem in ons en dat maakt dat ik het wel wat lastig vind want wij hebben alletwee een lwat astige jeugd met veel gepest en weinig aansluiting gehad, altijd zelf een gevoel gehad van "anders-zijn"
@Bonnie, Ik vind dat mijn kind vooral zichzelf moet kunnen zijn, ik vind hem prachtig zoals hij is. Aan de andere kant en daarom wil ik hem kunnen ondersteunen zodat hij straks een gelukkig mens mag worden. We proberen al op tijd naar boven te gaan, maar blijkbaar heeft hij de tijd alleen (zonder prikkels) nodig om het te verwerken. Prima. Eerder praten werkt nog niet, hoewel we dat wel aanmoedigen. Misschien kan dat later als zijn woordenschat groter is. Zelfs al zou het kunnen, dan zouden we niets willen testen. Elk kind is anders en heeft andere behoeftes. Daarbij is vooral mijn vriend erg tegen het vroeg labelen van kinderen en behandelen van wat hij ziet als "variaties in het menselijk zijn". We zijn allebei van mening dat je je kind niet aan de situatie moet aanpassen, maar een zo goed mogelijke situatie voor je kind moet creeeren zodat het zichzelf mag zijn en zich vanuit zichzelf mag ontwikkelen in plaats van te moeten ontwikkelen naar bepaalde maatschappelijk geaccepteerde patronen.
Geloof dat we een beetje dezelfde kinderen hebben haha. Weet nog goed toen ze ineens het alfabet op ging zingen, schrok me een hoedje . Ik had het vroeger wel eens voor haar gezongen maar daarna nooit meer. En hop daar rolde het uit haar. Dat praten in bed doen wij ook. Eerst een verhaaltje en dan mag ze vertellen wat ze het leukste vond die dag en wat ze niet leuk vond. En daarna vraag ik vaak wil je nog iets anders vertellen. Zo zitten we een tijdje te kletsen en andere keren is het na 5 vragen klaar. Het geeft haar meer rust, anders blijf ik de hele avond naar boven lopen om haar vragen te beantwoorden en slaapt ze pas om tien uur.
Ja ik herken het. Bijna voor 100% Mijn moeder noemt mijn zoontje ook altijd een 'denkertje'. Hij is heel bedachtzaam, was erg verlegen naar andere kinderen toe (PSZ heeft dat heel erg vooruit geholpen) en haalde bijv. lange tijd eerst alle zandkorreltjes van de glijbaan (of 'mama, doekje??!!'), voordat hij er uberhaupt aan dacht ervan af te gaan. Ook houdt hij niet van veranderingen en is gebaat bij structuur. De dag doornemen is hier ook altijd vaste prik. Hij heeft een superrijke fantasie, dat is echt heel opvallend en merkt iedereen op. En hij heeft een olifantengeheugen, dingen waarvan ik dacht dat ie niet eens had opgemerkt, kunnen tijden later ineens weer terugkomen (dat ergens idd een poesje liep oid, weet exact van wie hij welk cadeau heeft gekregen jaaaaaaren terug) En grappig dat jij de dierenkaartjes van de AH noemt, die zijn voor mijn zoontje ook echt magisch, haha. Ik hoef maar een plaatje omhoog te houden en hij weet hoe het dier heet, en dan niet gewoon pinguin, maar macaronipinguin bijv. Ik heb lange tijd gedacht dat er 'iets' met hem was, hij is in sommige opzichten ook echt anders dan andere kinderen. Maar ik denk nu dat het gewoon iets is wat bij hem hoort en dat het helemaal niet een zwaar iets hoeft te zijn. Nu hij op school zit (sinds februari dit jaar) merk ik dat hij langer dan andere kinderen de tijd nodig had te wennen, maar dit was geen verrassing voor me. Hij doet het hartstikke goed en vindt het geweldig op school.
Ik zou gewoon laten gaan Er zijn zoveel peuters die rond die leeftijd ineens een hele grote ontwikkeling doormaken. Als je namelijk eens zoekt in dit forum zijn het juist steeds 3 jarigen die zo veel al kunnen... Ik denk persoonlijk dat met 3 jaar er gewoon heel veel gebeurt en dat ze zich dan ineens flink gaan ontwikkelen Hier een zoon die een denker is. Op de PSZ is het ooo wat is hij voor en op het CB ook. Kan inderdaad ook letters lezen en opnoemen... Heeft diepzinnige vragen over het leven en kan heel goed delen. Hij zat al met 6 maanden en praat al net als een 5 jarige...Hij ruimt alles netjes op en weet zelf brood te smeren. Laatst zat mijn oma buiten met een deken om de benen. Toen het te koud werd ging ze naar binnen. Mijn zoon zag het en ging naar haar toe. Nam haar mee naar een grote stoel en zei: ga hier maar zitten, hier is het lekker zacht. Toen ze ging zitten pakte hij een deken en legde die over haar benen heen. Daarna ging hij bij haar staan praten. Hij is nog geen 3 jaar maar heeft een heel groot empatisch vermogen.. En toch denk ik dat hij een gewone jongen is. Alleen heeft hij een grote ontwikkelingssprong gemaakt waardoor hij nu even lijkt voor te lopen. TS, je schrijft een stukje waarin je zijn woorden gebruikt...zoals ik het lees spreekt hij nog niet duidelijk?
