Onze zoon is 4 jaar. Bij hem op school zit een jongetje met het syndroom van down. Mijn zoontje heeft het er altijd over dat dat jongetje er een beetje gek uit ziet. Of rare ogen heeft. Of vorig jaar toen we op vakantie waren, op niet al te zachte toon ons kwam vertellen dat er een jongetje was met rare voeten en dan nog even aanwijzen voor ons waar dat kindje dan in het zwembad was. Dat kindje had misvormde handen en voeten. Je probeert dan in eerste instantie hem niet te laten wijzen, of vraagt hem zachter te praten. Maar merk toch dat ik het lastig vind hoe hiermee om te gaan. Natuurlijk leg je hem uit dat soms mensen er anders uitzien, of zo geboren worden en dat die mensen daar niets aan kunnen doen. Of dat hij niet zo hard moet praten, omdat die mensen daar verdrietig van kunnen worden. Maar vroeg me af of er misschien nog andere tips zijn hier mee om te gaan of hoe je dit beter uit kan leggen?
Ben ik ook benieuwd naar inderdaad. Mijn zoontje wees op vakantie ook naar een geestelijk beperkt meisje dat lichamelijk nogal beweeglijk was, geluiden maakte en het eten langs de mond liet lopen. Ik vond het ook erg lastig om op het nievau van een 2.5jr uit te leggen wat dat meisje nu heeft.
Mijn zoontje riep laatst over een rolstoel: Wow dat is een coole racefiets. Toen heb ik hem heel duidelijk uitgelegd dat het een rolstoel is. En dat de betreffende persoon daar in zit omdat hij/zij niet kan lopen zoals mijn zoon en ik dat kunnen. Dat was voor hem voldoende. Nu zit hij op een kdc en daar zijn kinderen met geestelijke en lichamelijke handicaps, dus hij is wel wat gewend. Hij is ook totaal niet bezig met uiterlijkheden. Maar zou hij daar wel om vragen, dan zou ik zeggen dat iedereen er anders uit ziet. De ene is dik, de andere dun, die weer groot en die weer klein. Iedereen ziet er nu eenmaal anders uit, omdat we nu eenmaal niet allemaal hetzelfde kunnen zijn.
Ikzelf ervaar dat ik liever heb dat kinderen gewoon naar me toe komen en vragen wat er is en waarop ik wielen heb (eerder met krukken , rollator of gek been/ zere rug liep) Beter zelfs nog als ouders die zeggen o shhhhtt niets zeggen. Dan blijft het speciaal want het is spannend je moet fluisteren. Ik snap het wel hoor als ouders dat doen. Maar meestal als een kindje echt duidelijk zich afvraagt van huh die mevrouw loopt niet. Zeg ik nee, mijn been is een beetje stuk dus heb ik een stoel met wielen dan hoef ik niet te lopen. Klaar. Het is voor hun gewoon een constatering en ze willen begrijpen waarom dat zo is, volwassenen hebben daar "schaamte/onbehagelijke"gevoelens bij vaak. Maar iemand met een handicap kan vaak prima de vragen/ constateringen van een kindje hebben.
Een kleuter zegt dat zonder vervelende bijbedoelingen. Je kan ze wel leren dat die mensen/kinderen misschien wel verdrietig zijn dat ze zoiets hebben en het voor hun niet leuk is om het zo hard te roepen. Dat ze iets willen zeggen over iemand anders of iets daarover willen vragen dat ze dat zachtjes bij mama of papa doen.
Zolang hij het respectvol doet, zou ik het laten en gewoon uitleggen. Woorden als 'raar' hoeven ook niet respectloos te zijn, al zou ik me zelf ook opgelaten voelen als mijn dochter iets zo noemt. Dus zou ik proberen haar er andere woorden voor aan te leren. Maar constateren dat iemand er anders uit ziet en vragen waarom dat zo is, is heel normaal. De meeste mensen die in een rolstoel zitten hebben daar ook totaal geen problemen mee. Mijn zusje zit in een rolstoel, mijn dochters vinden dat dus heel normaal. Maar er zijn genoeg andere dingen die ze wel vreemd vinden en waar ze (de oudste nu, de jongste nog niet) dingen over vragen. Wij leggen ook altijd uit dat iedereen er anders uitziet. En afhankelijk van de situatie ook wat er mogelijk met iemand aan de hand is. Meestal gebruik ik mijn zusje daarbij als 'vergelijkingsmateriaal', zo van 'B. zit in een rolstoel omdat ze niet goed kan lopen, deze meneer kan dat-of-dat niet zo goed en daarom ..." Mijn zusje krijgt geregeld vragen van kinderen of ze staan haar aan te gapen, omdat ze haar rolstoel zo mooi vinden. Ze kan daar juist erg van genieten, ze begrijpt heel goed dat het voor veel kinderen bijzonder is en dat ze willen weten hoe en wat. Als ze haar wat vragen, dan probeert ze ook altijd (op kindniveau) antwoord te geven. Dus dan legt ze bv. uit dat ze niet goed kan lopen omdat haar lijf het niet zo goed doet ofzo.