Ik herken onze dochter ook heel erg een jouw verhaal. Ze is ook een denkertje. Dit was vooral opvallend in de leeftijd 2-3 jaar, omdat ze toen echt 'anders' was dan andere kindjes. Ze heeft verbaal altijd enorm voorgelopen op andere kindjes, nu ze 4 is, is dat weer wat rechter getrokken (ik denk dat zij een flinke spurt heeft gemaakt tussen 1-2 jaar, waar andere kindjes dat later doen). Lange woorden zijn ook populair. Zo zei ze foutloos 'consultatiebureau' toen we daar met 24 maanden op controle moesten. Ook onze dochter doet iets niet, of ze doet het goed. Ze is ook een ontzettende streber en kan echt boos op zichzelf zijn als iets niet lukt. Daar heb ik zelf de meeste moeite mee.. Ze is zelden stout. Als dreumes al niet. Gewoon omdat ze altijd alles snapte als we uitlegden waarom ze bv iets niet mocht. Vooral daarin zie ik een groot verschil tussen haar en onze jongste (net 1 geworden). De jongste is vaak lekker ondeugend en begint te brullen bij het woordje 'nee'. En regels.. Pff.. 'Oh, dat mag niet' of 'dan komt de politie' horen wij hier heel vaak. Ze is nu helemaal into de verbodsbordjes (bv verboden voor honden/verboden te roken). Ze wil elke keer weten wat iets betekent. Een vriendinnetje van haar is van buitenlandse komaf, en spreekt (nog) niet helemaal goed en foutloos Nederlands. Onze dochter verbetert haar dan en legt duidelijk uit waarom en hoe iets dan wel moet. De juf zou het zelf niet beter kunnen.. Wat onze dochter ook heel erg heeft is dat ze veel over gevolgen nadenkt ('als dit.., dan dat..'). Dit doet ze ook al jaren. En ze heeft een olifantengeheugen. Maar ik heb het idee dat veel kindjes dat hebben. Ze zit een paar maanden op de basisschool. Ze vindt het leuk en gaat er graag naar toe. Ze heeft een aantal vriendinnetjes. Ze vindt het leuk als ze bij ons komen, maar ze vindt het ook nog heel spannend om daar (alleen) te gaan spelen. Ook durft ze de juf nog niet zo goed aan te spreken. Verder, ze is inderdaad een gevoelig meisje. Maar wel sociaal en kan goed aarden. Ze speelt vooral met kindjes van haar eigen 'niveau'. Dat zijn nu gewoon kindjes van 4-5 jaar. Maar toen ze 2-3 jaar was, kon ze heel slecht met kindjes van haar eigen leeftijd spelen. Terwijl ze het wel goed kon vinden met kinderen van een paar jaar ouder of met volwassenen. Het gaat op dit moment goed met haar. We houden haar in de gaten en sturen hier en daar wat bij. Vanuit ons zelf bieden we haar niks aan wat boven haar leeftijd gaat, maar als ze er om vraagt, dan onthouden we haar dat niet. Op dit moment gaat het om letters lezen en schrijven en rekenen. Ze heeft misschien wat meer uitdaging nodig dan andere kindjes, maar ze kan dat goed aangeven. En daarnaast kan ze ook heel goed gewoon lekker buiten spelen. En natuurlijk is onze dochter bijzonder. Maar dat vind ik van mijn jongste ook. Ook al heb ik bij haar het idee dat ze zich meer ontwikkelt zoals het hoort..
Ik herken maar een paar dingen uit je je verhaal en dat is heel veel onthouden.. Voor de rest is onze dochter een avonturier die maar weinig nadenkt volgens mij
Ik herken ook wel stukken van je verhaal. Denk dat het zich aan de regels willen houden en vinden dat andere dat moeten een beetje bij de leeftijd hoort. Hier is het ook erg opletten want oh wee als het niet gaat zoals het hoort .. Ze riep van de week nog keihard door het winkelcentrum; mama die meneer gooit een papiertje op de grond.. ! DAT MAG HELEMAAL NIET... en verontwaardigd dat ze dan is als ik zeg dat ze niet zo mag schreeuwen.. Dingen van heel lang terug nog weten is hier ook val soms echt van mijn stoel van hoe gedetailleerd ze dingen terug kan vertellen van soms best lang geleden. Ze is ook verlegen naar andere kinderen toe eerst ook altijd naar volwassenen maar dat gaat steeds beter en nu klets ze er meestal lustig op los of stelt ze onbevangen vragen aan alles en iedereen zoals pas in de rij bij de supermarkt aan de mevrouw voor ons welke kleur dekbedovertrek ze op haar bed thuis had.. haha Het stuk van alleen maar moeilijke / uitdagende dingen willen doen ken ik niet.