Ik heb ook liever dat de kinderen gewoon naar mij toe komen om te vragen waarom ik met krukken loop of in mijn rolstoel zit, veel fijner dan dat ze stil moeten zijn en snel verder moeten lopen alsof ik besmettelijk ben ofzo. Als mijn kinderen aan mij vragen wat er met iemand anders aan de hand is vertel ik ze dat ik dat ook niet weet en als ze het willen weten ze het even aan de betreffende persoon moeten vragen. Maar goed met een moeder met MS, een spastische buurvrouw met elektrische rolstoel en de beste vriend van mijn zoon met down syndroom kijken ze eigenlijk niet zo snel van iets op.
Ik denk dat de meeste volwassenen met een handicap zo'n reactie van een jong kind prima kunnen hebben hoor. Wat mimi al zegt, zie ik ook bij mijn schoonmoeder (halfzijdig verlamd). Laat had onze oudste pijn aan zijn arm en daar ging hij prompt mank bij lopen 'net als oma, want die heeft ook pijn aan haar arm en die loopt ook zo.' We hebben er samen hartelijk om gelachen hoor. Nu kunnen volwassen vaak wel plaatsen dat het bij een kind gewoon spontaan en zonder verdere negatieve bedoelingen is. Wanneer het om een ander kind gaat met een handicap / afwijkend uiterlijk, ligt dat natuurlijk wel anders. Voor hen zal het misschien wel (eerder) pijnlijk zijn. Ik denk dat het in alle situaties het beste is om je kind gewoon op een rustige toon uitleg te geven. En dan gewoon heel feitelijk. Ga er geen zielig verhaal van maken ofzo. "Die mevrouw kan niet lopen of niet goed lopen en zit daarom in een stoel met wielen. Dat heet een rolstoel." "Dat jongetje heeft syndroom van down en ziet er daarom wat anders uit. Hij heet xxx dus als je over hem praat, kun je gewoon zijn naam gebruiken zoals je ook bij (noem eens de naam van een ander klasgenootje) doet." Bij ons op school komt er eens in de paar jaar in een paar groepen iemand een voorlichting geven over handicaps. Het briljante van die voorlichting vind ik, dat het geen zielig gedoe is. Ze laten de kinderen allerlei hulpmiddelen / oplossingen zien en uitproberen (gebarenalfabet voor doven, braille voor blinden, rolstoel voor mensen die niet of moeilijk lopen, knopentrekker voor reumapatiënten, prismabril voor mensen die alleen plat kunnen liggen enzovoorts) Het gaat dus heel erg uit van wat iemand wel kan. Heel erg positief. Aan het eind gaan de kinderen met een heel goed beeld weg en ik weet zeker dat de meesten daarna helemaal niet meer zo raar opkijken of over iemand gaan fluisteren. Ze accepteren het gewoon meer. En snappen ook nog waarom je geen fiets parkeert op zo'n blindenstrook en waarom het fijn is als je even de deur openhoudt voor iemand in een rolstoel. Ik zou het dus zelf ook vanuit het positieve benaderen. En wanneer het om volwassenen gaat (maar dat blijft een beetje aanvoelen / aftasten natuurlijk) kun je het ook best eens samen met je kind aan de betreffende persoon vragen. Ik denk dat je vaak ook wel aan de reactie, gezichtsuitdrukking ziet of die persoon dat op dat moment kan hebben.
Fijn om te horen! Ik zeg dat namelijk ook altijd tegen mijn dochter als ze iets zegt over een rollator, stok of rolstoel: die meneer (mevrouw) kan niet goed lopen, misschien is er iets met een been of de rug, dat weet ik niet. En dan is het ook weer klaar.
Gisteren zag mijn dochter iemand met dwerggroei. En ze zei ook 'he mama, dat is een kleine mevrouw he?' . Ik vond het wel typisch dat ze 'mevrouw' zei. Natuurlijk had diegene ook een volwassen uiterlijk- maar ik had er niet van staan kijken als ze kort zijn - aan leeftijd koppelde. Ik heb haar maar verteld dat er 'grote mensen, kleine mensen, dikke mensen, dunne mensen, mensen met lang en mensen met kort haar zijn... ' . En dat was prima.
Ik krijg het gevoel dat je er zelf wat te moeilijk mee om gaat, alleen je titel al hoe je kind om leren gaan met handicaps en mensen die anders zijn, nou niet! ik verwacht van mijn kind dat hij iemand met een handicap hetzelfde behandeld als iemand zonder dus hoeft hij er niet mee te leren omgaan want het zijn ook gewoon mensen. En ja kinderen hebben vragen over dingen, kruk rolstoel enzovoort dat is heel normaal want voor hun is het nieuw om te zien en daar hoeft niet over gefluisterd, juist dat achter je rug om fluisteren is vreselijk vernederend en irritant. Als je kind vragen heeft waarom iemand er anders uitziet of een ander vervoersmiddel gebruikt dna geef je gewoon normaal antwoord, is hij daarbij onbeleefd kun je rustig zeggen dat is niet netjes om zo te zeggen want........ Ga vooral je kind niet leren ik wil dan dat je het komt fluisteren dat is zo kwetsend. Leg zo goed mogelijk uit of laat je kind zelf vragen hoe of wat, volgende keer is het dan voor hun heel normaal en zullen ze er nog amper op reageren. Juist door zo krampachtig er over te doen wordt het gezien als iets bijzonders en zullen ze volgende keer weer er over beginnen. Ik rij zelf met een scootmobiel en daar krijg ik ook wel eens vragen over van kinderen, daar heb ik geen enkele moeite mee, kinderen vinden het vreemd en vragen dus vind ik helemaal goed. Leg dan ook zo goed mogelijk uit hoe of wat en dan is het goed, mijn zoontje kijkt dus bijna nergens raar van op . En ja die heeft ook wel eens geroepen toen hij iemand in een rolstoel zag die in een scootmobiel stond met rolstoel wauw mama wat een coole wagen die wil ik later ook, ik reageer dan echt van nee hoor dat wil je niet want die mevrouw rijd daarin omdat ze niet kan lopen dus dat is helemaal niet zo cool, waarop hij zei dat vind ik wel zielig voor u mevrouw kun je geen nieuwe benen kopen, maar helaas dat kon niet toen was het even stil en kwam de reactie nou dan is het wel,cool dat je zo'n mooie wagen hebt die je overal brengt. Samen hartelijk om gelachen en daarna nooit meer vragen over gehad.
ja ik herken het dilemma wel eigenlijk Van de week in de supermarkt kwamen we een mevrouw tegen die helemaal kaal was ik vermoed ernstig ziek, maar goed dat weet ik natuurlijk ook niet. En Sanne stond toch te staren... met haar mond open nogwel en niet af te leiden. Toen heb ik toch maar gezegt dat iemand aanstarten onbeleefd is waarop ze toen we net binnen gehoorafstand waren;" maar mama ik vind die mevrouw zo`n mooie jurk aanhebben, maar wel een beetje raar hoofd.... " gelukkig kon " die mevrouw" er ook om lachen..