Helemaal mee eens, en daarom hoop ik ook dat je niet te veel blijft piekeren over de toekomst. Jullie weten uit ervaring hoe het is en daarom zal er niemand zijn die hem beter kan ondersteunen dan jullie. Vertrouw er daarom op dat het goed komt.
Ik herken sommige dingen. Vooral dat wat niet mag. Oeioei, de politie en de gevangenis, daar is ze echt bang voor.. We hebben een monopoly junior spel. Super leuk, maar ze wilde het eerst niet doen, vanwege de politie en gevangenis. Nu hebben we t maar afgeplakt Als we wegrijden en iemand heeft zijn gordel nog niet om. Nou, dan gaat de sirene af hoor! Ook toen ze nog wat kleiner was en in de draaimolen ging. Dan kreeg ze dr kaartje, die ze af moest geven. Maar als de draaimolen al begon, terwijl het kaartje nog niet was opgehaald.. huilen!!! Ach ja, ik moet er altijd wel om lachen. Als ik t uitleg, dan bedaard ze meestal wel. Verder is ze niet zo heel erg afwachtend en bang om fouten te maken, gelukkig. Dat lijkt me ook wel lastig. Maar bijzondere en 'hele slimme' dingen, zijn volgens mij sowieso ook wel peuter-eigen. Heel veel peuters lijken wel wat van die specifieke eigenschappen te ontwikkelen. Automerken herkennen, of dino's, letters, cijfers, een olifantengeheugen.. Volgens mij is dat wel redelijk normaal. Het is maar net waar de interesse ligt..
Mijn ervaring is dat de wereld het er soms wel moeilijk mee heeft.. Hier ook een klein denkertje... Maar aan zijn ouders zal het in ieder geval niet liggen En stiekem ben je als ouders toch wel echt heel belangrijk tenslotte
Ik heb ook een denkertje, nog wel wat extremer ook. Ik heb psychologen en pedagogisch personeel in mijn directe omgeving, ongevraagd hebben zij allemaal al eens aangegeven dat onze dochter kenmerken van hoogbegaafdheid heeft. Wij doen daar voorlopig niets mee. Wij weten zelf inmiddels wel hoe we het best met dochter om kunnen gaan, en ze mag straks eerst eens naar school
Mja dat is het he.. Als ouder groei je er gewoon in mee Ik merk wel dat het moeilijker is op school.. De juf snapt het niet... En echt uitleggen wat er anders is is lastig. Omdat het voor jou (en mij) als ouder niet anders is maar de norm. Terwijl de juf misschien al 20 jaar werkt met een andere norm. Maar in goed overleg moet je er wel uit kunnen komen uiteindelijk. En ik zou niet alvast panieken over iets wat nog niet van toepassing is
Nee, inderdaad, mijn zoontje is erg gemiddeld qua taalgebruik. Ik heb ook niet het gevoel dat hij ergens mee voorloopt (ik ben al blij dat hij zijn "achterstand" heeft ingehaald. Zijn taalbegrip is wel heel goed. Sinds een paar weken hakkelt hij erg tijdens hij spreken, je hoort zijn hersentjes kraken. Mama, ehm, en de poes, ehm... mag niet op de bank, en, ehm.. Dus ik zei gisteren "Jij wilt zoveel zeggen, maar je weet nog niet altijd hoe he?" - "Ja, ik wil.., ehm,...mompeldemompel" Ik merk het tijdens het zingen ook. Dan zingt hij "zagen, zagen, wiedewiedewagen" en fluistert erachteraan "jan kam thuis om een boteham te vjagen" en kijkt me dan vragend aan of het goed was. Hij denkt gewoon heel veel, wil alle moeilijke dingen en probeert de dingen niet als hij (denkt dat hij) ze niet kan. In ons geval denk ik eigenlijk niet dat hij hoogbegaafd zou zijn (sowieso moet er na twee hersenvliesontstekingen wel wat verloren zijn gegaan ) maar is het meer het denken dat hem zo bezighoudt of de prikkelverwerking. Daarbij, hoogbegaafdheid is in veel gevallen absoluut een vloek dus dat wens ik hem ook echt niet toe. Ik hoop dat hij lekker gemiddeld wordt. Ik ben erg benieuwd wat er hier rond drie jaar gaat gebeuren, het gaat nu erg snel, ik gun het hem dat hij beter gaat praten en kan vertellen wat hem bezighoudt. misschien geeft dat rust en kan hij zich op andere dingen concentreren.
Laravelk, je zoon lijkt erg op de mijne! Heerlijk, lief en makkelijk kind, maar ook een bedachtzaam kindje. Neemt alles op en een jaar later kan het er ineens uitfloepen. Wil ook altijd graag helpen en kan goed alleen spelen. Vind het aan de andere kant ook weer prima als andere kindjes met hem willen spelen, maar het hoeft niet PERSE. Komt dat een beetje overeen?
Klinkt zoals ik het lees ook wel een beetje als hoogsensitiviteit, meer nog dan hoogbegaafdheid. Ik denk dat je er niet te druk om moet maken. Maar soms kan het wel goed zijn in de gaten te houden dat hij niet over zich heen laat lopen bij ander kinderen.