@Kris, maar dat is toch hartstikke schattig zo'n opmerking. Weet je: die mevrouw wist vast al dat ze 'een raar hoofd' heeft. Maar heeft zoch misschien vanochtend net als jij of ik ook wel voor de spiegel staan afvragen of die jurk haar leuk stond. Fantastisch toch dat ze dan zo'n compliment krijgt? Want reken maar dat het van jouw dochter heel eerlijk en oprecht gemeend was. Even niet helemaal ontopic, maar mijn schoonmoeder is halfzijdig verlamd. Aan haar gezicht zie je niks meer. Maar ze heeft één arm in een spalk en loopt erg moeizaam. Als we uitgebreid gaan winkelen of een dagje weg gaan, zit ze in een rolstoel. En weet je wat dan ècht mijn dag kan verpesten? Als we dan even ergens gaan zitten voor een bak koffie en dat de serveerster dan aan mij vraagt "Wat wil zij drinken?" of verkoopsters in winkels die alleen mij aankijken en aanspreken als wij (of zelfs alleen zijzelf) een vraag stelt. Werkelijk waar, zó dom en zó onbeschoft! Dat iemand in een rolstoel zit, wil over het algemeen zeggen dat die persoon niet goed kan lopen. Dat betekent niet dat er bij die persoon ook iets mankeert aan het vermogen om te denken en te praten. Het is bovendien niet besmettelijk, zo'n rolstoel. Dus je kunt 'zo iemand' best aankijken en er een gesprek mee voeren. Overigens óók bij twijfel, vind ik dat je in eerste instantie de persoon zelf aanspreekt. Als die namelijk niet in staat is om een kopje koffie te bestellen of z'n schoenmaat te noemen, dan doet de begeleider dat alsnog wel. Maar dan heb je die persoon in ieder geval als een normaal, volwaardig mens behandeld. Niet helemaal ontopic, maar ik probeer dit altijd maar te vertellen omdat ik het zo naar vind. En ook mijn schoonmoeder vindt het vreselijk om zo gekleineerd te worden. Dus als er misschien een paar mensen zijn die dit lezen en zich realiseren 'oeps dat doe ik ook - maar vanaf nu niet meer' kan dit toch weer een hoop mensen een naar gevoel besparen.
@ Tupp; dat bedoelde ik ook een beetje.. ik schaamde me bijna om mijn reactie. Want ze stond dus gewoon echt naar die jurk te kijken.. IK keek vooral naar haar hoofd denk ik... want ik had die jurk tot Sanne er wat van zei niet opgemerkt..
@Blaine: de titel was misschien wat onhandig, maar wist even niet hoe ik het moest omschrijven. Het is bij mij zeker niet zo dat ik vind dat er verschil in mensen is en dat mensen met handicaps anders behandeld moeten worden. Maar ik bedoelde het meer dat in de beleving van mijn zoontje het opvalt dat sommigen mensen er anders uitzien. Bedankt voor de reacties en herkenbaarheid en tips. Op zich leggen wij ook steeds op een rustige manier uit dat mensen soms pijn aan hun been hebben of er anders uitzien. Maar het is vaak meer de schrik voor jezelf als je zoontje ineens hardop een opmerking maakt. Laatst een keer een vrouw met een misvormd gezicht waarbij mijn zoontje hardop door de winkel riep dat die vrouw een gek gezicht heeft. Je wilt dan voor die vrouw geen gênante situatie omdat het haar kan kwetsen. Aan de andere kant snap ik mijn zoontje omdat hij ziet dat haar gezicht er anders uitziet dan andere gezichten en wil weten waarom dat zo is. Dus je wilt het sussen, maar ook niet zo dat het juist voor die andere persoon duidelijk is dat het over hem/haar gaat. En hoeveel informatie moet je je kind dan geven. Vandaar dat ik eens benieuwd was hoe anderen het uitleggen aan hun kind.
Als we iemand zien in een rolstoel oid en dochter stelt er vragen over geef ik als antwoord dat die meneer/mevrouw/kindje zere benen heeft en niet kan lopen. Dat is vooralsnog voldoende. Ik weet nog dat ik erg jong was en voor het eerst bewust iemand met een verstandelijke beperking zag. Toen ik het mijn moeder vroeg gaf ze als antwoord: dat is iemand die denkt dat hij nog een kindje is. Ik vond het enorm fascinerend en heb met die man gespeeld en zei daarna dat ik later altijd met mensen wilde zijn die denken dat ze nog kindjes zijn want die speelden zo leuk. Ik werk nu al 6 jaar met mensen met een verstandelijke beperking
@sneeuwmees, pfieuw , lastig soms een titel vinden die de lading dekt en zolang jouw kind gewoon normaal vraagt van hoe iets zit zullen volwassenen dat geen probleem vinden hoor en er normaal op reageren en het normaal vinden dat je uitleg geeft of probeert te geven, die kinderen weten nog niet hoe of wat en moeten alles nog leren en dat is altijd goed zolang er respectvol en open over gesproken wordt zul je daar vooral waardering voor krijgen en zullen mensen het niet vervelend vinden. Gewoon zo eerlijk mogelijk op je kinds niveau uitleg geven dan zullen ze het snel normaal vinden dat er veel verschillende mensen rond lopen